Bart De Wever (N-VA) staat scherp, iedereen krijgt ervan langs, nu de verkiezingen voor de deur staan. Premier Charles Michel (“op het eind helemaal de pedalen kwijt”), Hilde Crevits (“die voert wat haar middenveld haar dicteert”) maar vooral Kristof Calvo. “De groenen zijn vooral ontzettend amateuristisch en onbekwaam op sociaaleconomisch vlak.” Zijn droomscenario: “Op ’tram drie’ zitten, dan zijn we ‘incontournable’.”

“De toekomst van het land staat op het spel, zoals bij elke verkiezing. Maar deze dient zich wel bijzonder aan, omdat je twee mogelijkheden hebt. Ofwel blijft er een centrumrechts beleid mogelijk, ofwel gaan we naar een rood-groen Volksfront, dat vooral vanuit Franstalig België zal worden aangestuurd. Dat is natuurlijk het slechtste scenario. En in dat geval zouden wij het confederalisme het liefst op tafel leggen. We hopen dan dat er vanuit Vlaanderen genoeg kracht kan verzameld worden om dat er door te drukken.”

Wat bedoel je eigenlijk met een ‘Volksfront’?

“De term Volksfront verwijst historisch naar een alliantie van linkse en uiterst linkse partijen. En als je naar de diverse peilingen in Wallonië gaat kijken, en je neemt daar de gewogen gemiddelden van, dan weet je wel ongeveer dat het quasi onvermijdelijk is. Links en extreem links zullen over de zestig procent gaan.”

En eindigen de communisten van de PTB dan in een coalitie? Ze zeggen zelf dat ze dat eigenlijk niet willen.

“Dat is dan de vraag. Of ze effectief aan die verleiding kunnen weerstaan, als er ook een zeer linkse regering kan worden gevormd, om die te ondersteunen.”

“Maar zelfs zonder de PTB komt links in Wallonië nog aan een ruime meerderheid en kan je je de vraag stellen of bijvoorbeeld de christendemocraten van het cdH dan niet bereid zijn om zo een formule te ondersteunen. Het tegendeel zou me eerlijk gezegd verbazen.”

In zo’n scenario zal de Waalse en ook de Brusselse regering snel gevormd zijn. Dan krijg je federaal een veel complexer spel.

“Ja, de politieke kaart is zeer leesbaar wat dat betreft. Paul Magnette van de PS kondigt dat ook gewoon aan. In de wandelgangen hoor je dat de PS en Ecolo al lang in elkaars armen gevallen zijn. Daar wordt weinig geheim van gemaakt. Het cdH kan er dan bijkomen als dat effectief nodig is, om de hoop te vergroten. En van daaruit zullen ze natuurlijk ook federaal de dans openen, waar ze dan in eerste instantie zullen kijken naar gelijkgezinde partijen buiten de taalgrens.”

“Daarbij zou het goed kunnen dat Groen-Ecolo, door de massieve winst van Ecolo, de grootste fractie in het federaal parlement wordt. Dan wordt de vraag: wie komt daar dan naar voren als premier? Ik heb die vraag aan Jean-Marc Nollet gesteld, de voorzitter van Ecolo. Hij heeft heel expliciet gezegd dat hij dat niet zal zijn. Maar wel iemand van de ecologische beweging. Men claimt het wel. Als ik dan zeg dat het Kristof Calvo (Groen) wordt, is het antwoord veelbetekenend. Hij zegt van alles, zoals altijd, maakt veel klank, maar hij ontkent niet dat hij kandidaat is. Dus dan weet ik ongeveer waar de klepel hangt.”

Hij is federaal de groene delegatieleider: Groen heeft haar delegaties voor de onderhandelingen al samengesteld.

“Als je federaal lijsttrekker bent, je bent federaal onderhandelingsleider en je komt op in de gulste kieskring van het land, en in de peilingen is jouw politieke familie de grootste, dan lijkt het mij heel logisch dat je de kandidaat-premier bent. Nogmaals, hij ontkent het ook niet. De Vlamingen moeten goed beseffen wat er met Kristof Calvo op hen afkomt.”

