De leukste weken zijn die waarin de twee films die we uitkiezen om aan te raden een onbedoelde link hebben met elkaar: in Dirty God heeft Jade het gevoel dat elke kans op geluk en op een normaal leven haar ontnomen is. Elle Fanning probeert in Teen Spirit net aan dat doodnormale leven te ontkomen.

Dirty God: bijwijlen hard en confronterend, maar ook zeer hoopvol. Hoofdrolspeelster Vicky Knight is subliem.

In België was er vorig najaar veel aandacht voor Beautiful Boy, het Engelstalige debuut van Felix Van Groeningen. In hetzelfde licht moeten we Dirty God bekijken, waar een ons onbekende Nederlandse regisseur aan het roer mocht staan: Sacha Polak. Ze is geen film in Hollywood gaan draaien met grote sterren, maar trok wel naar Londen om er samen te werken met Vicky Knight, een vrouw die haar eerste indrukwekkende stappen zet als actrice.

We delen een taal, maar we leven in een andere cultuur als de Nederlanders: zoveel is duidelijk. Tien BN’ers (Bekende Nederlanders) opnoemen is een opgave voor de gemiddelde Belg en een Nederlandse film van na Flodder (die niet dat belachelijke New Kids is) opnoemen al helemaal. Ze komen namelijk maar zelden of nooit in België in de cinema, de Nederlandse films, en omgekeerd.

Dirty God draait rond een jonge Britse vrouw, Jade, die het slachtoffer is geworden van een zuuraanval, in een ruzie met haar ex. We stappen het verhaal in enige tijd na de aanval: de schade is toegebracht, een flink aantal operaties zijn gebeurd en directe grote vooruitgang zit er voor Jade (Vicky Knight) niet meer in. Het resultaat ziet er, gegeven de omstandigheden, zeer degelijk uit, maar blijft uiteraard zichtbaar. We worden deel van de worstelingen van Jade, haar ontevredenheid en haar schaamte, de neiging om zichzelf te willen verbergen, de muren waar ze op botst, de vooruitgang waarop ze hoopt en de manieren waarop ze gekwetst wordt door flauwe en onbedachtzame opmerkingen van anderen.

Dirty God is geen Nederlandse film, wel een Nederlandse productie. Met een Belgische cameraman en Brits geld. Sacha Polak heeft de gok gewaagd en is naar Londen getrokken om haar film te draaien. In een interview met Knack Focus legt ze uit dat ze het raar vindt dat iedereen dat zo raar vindt voor een Nederlandse regisseur: “Voor schilders is het heel gewoon om bijvoorbeeld in Frankrijk te schilderen en een Franse periode te hebben, maar voor een filmmaker ligt dat blijkbaar anders. Die moet in zijn landje blijven of er wordt vreemd opgekeken. Ik begrijp dat niet. Het was een verademing om ergens anders te werken, deels omdat alles nieuw is en niet iedereen je kent.”

Polak pakt ook uit met een nieuwe hoofdrolspeelster: geen grote ster, maar de onervaren Vicky Knight. Haar grote kracht: ze was ooit slachtoffer van een brand met nog steeds zichtbare gevolgen en kan zich dus perfect inleven in wat Jade moet voelen. “Je moet haar pijn zien en voelen dat die echt is”, zei Polak over haar casting en dat voel je dus ook.

Dirty God is bijwijlen hard en het is de eerste keer dat we zo’n confronterende blik krijgen voorbij de kranten- en andere nieuwsberichten over de slachtoffers van een zuuraanval. De toekomst ziet er voor Jade lang hopeloos en kleurloos uit. Toch heeft ze tegelijkertijd ambitie: ze blijft niet bij de pakken neerzitten, maar zoekt zichzelf een job. Ze stopt zich niet weg, ze blijft zichzelf opmaken en blijft naar feestjes gaan met haar beste vriendin. Maar het allermooiste: ze blijft zichzelf zien als een seksueel wezen, waardoor ook anderen haar als dusdanig gaan bekijken. Feit is: Vicky Knight/Jade blijft een mooie vrouw, ook al ziet ze er dan een beetje anders uit. En dat is misschien wel de meest hoopvolle boodschap van Dirty God.

