Een van de scenario’s die de opwarming van ons klimaat met zich meebrengt is dat dichtbevolkte gebieden onleefbaar zullen worden omdat het er gewoon te warm wordt. Ook wij zullen in onze steden dus steeds meer geconfronteerd worden met extreme hitte. Het gebruik van airconditioning is één van de weinige remedies. De uitbouwing van airco brengt wel kopzorgen over elektriciteit en extra uitstoot van broeikasgassen met zich mee.

Hittegolven komen ook in onze contreien frequenter voor: van één keer in de twintig jaar een eeuw geleden, tot elke twee à drie jaar sinds de jaren negentig en jaarlijks in het jongste decennium. In 2018 en 2019 hadden er zelfs twee en drie. Indien we politiek en economisch de huidige koers blijven varen, gaan we tegen 2100 naar een opwarming van 4 graden.

700 miljoen airco units op 10 jaar

Vervolgens speelt de toenemende verstedelijking in onze wereld een versterkende factor. Volgens de Verenigde Naties zal tegen 2050 twee derde van de wereldbevolking in steden wonen. De komende 30 jaar zullen er 2,5 miljard mensen meer in steden wonen dan nu. Nu al zijn er 354 steden met meer dan één miljoen inwoners in de wereld waar de gemiddelde maximale zomertemperatuur 35 graden Celsius of meer bedraagt. In 2050 zouden dat 970 steden zijn.

Een opwarming van iets meer dan één graad zorgt er effectief voor dat alle pogingen om minder energie te verbruiken teniet worden gedaan door de energie die we moeten vrijmaken voor verkoeling. Wereldwijd zal er over 75 jaar 33 keer meer energie gebruikt worden voor airconditioning dan nu het geval is. Alleen al de volgende tien jaar zullen 700 miljoen extra airconditioners verkocht worden in de rijkste gebieden op aarde. Tegen 2050 zullen er 9 miljard van die toestellen draaien in de wereld.

Op dit moment is de streek met de meeste airconditioning veruit Zuidoost-Azië. Ongeveer 40 miljoen airconditioning units koelen 15 procent van de woonsten in die regio af. Tegen 2040 wordt er verwacht dat dit cijfer zal aanzwellen tot wel 300 miljoen stuks, waarvan de helft in Indonesië zullen staan. In Europa is er momenteel het meeste vraag naar airco in Italië, Rusland, Turkije en Spanje.

Meer airco, meer problemen

De vraag naar elektriciteit zal daardoor stijgen van 300 terawatt per uur naar 4.000 terawatt per uur. In Europa zal het verbruik van airconditioning met 72 procent toenemen in de volgende 15 jaar, terwijl de energie die verbruikt wordt om ons te verwarmen met 30 procent zal afnemen. Meer nog: de broeikasgassen die in de atmosfeer komen door de koelstoffen en koudemiddelen in airconditioning en andere koelsystemen zijn nefast voor het milieu. Sommige van die chemicaliën zijn zelfs 4.000 keer schadelijker dan C02.

Onze honger naar airconditioning brengt nog een ander probleem met zich mee: een ongekende behoefte aan elektriciteit. New York verbruikt bijvoorbeeld 10.000 megawatt per seconde op elk gegeven moment. Tijdens een hittegolf kan dat getal makkelijk boven de 13.000 megawatt pieken, terwijl de 62 elektriciteitscentrales rond de metropool een absolute bovengrens van 13.400 megawatt kennen.

In periodes van hittegolven zal de kans op black-outs – onbedoelde stroomuitval – dus aanzienlijk vergroten. De Britse klimaatwetenschapper Tom Matthews en zijn team hebben al berekend hoe groot de kans daarop is. Het lijkt aannemelijk dat we met de huidige voorzieningen een afschakelplan hard nodig zullen hebben, zeker in de zomer.

Origineel gepubliceerd op 23/10/19 door Mick Van Loon . Bewerkt en geschreven door Jeremy Van der Haegen op 21/01/2021.