Leg dat eens uit. Wat is er zo verschrikkelijk aan Kristof Calvo?

“Omdat die uiteraard vooral door Franstalig links zal ondersteund worden. Lees die hun partijprogramma’s. Er komt vooral een tsunami van belastingen op de middenklasse af. Dat is ook niet onlogisch.”

Zij zeggen wel: “We gaan enkel de miljonairs extra belasten”.

“Ja, dat zegt Groen. Maar je moet eens het volledige programma van Groen lezen. Bijvoorbeeld dat men de bedrijfswagens gaat wegnemen. Dat geldt voor honderdduizenden, vooral Vlaamse, gezinnen. Want die bedrijfswagens rijden vooral in Vlaanderen, in de private economie rond. Dat is de grootste weddevermindering die ooit is doorgevoerd.”

“Want plots moet je straks zelf een wagen gaan kopen. Zit men in je vermogen. Op die wagen zal je rekeningrijden moeten betalen en niet fiscaal neutraal, maar met een miljard aan opbrengsten en nog eens zwaardere accijnzen op alle brandstoffen. Als je met mazout verwarmt, word je nog eens geschoren. Je kindergeld wordt verminderd … De lijst van maatregelen is eindeloos.”

“En dat is dan nog maar Groen. Dan moet je eens bij Ecolo gaan kijken, waar men eigenlijk nog verder gaat dan de PTB. Bijvoorbeeld bij de vermogensbelasting die zij voorstellen, zijn hun drempels lager dan die van de communisten. Dus dat is toch wel indrukwekkend? Ik kan mij voorstellen, vanuit Franstalig perspectief, dat men het niet erg vindt om uit de Vlaamse middenklasse, uit de ‘grote vervuilers’ (dat is de petrochemie in Antwerpen), uit ArcelorMittal, nog eens miljarden te gaan uitnijpen. Want dat verhoogt ook de transfers uiteraard.”

“Mijn oproep aan de Vlamingen: zorg dat de N-VA incontournable is”

Heeft Bart De Wever niet telkens een vijand nodig, een angstbeeld? Vorige keer was dat de PS en nu zijn dat de Groenen.

“Ja, dat is eigenlijk één en hetzelfde angstbeeld. Dat is Franstalig links. En dat is een heel reëel angstbeeld.”

“De regering Di Rupo had geen meerderheid in Vlaanderen en heeft een beleid gevoerd dat niet direct gunstige gevolgen had voor de private economie en de Vlaamse industrie. Deze regering had geen meerderheid in Franstalig België. Dat vind ik eigenlijk ook niet oké, maar het is niet mijn probleem. De grote dreiging is nu dat we eigenlijk een koekje krijgen van de andere kant. En dat wij naar een zeer linkse regering zullen gaan. Die helemaal geen meerderheid heeft in Vlaanderen, nog niet de schijn van een meerderheid.”

Maar deze regering had eigenlijk ook helemaal geen meerderheid in Franstalig België?

“Wel, je zou kunnen zeggen dat het democratisch legitiem is, in de wankele democratische constructie die België is.”

“Dan is mijn oproep aan de Vlamingen, zorg dat dit onmogelijk wordt. En de beste dam tegen dit verhaal is uiteraard N-VA. Als die incontournable is, denk ik niet dat Vlaamse partijen, uitgenomen Groen, het gaan durven om zo tegen de Vlaamse kiezer in te gaan.”

Wanneer zal jij, op de nacht van 26 mei, eigenlijk een tevreden man zijn?

“Wel, als er een ‘drie’ voor mijn resultaat staat. Als ik op ’trap drie’ zit, dan zal ik gelukkig zijn. Want dan denk ik dat ik incontournable ben. En dat ik automatisch aan zet ga komen om zeer snel een regionale regering te vormen. Dan zullen de Vlaamse, ook de federale regering heel moeilijk zonder de N-VA kunnen.”

