Ah, “de” Limburg: zo dichtbij en toch zo ver weg. Sinds de mensen daar internet hebben, horen we over het bestaan van bizarre dorpjes met geweldige namen, waar het leven vredevol is en zonder zorgen. Zoals deze:

1. Terkoest

Terkoest bevindt zich op de plaats waar de Kozenbeek de vallei van de Herk binnenstroomt. Er wonen ongeveer 2.500 mensen. Bezienswaardigheden: drie (!) kastelen (Kasteel d’Erckenteel, Kasteel Leva en Kasteel Geuzentempel), de Nieuwe Molen, het Zeegershof, de Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangenkerk.

2. Niel-bij-As

Ook 2.500 inwoners. Niel-bij-As had drie historische woonkernen: het Dorp, de Daalstraat en de Grotstraat. Momenteel zijn de woonkernen: het Dorp, de Statiewijk, Dennengaerde, de Hei en het Witte dorp. Bezienswaardigheden: De Sint-Nicolaas van Tolentijnkerk met een 15e-eeuws beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind dat in 1994 volledig werd gerestaureerd, de Lourdesgrot uit Maaskeien en beton aan de Grotstraat. Er is hier ook ergens een particulier museum van landbouwtractors.

3. Korspel

Korspel ligt ten oosten van het centrum van Beverlo. In het noorden vormt de Grote Laak de grens met Heppen en Leopoldsburg, in het oosten grenst Korspel aan Hechtel en in het zuiden aan het gehucht Stal van Koersel. 2.000 inwoners. Bezienswaardigheden: de Sint-Antoniuskapel uit 1680. De kapel bevat een houten retabel uit 1525 met voorstellingen van de Passie van Christus. Verder een 14e-eeuws Mariabeeld en een Sint-Antoniusbeeld van omstreeks 1600.

4. Stal

Stal ligt ten noorden van Koersel en ten zuiden van Korspel. Ongeveer 1.200 inwoners. In de volksmond wordt er een onderscheid gemaakt tussen Onder-Stal in het Westen en Boven-Stal in het Oosten. Soms wordt ook gesproken van Midden-Stal waarmee dan het eigenlijk centrum van Stal wordt bedoeld. Bezienswaardigheden: de Stalse Molen aan de Zwarte Beek. De Gerardus Majellakerk ook.

5. Waltwilder

Ligt tussen Bilzen en Maastricht. 1.255 inwoners. De Romeinen kenden het blijkbaar wél. De eerste sporen van menselijke bewoning dateren uit die tijd. Er werden drie Romeinse tumuli gevonden nabij de huidige Molenstraat, welke voorzien waren van “rijke grafgiften”. 

6. Rosmeer

844 inwoners. En ooit was het wél belangrijk want Rosmeer is een belangrijke vindplaats van de Bandkeramische cultuur. Van 1952-1966 werden bandkeramische nederzettingen opgegraven op Vlijtingenbeg, Staberg en Op de Bos. Het waren restanten van dertien grote woonboerderijen en andere gebouwen, vuurstenen gereedschappen, aardewerk en een grafveld, dat onder meer een rijk vrouwengraf en het graf van een zwaar bewapende man omvatte.

7. Martenslinde

666 (!) inwoners. Ligt in het zuiden van Noord-Haspengouw. De oppervlakte van deze deelgemeente is slechts twee vierkante kilometer. Bezienswaardigheden: het voormalig gemeentehuis, uit 1878, werd in 2006 uitgebouwd tot de nieuwe basisschool De Halte.

8. Wiemesmeer

Kerkdorp met een onbekend aantal inwoners op het Kempens Plateau. Bezienswaardigheden: een Lourdesgrot uit 1925 en ten zuiden van Wiemesmeer, aan de Boeneveldstraat, staat een ‘ongelukskruis’ uit 1731.

9. Ulbeek 

Net geen zes vierkante kilometer, 896 inwoners. Grenst aan Borgloon, Sint-Truiden en Alken. De voormalige Sint-Rochuskerk, die sindsdien ontwijd is en niet meer gebruikt wordt als kerk, is sinds 2004 samen met het kerkhof beschermd als monument. Het gebouw, gerestaureerd en gerenoveerd tot overdekte begraafplaats, won in 2012 de Vlaamse Monumentenprijs.

10. Piringen

Ligt in de buurt van Tongeren en heeft ruim 900 inwoners. Bezienswaardigheden: niet echt, maar Piringen heeft wel de plaatselijke jeugdbeweging: KLJ Piringen, vroeger bekend als de Piringse Jeugdbeweging (PJB), een vrouwenbond (KVLV Piringen) en een voetbalvereniging: Valencia VC Piringen.

11. Berg

1.605 inwoners hoor, deze door de Paters Redemptionistische gestichte woongemeenschap ten zuiden van Tessenderlo. Mogelijk thuis van de lelijkste kerk in het land, de in 1965 gebouwde Sint-Barbarakerk, een doosvormige betonnen constructie met bakstenen losstaande, open, klokkenstoel-achtige toren.

12. Duras

Duras, 436 inwoners, ligt op de grens tussen Sint-Truiden en Vlaams-Brabant. 2,89 vierkante kilometer. Heeft geen kerk, maar er is er wel een kleine kapel, de Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van de Ossenweg. De kapel dateert uit de 16e eeuw.

13. Membruggen

Iets meer dan 800 inwoners, ligt in de buurt van Riemst in Zuid-Limburg. De naam Membruggen verscheen voor het eerst in een schriftelijk document van 1365 als Membrughen. Mogelijk gaat het om een brug van ene Menno. Bezienswaardigheden: Membruggen kent een aantal vierkantshoeven.

