Wie ons in de nabije toekomst tegenkomt, zal er niet aan ontsnappen: in de komende weken gaan we zo veel mogelijk rondtoeteren hoe goed Albatros is, de nieuwe fictiereeks in een regie van Wannes Destoop en gemaakt door De Wereldvrede, het productiehuis van onder andere Bevergem. Hierin trekken tien zwaarlijvige mensen van verschillende leeftijden en om geheel verschillende redenen naar Albatros, een afslankingskamp in de Ardennen. We spraken met Dominique Van Malder, één van de schrijvers en zelf ook acteur in Albatros. De reeks zal vanaf 1 juli op Play en Play More van Telenet verschijnen en in het voorjaar van 2021 op Canvas te zien zijn.

Dominique Van Malder: Het is bang afwachten op de reacties. Ik ben trots op wat we gemaakt hebben en ik geloof dat ze bij de VRT ook tevreden zijn. Ik hoop dat we ervoor kunnen zorgen dat er met wat meer mildheid en minder veroordeling naar volslanke mensen wordt gekeken. En als ik het nog breder mag trekken: dat er minder gelabeld mag worden in de maatschappij. Zo heb je ook het label “de psychiatrische patiënt”. Ik hoop dat we dat we met Albatros mensen aan het denken kunnen zetten en hen doen beseffen dat het niet altijd zo eenduidig en eenvoudig is en dat een mens een complex kluwen kan zijn van dingen die op elkaar inwerken.

Als Albatros één ding duidelijk maakt, is het wel dat “dik” zijn of kampen met overgewicht ook een perceptie is. Van een aantal kampdeelnemers zou ik niet stellen dat ze zwaarlijvig zijn.

Van Malder: Ik ben blij dat je dat zegt. ’t Zit ook vaak in het hoofd hé. Of het is ons aangepraat. Het gaat niet zozeer over dik zijn. Het gaat over zich dik voelen. In een maatschappij waarin mager zijn het heersende schoonheidsideaal is, voelt iemand die wat meer gewicht meesleurt zich al snel abnormaal. Dat gezegd zijnde wil ik niet ontkennen dat obesitas een probleem is. Ik wil wel zeggen dat er veel oorzaken voor die lichaamsbouw kunnen zijn. Mensen kunnen er gewoon aanleg voor hebben, bijvoorbeeld. Ook de voedingsindustrie zelf draagt een deel van de verantwoordelijkheid. Het is echt wel complexer dan “Eet gewoon wat minder.”

Humor die schuurt

In de openingsscène wordt aan Didier gevraagd wat zijn verwachtingen van het kamp zijn. Hij antwoordt “Dat ik terugkom als fotomodel” en lacht er meteen achter. Hij maakt er een boutade van, maar het is wel een feit: kilo’s kwijtraken is veel moeilijker dan ze winnen hé.

Van Malder: Dat is zeker zo. Didier maakt daar inderdaad een grapje over, maar tegelijkertijd is het wel echt zijn wens. Mensen met overgewicht hebben vaak geleerd om te lachen met hun lichaam: als je er zelf een grapje over maakt, kunnen anderen het al niet meer doen.

Net daarom ben ik zielsgelukkig met de affiche: meteen toen ik die foto zag hoopte ik, wist ik en vreesde ik dat dat ons beeld zou worden. Iedereen die aan Albatros mee deed wist: we gaan ons letterlijk en figuurlijk bloot moeten geven. Dat is niet gemakkelijk, want al die mensen staan daar op hun meest kwetsbaar. Ze spelen weliswaar een personage, maar hun kostuum is hun lichaam. Ik ben blij en trots dat iedereen dat met zoveel overgave gedaan heeft.

Albatros is tragikomisch, wat wil zeggen dat er wat humor moet zitten in de pijn en dat de pijn een vleugje humor moet kunnen bevatten. Het lijkt me een hele moeilijke evenwichtsoefening. Het geheel vond ik eerder naar drama aanleunen, dan naar humor.

Van Malder: In de eerste plaats wilden we een verhaal vertellen. Pas daarna ga je zoeken naar de juiste vorm en de correcte toon. Daar hebben we hier heel veel aandacht aan besteed, we wilden absoluut geen gratuite humor gebruiken. De lach zit ‘m hier in de plaatsvervangende schaamte. We hebben gemerkt tijdens testvisies dat mensen soms zelfs niet durfden te lachen. Een groot voorbeeld daarin is voor mij Ricky Gervais: hij is een meester in het gebruik van humor die een beetje pijn doet, die schuurt. Dat jij dat als drama aanvoelt, zegt misschien ook iets over jou en hoe jij naar de reeks gekeken hebt.