“En dan gaan we naar één van beide opties. Ofwel een centrumrechtse regering, met een hoger ambitieniveau dan de vorige, dat is een les die we hebben geleerd. Er moet ambitie zijn voor vijf jaar en niet voor drie jaar. Ofwel gaan we naar een confederale stelling, als de linkerzijde in Wallonië echt incontournable is.”

Jullie hebben een kandidaat-premier, Jan Jambon. Maar tegelijk zegt de logica dat de premier bij onderhandelingen de consensus moet maken. Dus het moet én rechtser én jullie de premier? Die twee spreker elkaar toch tegen?

“Dat kan, maar als premier moet je ook wel de kracht hebben om vijf jaar lang de voet op het gaspedaal te houden. Dat is toch een les dat we geleerd hebben.”

Is Charles Michel (MR) dan zo een teleurstelling?

“Nee, hij is geen teleurstelling, want er zijn nuttige hervormingen doorgevoerd. Daar wordt een beetje te veel geringschattend over gedaan, omdat die hervormingen ook meer in het begin van de legislatuur zaten.”

“Maar de taxshift is wel een tour de force geweest. Het verhogen van de pensioenleeftijd ook. Niet populair, maar ook echt absoluut noodzakelijk. Het verlagen van de vennootschapsbelastingen, eerlijke fiscaliteit voor de kmo’s ten opzichte van de multinationals, is een hele mooie prestatie. Ook ten opzichte van veiligheid, het antwoord op de terreuraanslagen, is er goed gewerkt. De ergste asielcrisis sinds de Tweede Wereldoorlog is eigenlijk zeer goed afgehandeld.”

“Alleen, na twee derde van de tijd was de dash uit de ploeg, de bobijn was af. De sabotage van de rest van het regeerakkoord werd een beetje manifest. En dan heb je wel een premier nodig die de kracht heeft om op het gaspedaal te blijven duwen en dat was helaas niet het geval. Op het einde was die zelfs helemaal de pedalen kwijt. En is de regering alsnog van de baan gereden. Dat is heel jammer.”

Met zelfs nog een bocht naar links op een gegeven ogenblik?

“Ja, toen was de regering wel al van de baan gereden.”

“In 2014 kon niemand voorzien dat die asielcrisis kwam. Dat heeft de zaken in heel Europa rond identiteit, migratie en veiligheid echt wel op scherp gezet.”

“Wij hebben daar naar best vermogen op geantwoord, maar vastgesteld dat het Europees wetgevend kader niet voldoende was en is. Er zal uit een ander vaatje moeten worden getapt. Als net op dat moment net zo een internationaal kader, met een Marrakesh-tekst langskomt, die helemaal weer in die verkeerde richting gaat …”

“Ja, dan worden de zaken helemaal op scherp gesteld. Dan moet je als premier ook wel de koelbloedigheid hebben om uw ploeg daar door te loodsen. En dat is echt niet gebeurd. Dat is op zichzelf wel jammer, dat op het einde …”

Dus, de premier heeft zijn cool verloren?

“Dat vind ik wel, met een onthouding op die Marrakesh-tekst waren we door die crisis gekomen. Dat probleem is ook door mezelf te laat opgemerkt, mea culpa. Daardoor was een onthouding voor ons ook voldoende. Want ik zou persoonlijk daar liever helemaal uitgestapt zijn, uit dat Marrakesh-proces.”

“Maar die onthouding is wel op tijd aangemeld bij de premier. En elke keer er in die coalitie een probleem is aangekaart geweest door een coalitiepartner, een zogenaamde ‘no pasaran‘, is daar binnen de meerderheid altijd rekening mee gehouden. Ik kan u talloze voorbeelden geven, van hoe dat met CD&V is gebeurd. Bijna continu. Maar ook de MR heeft zelfs al punten die op de regering goedgekeurd waren, uiteindelijk terug ingetrokken. En dat hebben wij altijd gerespecteerd. Want een ploeg, is een ploeg.”