14. Nieuwe Kempen

Heeft 2.000 inwoners. Ligt tussen Opglabbeek en Zwartberg. Nieuwe Kempen heeft zijn eigen voetbalploeg, namelijk SK Nieuwe Kempen. Deze bevindt zich bij de ‘Krinkel’.

15. Grote Heide

Grote Heide is een kerkdorp ten noorden van Neerpelt met ongeveer 3.000 inwoners.  Het heeft de geweldig genaamde Maagd der Armenkerk en Verkeerde Lieve Heer, een merkwaardig wegkruis uit 1847. In villa’s van kasteelformaat, met metershoge hekken en uitgebreide beveiligingssystemen wonen veel rijke Nederlanders.

16. Plokrooi

Plokrooi (ook wel Plockroy) is een straatdorp dat op de oostflank van de Abeekvallei is gelegen. Bezienswaardigheden: een kappelletje met op de voorgevel een klein klokkenruitertje.

17. Kotem

Kotem is een Maasdorp. Het carnaval, georganiseerd door de carnavalsvereniging K.V. De Waterratten, vindt jaarlijks plaats op de zondag voor Pasen. Er komen dan meer dan 45.000 toeschouwers naar Kotem, meer dan zestigmaal het aantal inwoners. Bezienswaardigheden: ten noorden van het dorp ligt het 1.000 meter lange viaduct van de E314.

18. Wurfeld

453 inwoners, in de buurt van Maaseik. De oudste schrijfwijze dateert van 1368 en luidt: Werffele. Het zou afgeleid zijn van warf wat een wilgensoort betekent, en feld, wat veld betekent. Er is een hotel in Wurfeld.

19. Werkplaatsen

Tegenwoordig deel van Lommel. Maar echt iets heel speciaal. In tegenstelling wat de naam doet vermoeden al bewoond 13.500 jaar geleden door de vroegste homo sapiens in onze contreien. Begin 20ste eeuw ontstond het huidige Werkplaatsen, compleet van nul gebouwd door de N.V. Société Métallurgique. Werkplaatsen kreeg zijn eigen spoorwegstation, Station Lommel-Werkplaatsen, met de opmerkelijke telegrafische code “LUL”. Er is een tuinwijk met 75 woningen die op het Bouwkundig Erfgoed staan, plus een Mariagrot, een kerststal, verschillende kapelletjes en een kruisweg met calvarie. 

20. Smeermaas

2.219 inwoners, vlak aan de grens bij Maastricht. Heette vroeger Smeeldemale en één van die gevallen waar een naamsverandering niet het beste idee was. Bezienswaardigheden: in alle eerlijkheid, er is geen hol te zien. Maar Maastricht ligt op wandelafstand.

21. Vliermaalroot

1.328 inwoners. Ligt in wat Vochtig-Haspengouw heet. In de volksmond wordt Vliermaalroot vaak afgekort ’t Root. Reeds einde 18e eeuw was Vliermaalroot een straatdorp met langgerekte lintbebouwing langs de weg van Diepenbeek naar Vliermaal. Er zijn twee kastelen (Jongenbos en Ridderborn), er is de alweer fraai genaamde neoromaanse Onze-Lieve-Vrouw Tenhemelopnemingkerk en de Rootmolen.

22. Geistingen

23. Vrijhern

Minder dan 1.000 inwoners. Ten zuiden van Sint-Huibrechts-Hern, wat ook geen belletje gaat doen rinkelen, net zo min als Riksingen. Denk Tongeren en Hoeselt, daar ergens. Vrijhern was vanouds een vrije heerlijkheid, wat echt geweldig klinkt en het is vooral bekend om de Kluis van Vrijhern, die in 1710 werd gebouwd. Ook de Sint-Annakapel uit 1653, bevindt zich te Vrijhern.

24. Schakkebroek

Schakkebroek ligt ten zuidoosten van Herk-de-Stad. Het heeft iets van een 1.950 inwoners. Schakkebroek is vooral bekend als geboorteplaats van de heiligverklaarde missiezuster en martelares Amandina van Schakkebroek. Er is weer zo’n fantastisch genaamde Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen-kerk.

25. Rukkelingen-Loon

354 inwoners. Rukkelingen-Loon is een Haspengouws landbouwdorp met een oppervlakte van 388 hectare. In de Sweetstraat vind je het huis van Elisabeth terug uit Katarakt. Ze hebben er iets dat intrigerend genoeg een moerasbos heet, het Hornebos.

26. Batsheers

87 inwoners. 87. Ligt tussen de al even illustere Mechelen-Bovenlingen en Rukkelingen-Loon. De Sint-Stefanuskerk uit 1727 is “druk vereerd en aanroepen tegen kinderziekten” lezen we.

27. Mielen-boven-Aalst

904 inwoners. Ligt in wat dan Droog Haspengouw heet. De kern van Mielen-boven-Aalst spreidt zich uit langs beide oevers van de Melsterbeek wat een heel mooie manier is om te zeggen dat het aan een beek ligt. Mielen-boven-Aalst heeft wel een bona fide oorlogsheld, een zekere Pieter-E. Heeren die omkwam toen den Duits het fort van Chaudfontaine aanviel in 1914.

28. Rodenrijt

Of Achel-Statie, of zoals ze het daar zelf noemen: Rundert. Deze plaats is vernoemd naar kanunnik Th. van Rodenrijt (ca. 1360-1437) die in er een erfgoed bezat. Ze ligt ten oosten van de Voorterloop, die in de Haagbroekerloop stroomt, welke ter hoogte van de Achelse Kluis in de Warmbeek uitmondt en aldus de Tongelreep vormt wanneer ze over de grens naar de Groene Heuvels vloeit, daar waar het Dinghoofd van de Toeken woont. Rond de plaats ligt de streek waar het befaamde pijpkruid verbouwd wordt, waaronder Oude Toby.