Hoopvol, zonder ergens melig te worden: dat is het verschil tussen Dirty God enerzijds en een Hollywoodproductie met Julia Roberts als Wonder anderzijds. Het was de eerste film van Sacha Polak die we zagen, maar vanaf nu is ze een naam die op onze radar staat. Een filmmaker met zoveel lef: daar willen we graag meer van zien. En de actrice die Jade speelt: zij speelt nu mee in een kortfilm van de regisseur van We Need To Talk About Kevin. We hopen écht dat zij haar weg vindt als actrice.

Score: 7/10

Teen Spirit: de talentenjacht van alle glitter en glamour ontdaan

We worden ermee dood gemept sinds Idool 2003: talentenjachten op televisie. Maar zelden leveren ze talent op met een langere houdbaarheidsdatum, maar seizoen na seizoen blijken de makers toch weer een nieuwe vijver aan talent te kunnen aanboren.

Het meest boeiende aan dat soort wedstrijden vinden wij: de audities. Daarbij krijg je nog wat achtergrond bij de kandidaten, bij hun reden om deel te nemen. De eerste auditie die we ooit zagen van The Voice USA was er eentje van een zwarte jongeman wiens vader, broer en oom in de gevangenis zaten. Hij wilde zingen en The Voice winnen om zo niet dezelfde weg op te moeten gaan. Zingen als een ontsnapping aan de toekomst die voor hem al uitgestippeld lijkt, zoiets.

Het is dat gevoel dat we ook de hele tijd kregen bij Violet Valenski, het hoofdpersonage uit Teen Spirit. Elle Fanning speelt een jongedame met Poolse roots die ei zo na in armoede opgroeit. Ze combineert verschillende baantjes omdat haar moeder in het landhuis met weiland en dieren wil laten wonen dat haar vader eens zonder afscheid zomaar verlaten heeft.

Wanneer Violet in het weekend in een bar gaat werken zingt ze ook al eens stiekem een paar liedjes. Ze zingt al in een koor (Haar moeder: “Je hebt God al als publiek, wat zou je meer willen?”) maar Violet wil iets meer en iets anders. Gewoon: omdat ze graag zingt. En omdat het haar nog een paar centjes oplevert. Voor de aandacht hoeft ze het niet te doen: die krijgt ze namelijk niet. Alleen van de ietwat bizarre en verwaaide figuur Vlad (Zlatko Buric), een ex-operazanger met een alcoholfiguur die Violet onder zijn vleugels neemt wanneer ze een voogd blijkt nodig te hebben om mee te doen met de audities van Teen Spirit, een populaire televisieshow.

Ik denk niet dat we hier de grootste verrassing meegeven wanneer we toch al weggeven dat Violet Valenski de wedstrijd wint. Het is niet de grootste verrassing uit de film en debuterend regisseur Max Minghella behandelt die gebeurtenis dan ook terloops, als een fait divers bijna. Het is dan ook meer de weg ernaar toe dat Teen Spirit tot de noemenswaardige film maakt die hij is. Minghella speent de talentenjacht van elke glitter en glamour en laat ze zien als wat ze is: een grote productie waarin je een product wordt dat een druk schema met zich meekrijgt voor een weekend, promofilmpjes moet opnemen en wordt overgeleverd aan een productie-assistent die ook volgens de klok leeft.

De knapste scène vonden we die waarin er het minst gebeurde: Violet Valenski die door de lange grijze anonieme gangen onderweg naar het podium loopt. Schijnbaar eindeloos terwijl er achter en rond haar van alles krioelt als in een mierenhoop. Opnieuw: Minghella toont de talentenjacht als wat het is: een grote productie die draait als een geoliede machine, maar ook niet meer dan dat.

De andere reden waarom we Teen Spirit zo aanbevelenswaardig vonden was het feit dat Violet Valenski zich al na enkele dagen lijkt te kunnen verliezen in een spiraal van feestjes en drank. We zijn blij dat we Higher And Higher van DJ Jurgen nog eens ergens hebben horen opduiken – het is de soundtrack van een geweldige dansscène – maar namen vooral dit mee naar huis: talent of geen talent, het is vaak de omkadering die het verschil maakt tussen een lange carrière of een vroegtijdig einde.

Score: 7/10