“Die Marrakesh-crisis was de allereerste keer dat N-VA zo’n probleem kwam aanmelden. Maar ook met de onmiddellijke mededeling dat het probleem existentieel was. Ik heb echt de indruk dat men daarin geen probleem, maar een opportuniteit in heeft gezien.”

“De MR wilde zeggen: ‘Ah, dan zullen we eens laten zien dat de N-VA eens niet de baas is, en we gaan hen een existentieel probleem doen slikken’. En ja, de Vlaamse partners moesten niet liever vragen dan de N-VA zo een hak te zetten. Zeker CD&V was de grootste Marrakesh-partij, of de grootste liefhebber van Marrakesh. De Open Vld heeft zich daar dan bij aangesloten, ‘aan de juiste kant van de geschiedenis’, weet u wel?”

“Maar daardoor heeft men wel de regering in de prak gereden. En dan is er hier die wansmakelijke show opgevoerd hier in de Kamer, waarbij men dan alle verworvenheden van de Zweedse regering in de etalage heeft gelegd. De miljarden vlogen hier per minuut buiten. En ja, daar is de geloofwaardigheid van heel dat Zweedse project natuurlijk aan diggelen geslagen.”

Fantaisistisch

Maar je blijft zeggen: “Mijn droomcoalitie is nog altijd rechts”. Dat zijn dan diezelfde partijen?

“Dat hangt van de kiezer af. Het is een zaak van procenten, wie je precies nodig hebt, op de verschillende niveau’s, om dat beleid gestalte te geven. Dat durf ik niet voorspellen.”

“Ik wil wel zeggen wat voor soort beleid ik wil. Ik zou economisch verderzetten wat we deden, maar wel met een hoger ambitieniveau, zeker voor het budgettaire. Dat was niet zo slecht, maar is op het einde losgelaten. Private jobcreatie, het overheidsbeslag afbouwen, hervormingen doorzetten op vlak van veiligheid, zeker de uitbouw van die budgetten verder te zetten. Op vlak van defensie, op vlak van migratie ook, moeten we effectief proberen de Europese beslissingen die wel juist zitten, om daarvoor in de cockpit aan te dringen op uitvoering.”

“Dat is het beleid waar ik voor sta, daar zoek ik partners voor. Ja, Groen en de PS die staan voor het tegenovergestelde. Dat is alle hervormingen terugdraaien, vierdaagse werkweek met loonbehoud, open grenzen, …”

Is Groen dan linkser dan sp.a?

“Op sommige vlakken zeer duidelijk wel. Zeker als je maatschappelijke thema’s zoals migratie bekijkt, zitten ze duidelijk aan de linkerzijde van de sp.a. Wanneer het gaat over sociaaleconomische hervormingen, vind ik hen vooral ontzettend onbekwaam. Als je die maatregelen, die plannen van Groen, gaat lezen, die zijn fantaisistisch.”

“Als je dat uitvoert, dan ga je naar de grootst mogelijke economische crisis, creëer je nog een vastgoedcrisis erbovenop. Onwaarschijnlijk, ze willen eigenlijk heel het fiscale systeem op de schop nemen. Er moet een soort vermogensbelasting, een vermogenswinstbelasting, komen. Ik denk niet dat er een expert is die daar werkelijk in gelooft. Dat werkt misschien in een laboratorium, in een steriele kamer, maar dat is echt economische waanzin. Ik vind de groenen vooral ontzettend amateuristisch en onbekwaam op sociaaleconomisch vlak, en maatschappelijk, op het vlak van migratie zijn ze wellicht de meest linkse partij die je je kunt voorstellen.”

Wat me opvalt tijdens de campagne is dat je zelden of nooit zegt: “Als minister-president ga ik dit doen, ga ik dat doen.” Je hebt je kandidaat gesteld, maar je lijkt er zelf niet in te geloven?

