CdH en DéFI rollen mee de rode loper uit: informateur Magnette (PS) stoomt richting regenboogcoalitie

Een institutioneel luik in een toekomstig regeerakkoord voor de regenboogcoalitie moet het gezicht van CD&V en Open Vld redden en N-VA eraf rijden.

Wat gebeurt er precies? Paul Magnette (PS) stroomt door. Het is wel duidelijk dat hij als informateur z’n rol zeer stevig invult, en eerder een coalitie is aan het maken dan aan het ‘aftasten’. De kaarten liggen daarbij bijzonder gunstig: want zowel het cdH als DéFI laten verstaan wat iedereen in de Wetstraat al lang had gezien.

De details: Plots staat de deur wagenwijd open bij allebei de minipartijtjes om toch maar mee “deel van de oplossing” te zijn. Beiden willen graag in de regenboogcoalitie van Magnette stappen. Dat is, zeker na vijf maanden van ‘veto’ vanuit het cdH een eerste grote doorbraak, die vorige week al gerealiseerd werd, maar zich nu verder manifesteert. Het was zelfs drummen bij zowel cdH als DéFI om te ontkennen wat Magnette op z’n persconferentie stelde: “Dat één van de partijen bereid was om een regering te steunen vanuit oppositie”. Want zowel Maxime Prévot (cdH) als Olivier Maingain (DéFI) ontkenden prompt dat zij die partij waren: beiden willen meer.

De wiskunde van coalities: Het gegeven van cdH en DéFI in het spel maakt dat zowel CD&V als Open Vld onder druk staan. Slechts één van beiden is nodig om een regenboogcoalitie te maken, zoals waarnemers vorige week al vaststelden. Zowel met CD&V alleen als met Open Vld alleen kan perfect. Met PS, MR, Ecolo, Groen, sp.a, cdH en DéFI raakt Magnette al aan 72 zetels. Aangevuld met de 12 zetels van ofwel CD&V ofwel Open Vld zit je al aan een ruime meerderheid van 84 zetels. Praat over ‘politieke families’, zoals Magnette die plots hanteerde, gelooft niemand in de Wetstraat: die ‘families’ bestaan alleen als het iemand goed uitkomt, Open Vld en MR zijn helemaal niet vastgeklonken aan elkaar. Maar evengoed PS en sp.a niet: het is duidelijk dat nieuwe voorzitter Conner Rousseau z’n vel duur wil verkopen en Magnette ook daar zal moeten sleuren om de Vlaamse socialisten in een coalitie te krijgen.

Tussen de regels: Het is voor iedereen ondertussen goed zichtbaar dat de N-VA in sneltempo eraf gereden zal worden. Bij de N-VA zelf is dat alvast helemaal het gevoel: de pessimistische interviews van voormalig préformateur Geert Bourgeois (N-VA) moesten elke twijfel daarover wegnemen. Magnette zal daarbij het spel subtiel willen spelen. Zo werkt hij onder meer ook op het institutionele, met de Vlaamse partijen. De N-VA onderhandelde immers een maandje alleen met de PS, en werkte enkele creatieve formules uit, om onder meer de arbeidsmarkt en de gezondheidszorg een stukje ‘regionaal beleid’ te geven. De N-VA wilde op een pak van domeinen, onder meer voor welzijn, die regionalisering doorvoeren. Die plannen gingen uiteindelijk te ver voor de PS, zeker nadat de MR van oud-premier Charles Michel (MR) er lucht van kreeg. Maar Magnette is niet dom: hij wil een paar van die ideeën meenemen naar de onderhandelingen nu, en ze aan Open Vld en CD&V aanbieden. Zeker in de gezondheidszorg, waar CD&V in de Vlaamse regering de plak zwaait over Welzijn, zou dat mooi zijn voor de christendemocraten. Die kunnen op dat moment meteen stellen “dat ze doen waarin de N-VA niet slaagde: Vlaanderen versterken”.

De grote vraag? Wie gaat dan mee met Magnette? Opvallend is dat net nu in de Kamer een wetsvoorstel over abortus wordt gestemd. Dat heeft een puur paars-groene steun, plus ook nog DéFI en PVDA. De N-VA heeft bij monde van Valerie Van Peel al felle kritiek geuit op het voorstel, en ook CD&V is tegen. Maar over ethische thema’s vinden paars en groen elkaar makkelijk. Toch mag het niet verbazen als straks eerder CD&V in een regenboogcoalitie stapt. Het cdH is erbij, wat een stuk meer comfort geeft. Plus, ideologisch zit CD&V met federaal onderhandelaar Koen Geens, die de handen vrij heeft om een noodregering te maken, ook meer midden van het bed dan Open Vld. Hoewel daar zeker ook sympathie bestaat voor paars-groen, zijn er ook een paar felle tegenstanders. Sociaal-economisch is het voor de liberalen totaal niet evident: de Open Vld-fractieleider in de Kamer, Egbert Lachaert, heeft al meer dan eens z’n afkeer voor paars-groen op dat vlak laten blijken. Het contrast met Servais Verherstraeten, CD&V-fractieleider, die vanuit de ACW-vleugel lonkt naar een regering met PS, kan niet groter zijn.

Om rekening mee te houden? Magnette is duidelijk vertrokken voor een langere periode. Hij dringt er nu al openlijk bij de koning op aan om z’n opdracht te verlengen. Langzaam maar zeker schuift Magnette richting volgende stap: teksten op tafel leggen waarbij de N-VA dan heel kordaat moet kiezen. Zeker de beloofde nota over het communautaire belooft op dat vlak, Magnette wil zichtbaar maken wat hij de Vlamingen aanbiedt “zodat er geen discussie meer is over wat er op ­tafel ligt”. Magnette belooft “de noodzakelijke feiten en objectieve cijfers”. Ofwel slikt de N-VA op dat moment de eisen in, ofwel stappen ze dan op. En als dan zowel CD&V als Open Vld netjes blijven zitten, kan Magnette doorstomen. Overigens is dat scenario ook niet uit te sluiten: als beide Vlaamse partijen, zowel de liberalen als de christendemocraten, aan boord blijven, zetten ze tactisch Ecolo buiten spel. Met hun 13 zetels worden de Franstalige groenen ook ‘overbodig’, wat hun onderhandelingspositie ook fel afzwakt.

En nu? De montage van de komende weken ligt vast. Inhoudelijk zal Magnette een aantal speerpunten lossen: dat meer mensen aan de slag moeten bijvoorbeeld, is een open deur die je makkelijk intrapt. Op dat vlak is het gewoon verder werken op de sporen van paars-geel. Op vlak van de begroting gaat de informateur bij mede-socialist Pierre Moscovici langs in de Europese Commissie. Dat kan vooral een soort ‘zegen’ opleveren vanuit de EU, om tijdelijk een stevig tekort te laten optekenen, onderweg naar een evenwicht op lange termijn. Meteen kan Magnette daarrond dan z’n regenboogcoalitie verenigen. Een klimaatplan lijkt ook aangewezen. Vervolgens, eens die punten allemaal vastliggen, kan Magnette dan in de volgende fase plots een regering beginnen vormen. In werkelijkheid is hij al lang keihard bezig.

Meer
Lees meer...