Het geboortecijfer in OESO-landen is de voorbije zestig jaar met de helft gedaald. Vrouwen krijgen gemiddeld nog maar 1,5 kind, wat ver onder het niveau ligt dat nodig is om de bevolking op peil te houden. De OESO slaat alarm en waarschuwt voor zware economische en maatschappelijke gevolgen, waaronder een krimpende arbeidsmarkt en toenemende vergrijzing.
Volgens een nieuw rapport van de OESO kregen vrouwen in 1960 gemiddeld 3,3 kinderen. In 2022 was dat aantal gezakt tot 1,5. Daarmee zitten de lidstaten ver onder het zogenaamde vervangingsniveau van 2,1 kinderen per vrouw, nodig om een stabiele bevolkingsgroei te garanderen.
De daling zet druk op de samenleving: minder geboortes betekenen op termijn minder actieve werkenden, terwijl het aantal ouderen toeneemt. Dat brengt de betaalbaarheid van pensioenen en gezondheidszorg steeds meer in gevaar.
Moederschap op latere leeftijd
De OESO merkt ook op dat vrouwen op steeds latere leeftijd aan kinderen beginnen. In 2000 lag de gemiddelde leeftijd van moeders nog op 28,6 jaar, terwijl dat in 2022 gestegen is naar 30,9 jaar. Duitsland volgt die trend zelfs nog iets sterker, met een stijging van 28,8 naar 31,4 jaar.
Volgens experts hangen deze veranderingen nauw samen met financiële onzekerheid, hogere kosten van levensonderhoud en het uitstellen van gezinsplanning omwille van studies of carrière.
Economische onzekerheid
Stefano Scarpetta, hoofd van de afdeling Arbeid en Sociale Zaken bij de OESO, wijst erop dat landen wel degelijk investeren in gezinsondersteuning. Toch blijven economische drempels zwaar doorwegen. “De financiële onzekerheid en de hoge kosten op lange termijn van het grootbrengen van kinderen blijven een bepalende factor bij beslissingen over ouderschap”, aldus Scarpetta.
De OESO pleit daarom voor robuuste, betrouwbare gezinsondersteunende systemen. Dat houdt onder andere in: betaalbare huisvesting, betere toegang tot kinderopvang, werk-privébeleid dat ouders toelaat om werk en gezin te combineren, en sterkere carrièremogelijkheden voor vrouwen.