“U stelt mij vragen en ik geef antwoorden, u heeft tot heden vragen gesteld over de federale politiek, ik ben ook partijvoorzitter, dus dat petje draag ik. Kandidaat minister-president ben ik ook. Als u mij vraagt: ‘Wat zijn uw ambities als minister-president?’, dan heb ik geen enkele moeite om daarop in te gaan.”

Het valt mij gewoon op dat het niet aanwezig is in de campagne. Jan Jambon (N-VA) heeft wel heel duidelijk zijn programma gepresenteerd.

“Ja, maar een partij bepaalt niet wat de thema’s van een campagne zijn.”

“Wij proberen dat wel. Het is geen toeval dat de laatste V-dag die wij straks organiseren over het Vlaamse thema bij uitstek gaat: onderwijs. Dat is één derde van de Vlaamse begroting. Als er nog één ding is in Vlaanderen waar wij ook nog de bakens willen verzetten, is het onderwijs.”

“Voor het overige heeft het Vlaamse niveau een ontzettend nadeel, dat is dat het vrij goed wordt bestuurd. Het budget is in evenwicht, men kan al buigen op één miljard nieuwe beleidsruimte. En men weet ook al perfect aan wat die zal moeten worden besteed. Welzijn blijft een zorgenkindje. Verder is er innovatie en de economie, dus dat is vrij duidelijk.”

“Maar het nadeel daarvan is dat het ook niet ongelofelijk sexy is. En ook niet interessant voor de media. Als ik vragen krijg, gaat het voor 99 procent over federale thema’s. Onderwijs is de uitzondering die de regel bevestigt, maar het draait om het federale. Omdat daar migratie zit, daar zit het fiscaal prerogatief, daar draait het op dit moment allemaal om.”

Zou dat kunnen veranderen nu Hilde Crevits (CD&V) zich als kandidaat minister-president heeft gemeld? Zal zij uw sparringpartner worden, om in debat mee te kunnen gaan?

“Over onderwijs zal dat in elk geval een vrij interessante sparringpartner zijn, om mee in debat te gaan, daar kijk ik zelfs eigenlijk ook wel naar uit.”

Was zij een slechte minister dan?

“Nee, Hilde Crevits was geen slechte minister, en ik ga het beleid ook verdedigen dat we samen hebben gevoerd. Je moet daar niet flauw in zijn, we hebben dat samen beslist en er zijn ook de juiste compromissen gemaakt. Er waren ook, wat mij betreft, verdedigbare beslissingen.”

“Maar de waarheid heeft haar rechten. Wij hebben altijd moeten vechten tegen CD&V, die heel vaak de vertolker was van wat er binnen de katholieke koepel, bij de Guimardstraat, leeft. Die Guimardstraat is in mijn ogen geëvolueerd, van een robuuste dam tegen allerlei pedagogische onderwijsvernieuwingen in het verleden, het VSO onder meer, naar exact het omgekeerde. De grootste promotor van brede eerste graad, domeinscholen, verplichte fusies, afschaffing van het ASO, afbouwen van Nederlandse taalbeheersing …”

Dat is uw vijand hé?

“Ja, een vijand is dat niet. Het katholiek onderwijs is gewoon ideologisch totaal op een ander kompas gaan varen dan het katholiek onderwijs zoals ik dat heb beleefd. En volgens mij is dat ook gewoon fout.”

“Ik geloof dat ik de evidentie aan mijn kant heb, want alle onderzoeken wijzen uit dat de kwaliteit van het Vlaams onderwijs daalt en specifiek in het katholiek onderwijs. Het gemeenschapsonderwijs en het gemeentelijke onderwijs zie je lichtjes achteruit boeren, wat ook met sociodemografische veranderingen te maken heeft. Maar het katholiek onderwijs is in vrije val.”

