Het coronavirus blijft zich verder verspreiden. Ondertussen zijn al meer dan 6.000 mensen besmet in zeker achttien landen over vier continenten. België blijft voorlopig gespaard, maar hoe goed is ons land voorbereid als er zich toch een besmetting zou voordoen? De Global Health Security Index, die afgelopen oktober is gepubliceerd, plaatst België op een negentiende plaats op 195 landen met een score van 61 op 100.
De eerste gevallen van 2019-nCoV, zoals het nieuwe coronavirus officieel heet, zijn in december in de Chinese miljoenenstad Wuhan vastgesteld. De uitbraak doet denken aan andere coronavirussen zoals SARS (2002-2003) en MERS (2012).
Daarnaast zagen we de afgelopen jaren ook ziektes zoals H1N1 (Mexicaanse griep), ebola en zika de kop opsteken. Zij zorgden er allemaal voor dat de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) een zogenaamde Public Health Emergency of International Concern (PHEIC) uitriep. Daarmee beschouwt ze de epidemie officieel als een internationale volksgezondheidscrisis. Morgen beslist de WHO of het nieuwe coronavirus ook die status krijgt.
Global Health Security Index
Om dergelijke plotse en ernstige ziektes zo goed mogelijk te kunnen trotseren, besloot de International Health Regulations (IHR) van de WHO om een Global Health Security Index op te stellen voor de 195 landen die lid zijn van de organisatie.
Deze GHS Index, die gepubliceerd is in oktober 2019, is de eerste wereldwijde evaluatie van de mogelijkheden van landen om de gezondheid van hun inwoners te waarborgen. De index analyseert hoe goed landen voorbereid zijn om grootschalige uitbraken van ziektes aan te pakken. Daarvoor stelde het 140 vragen, ingedeeld in zes categorieën en 34 indicators. Alles krijgt telkens een score op 100 en zo krijgt ieder land ook een totaalscore.
De algemene conclusie van het onderzoek is dat geen enkel land volledig is voorbereid op een epidemie of pandemie. Ieder land heeft volgens de onderzoekers belangrijke gebreken die het moet aanpakken.
VS voor VK en Nederland
De Verenigde Staten scoren het best met een score van 83,5 op 100. Op de tweede plaats staat het Verenigd Koninkrijk met 77,9. Dan volgen Nederland (75,6) en Australië (75,5) en Canada (75,3).
Drie landen uit deze top vijf kregen al te maken met besmettingen met het coronavirus. Ook in andere goed scorende landen zoals Thailand (zesde met 73,2), Zuid-Korea (negende met 70,2), Frankrijk (elfde met 68,2) en Duitsland (veertiende met 66) dook het virus al op.
Op het eerste zicht is dat opvallend maar toch mogen we niet concluderen dat landen met gevallen van 2019-nCoV per se slecht voorbereid zijn. Meestal gaat het namelijk om patiënten die het virus hebben opgelopen in de regio rond de stad Wuhan in China. Het feit dat de ziekte zo snel is opgespoord en verdere uitbraak op die manier grotendeels voorkomen is, is meestal juist een goed teken. China zelf staat op de ranking 51ste met een score van 48,2.
En België?
Ook België kan sinds twee weken het coronavirus opsporen. Momenteel leverde de test gelukkig alleen nog maar negatieve resultaten op. Ons land scoort nochtans niet heel goed op de Global Health Security Index. Met een score van 61 staat het negentiende. Daarmee moet België, op Italië na, alle grotere Europese landen laten voorgaan.
Het slechtste scoort België in de categorie rapid response die gaat over de “snelle reactie op en beperking van de verspreiding van een epidemie”. Zo is er geen risicocommunicatieplan specifiek voor in het geval van een noodsituatie voor de volksgezondheid. Ook het medisch interventieplan maakt geen melding van een mechanisme voor het aanpakken van besmettelijke ziektes die kunnen uitgroeien tot een pandemie.