Eerst komt de reeks op Play, daarna op Canvas. Ik begrijp de keuze voor Canvas, maar ergens denk ik ook: dit had volgens mij ook gewoon op Eén gekund.

Van Malder: Daar kan ik het op zich wel mee eens zijn, alleen denk ik dat het creatieproces dan anders was geweest. Dat men dichter op onze huid had gezeten. Als iets voor Canvas wordt gemaakt, kan er toch net nog dat beetje meer, krijg je een beetje meer vrijheid. Canvas voelde voor mij – omdat ik er met Joris Hessels ook Radio Gaga voor gemaakt heb – vertrouwd aan, ik vind het een fijn huis om voor te werken. Natuurlijk hoop je als maker dat je reeks gezien wordt door zo veel mogelijk mensen. Maar ik denk ook dat bijvoorbeeld  Bevergem in het verleden al bewezen heeft dat Canvas ook méér dan zijn trouwe publiek kan aantrekken.

De eigen demonen spreiden

Persoonlijk heeft het personage Tine mij het meest geraakt. In haar kern is ze een vrouw die graag wil zien en graag gezien wil worden. Raf, jouw personage, heeft het ook veel zwaarder dan op het eerste zicht lijkt, maar dat komen we pas later in de reeks te weten.

Van Malder: Het voordeel aan het schrijven van een reeks als deze is dat je je eigen demonen kan spreiden over de verschillende personages. Zo zit er in iedereen wel iets dat ik persoonlijk herken. Geoffrey bijvoorbeeld komt uit een milieu dat ik goed ken. In het begin vind je ‘m gewoon een klootzak, tot je beseft dat hij ook gewoon gekwetst is. Dat jij zo geraakt wordt door Tine zegt misschien iets over jouw achtergrond. Zo zal iedereen wel iemand vinden die ergens een persoonlijke snaar weet te raken. Dat is het grote voordeel van die kampstructuur: je kan tien totaal uiteenlopende personages bij elkaar plaatsen.

In veel van de achtergrondverhalen bij de personages komt de rol van de vader of de moeder heel fel naar boven: we worden heel fel gevormd door hoe de band met onze ouders is, dat zal elke therapeut je kunnen vertellen.

Van Malder: Inderdaad. Het is ergens ook heel logisch: we zijn allemaal een product van onze opvoeding, van hoe onze ouders die opvoeding hebben aangepakt. We worden gevormd door onze ouders, net zoals zij gevormd zijn door die van hen. Het verleden heeft een invloed op heden en op toekomst. Toch kunnen we anders op eenzelfde opvoeding reageren, zoals Indiana ook helemaal anders reageert op dezelfde situatie dan Geoffrey. Het zijn andere personen.

De cast is in het algemeen uitstekend. Als ik het goed heb, hebben jullie de acteurs ook geen auditie laten doen. Hebben de acteurs hun personage ook mee kunnen vormgeven?

Van Malder: We hadden bij aanvang een droomcast in ons hoofd. Daarvan hebben we toch wel 90% kunnen strikken. De personages zijn hen letterlijk en figuurlijk op het lijf geschreven. Wij hebben de personages en de achtergrondverhalen gecreëerd, maar het helpt erg als je weet voor wie je aan het schrijven bent. Daarna zijn we ook bij de acteurs gaan aftoetsen of ze dat zagen zitten. We zijn heel erg trots op de cast waar we mee hebben kunnen werken.

In de reeks is het de eerste keer dat het kamp georganiseerd wordt. De omkadering is nogal amateuristisch, maar los daarvan: zou jij interesse hebben in zo een kamp?

Van Malder: Ik vrees van niet, nee. Ik werk wel aan mijn gewicht. Ik werk samen met een voedselconsulent en ik zie een therapeut. Maar therapie moet ook bij jou passen. Sommigen vinden het fijn om met lotgenoten te praten, terwijl anderen het dan weer fijner vinden om daar intiemer mee om te gaan. Er bestaat niet zoiets als dé therapie. Maar beide vormen kunnen wel even therapeutisch werken naargelang je persoonlijkheid.

Albatros is vanaf nu in de bibliotheek te vinden bij Play van Telenet. In het voorjaar van 2021 is de reeks te zien op Canvas.