“Dat heeft toch iets te maken met een pedagogisch project, met leerplannen en met de manier waarop dat dat aan die scholen wordt opgelegd, soms door de strot wordt geramd? Het kan niet met budget te maken hebben, want als je gaat kijken in de OESO-ranking, hoeveel geld wij besteden per leerling … Wij staan in de absolute top. En toch zijn er landen die veel minder besteden, maar die ons qua kwaliteit aan het voorbijgaan zijn. Ja, dan heeft het met beleid te maken, met keuzes die gemaakt worden. En die zitten wat mij betreft nu vooral ter hoogte van de koepel.”

“Hilde Crevits heeft het nadeel dat CD&V nog altijd een partij is die uitvoert wat haar middenveld dicteert, en in dit geval is dat de Guimardstraat. Wij hebben moeten vechten om het ASO te kunnen behouden. CD&V wilde dat absoluut weg. De brede eerste graad, we hebben daarvoor moeten vechten om die tegen te houden. Wij wilden daar allemaal niet in meegaan.”

“Wat nog erger is: wij hebben dat allemaal kunnen tegengehouden. Maar vervolgens zie je op het terrein dat de koepels dat toch doorvoeren. En de dingen die we wél hebben beslist, zoals een taalbadjaar … Daar doen ze er alles aan om dat in de scholen niet kenbaar te maken, dat die mogelijkheid bestaat. Dat vind ik eerlijk gezegd erover.”

“De vrijheid van onderwijs is er niet om te zeggen: ‘Wij zijn de baas’. De vrijheid van onderwijs is dat je je levensbeschouwing mag kiezen en je pedagogisch project. Maar ik vind wel dat diegene die daar 14 miljard euro naast legt, wel nog iets mag te zeggen hebben over wat dat daar tegenover staat.”

Nog even terug naar die rolverdeling: De Wever als kandidaat minister-president en Jambon kandidaat-premier, dat was niet helemaal van harte? Het is eigenlijk Geert Bourgeois (N-VA) die gezegd heeft: ‘Jij moet dat doen en Jan Jambon moet dan doorschuiven’?

“Wel, daar worden heel veel verhalen over verteld. Ik merk dat dat tussen de regels van de analyses opduikt. De waarheid is eigenlijk dat wij heel lang hebben nagedacht over de juiste casting. Ik moest daarin een beslissing nemen, voor mijn partij.”

Je laat ook niet van harte Antwerpen achter, denk ik dan.

“Nee, dat is waar, ik ben heel graag burgemeester. Het valt mij zwaar om daar weg te gaan. Ik zal dat niet onder stoelen of banken steken.”

“Maar op een gegeven moment hebben wij wel een echte reflectie gehad met de top van de partij: ‘Wat is de beste casting’? En de meerderheid heeft daar dan haar zeg gedaan en ik heb mij daar dan bijgevoegd om te zeggen dat dat het juiste was. Dat die analyse klopte, dat dat de sterkste casting was.”

“Soms gaat het partijbelang dan boven je persoonlijk levensgeluk. Als je dat in de politiek al kunt gaan zoeken … Misschien is dat niet aan te bevelen om het daar te gaan zoeken, maar soms moet je het ook echt gewoon wel een stuk offeren.”

“Ik had ook die indruk: ik ben de boel aan het ophouden, met mijn terughoudendheid. Door niet te zeggen: ‘Ja, ik ga mij voor een ander niveau smijten’. En het is die beslissing die de zaak heeft vrijgemaakt.”

“Maar ik merk sindsdien in de analyses dat dat als een soort juxtapositie wordt gezien. Maar zo werken wij niet, als N-VA. (benadrukt) Zo werken wij echt niet.”

“Wij hebben een heel consensuele cultuur. Er wordt veel gepraat aan de top, daar wordt veel tijd in geïnvesteerd. Het is minstens één avond in de week, dat heel die top, uren aan een stuk, van zes uur ’s avonds tot middernacht voorbij, samen zit. Maar het is nooit zo dat vanaf de eerste vergadering voor dergelijke belangrijke kwesties dat al vastligt. Die beslissingen rijpen en dat duurt een tijd.”

“Maar de arm omgewrongen worden, of het door die of die in de plooi laten leggen, dat bestaat bij ons echt niet.”

