Facebook heeft laten weten dat het foto’s en filmpjes met “discriminerende stereotyperende kenmerken” zal verwijderen op haar platformen Facebook en Instagram. Daarbij hoort ook Zwarte Piet in zijn oude verschijningsvorm, volledig zwart met dikke rode lippen en kroeshaar.

Er is al enkele jaren veel te doen rond Zwarte Piet, volgens velen wordt het personage de Belgisch-Nederlandse traditie gezien als racistisch door het gebruik van blackface. Daarom neemt nu ook Facebook actie.

“Discriminerende stereotyperende kenmerken”

Facebook wil ingrijpen tegen “discriminerende stereotyperende kenmerken” op haar verschillende platformen. Daarom worden de afbeeldingen van Zwarte Piet, die gezien kunnen worden als discriminerend en stereotiep verwijderd van het socialemediaplatform, maar ook van Instagram, dat een onderdeel uitmaakt van Facebook.

De maatregel gaat verder dan enkel Zwarte Piet. Zo worden ook Joodse karikaturen verwijderd van Facebook en Instagram. “Facebook vindt het niet aanvaardbaar dat mensen zich gediscrimineerd of onveilig voelen door bepaalde berichten”, zo klinkt het. Wie regelmatig in de fout gaat door discriminerende foto’s te posten, zal door Facebook of Instagram geblokkeerd worden.

Wat mag en wat mag niet?

Er zal wel telkens worden gecontroleerd of het wel degelijk over een kwetsende afbeelding gaat. Dit zijn de soorten foto’s die verwijderd zullen worden:

• Een persoon van wie de huid met bijvoorbeeld schmink of schoensmeer donkerder is gemaakt én is voorzien van andere stereotiepe kenmerken
• Een familiefoto waarbij een kind bijvoorbeeld bij een Zwarte Piet op schoot zit
• Een afbeelding van Zwarte Piet voorzien van of begeleid met de tekst waarin staat dat Zwarte Piet niet racistisch is
• Een afbeelding van Zwarte Piet met de tekst waarin iemand stelt liever vast te houden aan deze vorm van Piet dan een Roetpiet

In sommige andere gevallen zullen de foto’s wel mogen blijven staan:

• Afbeeldingen van Zwarte Piet waarbij geen sprake is van de combinatie van een geschminkt gezicht en andere stereotiepe kenmerken
• Een nieuwsfoto van de intocht van Sinterklaas waar alleen maar Zwarte Pieten rondlopen
• Pieten zonder kenmerken van blackface, zoals Roetveegpiet
• De vuistregel is: afbeeldingen van blackface en Zwarte Piet worden verwijderd, tenzij Facebook beoordeelt dat het om een uitzondering gaat

Roetpiet mag blijven

Fans van Sinterklaas kunnen dus nog steeds foto’s posten van de feestdag, maar daarbij zal de Sint bijgestaan moeten worden door Roetpieten, in plaats van volledig zwartgeschminkte Zwarte Pieten. Roetpiet is namelijk duidelijk zwart door de schoorsteen en heeft ook geen dikke rode lippen of kroeshaar.

Facebook heeft over deze maatregelen samengezeten met zestig organisaties uit verschillende landen. Daarbij werd nagegaan welke zaken er precies als discriminerend of stereotiep gezien konden worden en daar maakt Zwarte Piet dus deel van uit. “Facebook blijft voortdurend in gesprek met belanghebbenden, om een platform te zijn en te blijven voor iedereen”, zo klinkt het bij het platform.

Blackface

Zwarte Piet blijft vooral in het buitenland mensen voor de borst stoten. Zo werd onlangs nog een aflevering van The Office US offline gehaald omdat er een Zwarte Piet in te zien was. De reden daarvoor is dat Zwarte Piet gezien wordt als blackface, iets wat gezien wordt als stereotyperend en kwetsend voor de zwarte gemeenschap.

Met blackface wordt verwezen naar het zwart maken van je gezicht om je zo voor te doen als een zwarte. Maar dit valt zwarten heel zwaar omdat er een heel negatieve connotatie rond hangt. In de Verenigde Staten werd blackface namelijk gebruikt bij het theater om zwarten op een heel stereotiepe en karikaturale manier neer te zetten. De blanke acteurs met een zwart geschminkt gezicht gedroegen zich als wilde en minder begaafde mensen.