Het Chinese Volksbevrijdingsleger is al verschillende keren geherstructureerd sinds het de Communistische Partij van Mao Zedong aan de macht hielp in 1949. De laatste nieuwe herordening van het leger moet de PLA transformeren in een moderne krijgsmacht die het Amerikaanse leger kan evenaren.

Een hervorming uit 2016 onderscheidde de geografische regio rond China in vijf commandocentra, die worden gedirigeerd door een Centrale Militaire Commissie (CMC). Het doet wat denken aan de zeven commandocentra van de VS, die de wereld ook geografisch onderverdelen in strijdtonelen.

Hoe de PLA in de toekomst zal ingezet worden en presteren, zal van uitzonderlijk belang zijn voor de wereldgeschiedenis. China is hopeloos verstrengeld in allerlei conflicten. Zo wil het de in praktijk autonome democratie Taiwan innemen, die het beschouwt als een rebelse provincie. Maar China was recent ook verwikkeld in een grensconflict met buurland India, wat leidde tot een techoorlog tussen de twee landen.

De structuur van het Chinese leger

De eerder beschreven CMC is het hoogste niveau van bestuur binnen het Chinese leger. Het orgaan heeft in feite een dubbele functie als een instituut van de Volksrepubliek en tak van de Communistische Partij. Het zwaartepunt van de controle over de CMC ligt uiteraard bij de voorzitter van de Communistische Partij, die ook optreedt als president van de Volksrepubliek.

Vijf jaar geleden werd de CMC zelf onderverdeeld in vier departementen; personeel, politiek, logistiek en bewapening. Sinds 2016 is de CMC echter opnieuw verdeeld in 15 agentschappen, met elk zijn eigen unieke taak. In tegenstelling tot de vier departementen, hebben deze agentschappen geen enkele autoriteit om onafhankelijk beslissingen te maken.

Die macht ligt bij een groep van zeven leden die de CMC voorzit. Het clubje bestaat uit president Xi Jinping, enkele hoge functionarissen en generaals die loyaal zijn aan Xi.

In 2016 werden de zeven militaire regio’s van het leger dus vervangen door vijf commandocentra. Er is een onderverdeling voor noordelijke, zuidelijke, oostelijke, westelijke en centrale regio’s van de wereld. In tegenstelling tot het systeem van de zeven regio’s, kan elk commandocentrum in het nieuwe systeem een beroep doen op de grondmacht, luchtmacht en marine van de PLA. Hierdoor zou de coördinatie van het leger vlotter moeten verlopen.

Het oosterse commandocentrum overziet Taiwan, Japan en de Oost-Chinese Zee. Het westerse commandocentrum staat in voor het grootste stuk land en overziet de “autonome” regio’s Xinjiang en Tibet alsook het tumultueuze grensgebied aan India. Het centrale commandocentrum dient enkel om Peking te beschermen en ondersteuning te bieden aan de andere departementen.

Volgens verschillende experts is ook India van plan om zijn leger te verdelen in soortgelijke geografische departementen.

Grondmacht

Om de PLA om te vormen naar een meer moderne strijdmacht, heeft Peking de grootte van zijn grondmacht de laatste jaren beperkt en stevig ingezet op de uitbouw van de luchtmacht en marine.

Sinds 2017 zijn er nog dertien legers van de grondmacht over. Zij worden verdeeld over de vijf commandocentra. Elke van deze legers bestaat uit 78 brigades die elk 5.000 man sterk zijn, weet een verslag van het Amerikaanse ministerie van Defensie uit 2020.

Een andere belangrijke trend binnen het Chinese leger, is de inzet op het “‘slimmer maken” van het strijdtoneel van de toekomst. De PLA zet de laatste jaren fors in op het ontwikkelen van artificiële intelligentie, het gebruik van kwantumcomputers en “big data” om de grondmacht en andere divisies bij te staan.

Zeemacht

De zeemacht van de PLA bestaat uit drie vloten, die elk beschikken over hun eigen gloednieuwe oorlogsschepen, duikboten, gevechtsvliegtuigen en militaire bases.

Er is een noordelijke vloot die wordt bestuurd door het noordelijke commandocentrum. Hetzelfde geldt voor de oostelijke en zuidelijke vloot.

Dit jaar breidde Xi de autoriteit van de vloten verder uit. In februari werd de kustmacht gemilitariseerd en in de praktijk toegevoegd aan de oostelijke vloot. De kustmacht van China mocht vanaf dat moment schieten op buitenlandse schepen, die de wateren van China binnendringen.

Luchtmacht

De luchtmacht van de PLA is de grootste van Azië en de derde grootste van de wereld, na respectievelijk de VS en Rusland.

Dit onderdeel van het leger is natuurlijk verantwoordelijk voor militaire acties in de lucht, maar ook voor het opereren van radars, elektronische oorlogsvoering en de communicatiedienst van de gehele PLA. Daardoor is de luchtmacht mogelijk het machtigste departement van het Chinese leger.

Voorheen werd de luchtmacht onderverdeeld in twee divisies: een voor gevechtsvliegtuigen en een voor bommenwerpers. De laatste jaren werd het departement echter onderverdeeld over de vijf commandocentra, die over zes luchtmachtbases beschikken.

Het Chinese leger maakt de laatste jaren ook gevechtsvliegtuigen die de oorlogsmachines van de Amerikanen kunnen evenaren. Zo werd in juni een prototype van de FC-31, vroeger gekend als de J-31, gefotografeerd nabij een luchtmachtbasis in Wuhan. Dit gevechtsvliegtuig lijkt sterk op de Amerikaanse F-22 Raptor en F-35 Lightning 2 van Lockheed Martin.

De raketmacht

Sinds 2016 werd de raketmacht van het leger, vroeger gekend als de tweede artilleriedivisie, gepromoveerd tot een volwaardig departement van het leger. Dit deel van het leger beheert de rakettroepen van de PLA, alsook de nucleaire wapens van China.

De raketmacht kent zijn hoofdkwartier in Peking, maar opereert ook vanuit een onbekend aantal raketbases in het land.

De Amerikaanse non-profitorganisatie Bulletin of the Atomic Scientists schat dat er zeker zeven van die bases zijn, met zeker veertig militaire raketdivisies, wat er 35 procent meer zouden zijn dan in 2017.

Conclusie

Het Chinese leger is niet langer een stuntelige strijdmacht die wapens uit de Koude Oorlog gebruikt, zoals vaak wordt gedacht en de laatste decennia getoond werd in popcultuur. De laatste vijf jaar heeft Peking zijn militaire arm razendsnel gemoderniseerd en gestroomlijnd.

En hoewel het Amerikaanse leger duidelijk model stond voor de meeste van deze veranderingen, moeten Washington en zijn bondgenoten er rekening mee houden dat het Chinese leger nu meer dan ooit een zwaargewicht op wereldtoneel is.

Voorlopig blijft het Chinese leger zich echter vooral richten op het uitbouwen van zijn defensieve positie en het routineus lastigvallen van Taiwan met zijn luchtmacht. Maar sommige hooggeplaatste militairen van het Amerikaanse leger vermoeden dat ook dit in de toekomst grondig kan veranderen.

Lees ook: China wordt stoutmoediger in Zuid-Chinese Zee: “Nergens ter wereld wordt de maritieme orde ernstiger bedreigd”

(am)