Tenzij u dat dan doet als voorzitter …

“Ik doe dat nooit.”

Wat als je die dertig procent niet haalt? Dat er misschien toch eens een nederlaag aankomt? Eindigt dan het verhaal van Bart De Wever als voorzitter?

“Ja, dat is moeilijk te voorspellen, dat hangt van de hele context af. Uitspraken daarover op voorhand, die achtervolgen u heel uw leven. Dat hangt van de hele context af. Je score wordt bepaald door het gehele beeld, en de vraag: ‘Wat zijn dan nu de mogelijkheden’?”

Terug boven Theo

We hadden het over je eigen eindigheid. Je bent de langstzittende voorzitter bij verre, denk ik hé, van alle Vlaamse partijleiders.

“Langs Franstalige kant is er ook nog Elio Di Rupo, die gaat het record van Emile Vandevelde nog breken, denk ik. Die gaan we niet meer inhalen.”

“Ik was de jongste partijvoorzitter toen ik begon in 2004 en ik denk dat ik nu de oudste zal zijn aan Vlaamse kant. Dan moet ik even denken. Peter Mertens (PVDA) misschien? Maar laten we zeggen, van zij die vertegenwoordigd zijn in het parlement, dat ik nu de oudste ben. Betekent dat dan dat je versleten bent, dat de houdbaarheidsdatum verstreken is? Ik weet het niet. Volgens de poppoll niet.”

Wat doet dat met een mens? Terug boven Theo Francken?

“Zeer weinig hoor. Ik zat daar nu niet bepaald op te wachten. Ik heb lang op één gestaan in die poppoll, dat heeft ook vele nadelen. Dat mag je echt niet onderschatten. Psychologisch maakt dat iets los, maar vooral bij anderen.”

Dus je liet dat graag aan Theo Francken, die eer?

“Ik vond dat helemaal niet erg. Want Vlamingen zijn een beetje een moerasvolk. Wie daar uit kruipt, krijgt van beneden de reactie om je daar onmiddellijk weer in te trekken …”

“Ik vond het niet erg dat ik daar een beetje vanaf was. En dus nu de VTM-peiling en de VRT-peiling: twee keer op één. Ja, dat betekent, of je dat nu wil of niet, dat je terug centripetaal in die campagne komt. Dat men weer allemaal naar jou gaat kijken. Dat ook heel veel mensen de struikeldraad terug gaan uitrollen, om mij weer te gaan laten vallen. Allez, kijk, ik durf toch zeker mijn Calimero-hoed niet opzetten zeker?” (lacht)

“De inspanningen die men heeft gedaan om Theo Francken in zijn populariteit een kopje kleiner te maken, ik durf die toch indrukwekkend te noemen. Als men volledig verzonnen berichten van president Trump gaat fabriceren, die men dan voor één keer blijkbaar goed vindt in zijn bezorgdheid over Syrische christenen die in Europa zouden kunnen rondvaren? Oei, dan denk ik, dit gaat héél ver. En dan denk ik, ja, wordt dit nu ook mijn deel opnieuw? Daar zat ik niet op te wachten.”

De Vlaming als ‘moerasvolk’? Dat kende ik niet.

“Nee? Dat gaat al heel lang mee hoor: het idee van maken om te kunnen kraken. Het Poulidor-volk. Houden van nummer twee: ‘U hoeft niet de kampioen te zijn, dat is er wat over’. Het koesteren van de eigen kleinheid. Zo van: ‘Wij hebben wel ambitie maar de rest van de wereld hoeft dat niet direct te weten’. Dat zit er wel een beetje in. Als er zo’n cultureel archetype bestaat, hoort dat er wel een beetje bij. Nederlanders hebben net het omgekeerde.”

Antwerpenaars ook.

“Wij zitten aan de grens, wij zijn een subgroep binnen dat archetype. En worden daardoor ook geliefd en geprezen door de rest van die Vlamingen, omwille van die spreekwoordelijke bescheidenheid.” (lacht cynisch)