“Groen-gele strijd” in de media leidt tot frustratie op andere hoofdkwartieren over kiescampagne

door Wouter Verschelden
gepubliceerd op woensdag 03 april 2019 om 10:37 •
6 min lezen

Groen en N-VA gaan vanavond in debat, in een clash tussen Bart De Wever (N-VA) en Jean-Marc Nollet (Ecolo). Het is een remake van het debat tussen De Wever en Paul Magnette (PS) vijf jaar geleden, alleen lijkt de grote strijd deze keer tussen groen en geel, in plaats van tussen rood en geel. Of is dat wat ‘de media’ er van maken? Bij sp.a, Open Vld en CD&V staan ze toch te kijken van het opbod, onder meer omdat ze niet meer in ‘Jambers in de politiek’ bij VTM zullen opduiken. Die zou zich enkel focussen op Groen en N-VA, al wil VTM dat nog niet zo zeggen.

Hoe kan een partij met amper vier zeteltjes in de Kamer (Ecolo) dé grote uitdager van N-VA zijn aan Franstalige kant, voor de federale verkiezingen? Want vanavond is Jean-Marc Nollet, de co-voorzitter van Ecolo, de man die vanuit Franstalig België in debat gaat met Bart De Wever, voor een debat dat De Tijd en L’Echo organiseren.

Om goed te begrijpen hoe Ecolo dat voor mekaar gekregen heeft, moet je kijken naar de gemeenteraadsverkiezingen, de peilingen en de houding van de PS. In Franstalig België won Ecolo nog meer dan Groen de verkiezingen uitgesproken op 14 oktober 2018. In de peilingen stomen zowel Groen als Ecolo door, zodat ze samen op 26 mei de grootste fractie zouden worden in de Kamer. Die extrapolaties, om het aantal zetels te bepalen op basis van een peiling, zijn statistisch onbetrouwbaar, maar het beeld is er toch: de groene golf die straks het land zou overspoelen.

En uiteraard was eerst Paul Magnette, woordvoerder van de PS in de campagne, gevraagd om een remake te doen van 2014. Toen clashte De Wever met de PS’er keihard (“Show me the money“, was de quote die bleef nazinderen) wat beiden erg veel applaus in het eigen kiesgebied opleverde en het communautaire thema mee hielp zetten. Maar dit jaar paste Magnette uiteindelijk voor het debat, na overleg binnen zijn partij. Officieel wil de PS de N-VA niet te veel aandacht geven, officieus ligt een intern conflict tussen Magnette en PS-voorzitter Elio Di Rupo aan de basis. Die laatste had ook een clash gepland met de N-VA, bij RTL en VTM, maar zegde die ook af. Dan maar meteen een totaalverbod voor alle PS’ers, duwde Di Rupo door.

Bewust elkaars tegenpool geworden

Maar los van het debat vanavond, is het een feit dat N-VA en Groen steeds meer elkaars tegenpool zijn, en die tweestrijd ook zoeken. In Antwerpen leverde die template beide partijen goede resultaten op. Campagnetechnisch kiezen Groen en N-VA ook bewust voor die confrontatie. Zo zette De Wever “eco-realisme” expliciet in de markt als alternatief voor de groene plannen. Hij en zijn partij zijn ook de enigen die zich openlijk afzetten van de klimaatbetogers. Anderzijds kiest Groen ook voor een keiharde taal. In Gazet van Antwerpen stelde kopstuk Kristof Calvo het afgelopen weekend letterlijk “als Ecolo en Groen sterk genoeg worden, is het gedaan met de N-VA-dictatuur”.

Voor de gemeenteraadsverkiezingen lagen de kaarten anders: De Wever taste toen af of hij met Groen in Antwerpen mogelijks een bestuur kon opzetten, dat daarna een model had kunnen zijn voor het Vlaamse en federale niveau. Maar met Wouter Van Besien lukte dat niet in de grootste stad van Vlaanderen, ook omdat Groen nationaal absoluut niet enthousiast werd van zo’n verhaal. En voor Ecolo is enige samenwerking met N-VA compleet onbespreekbaar. Zeker als het van co-voorzitter Zakia Khattabi afhangt, zij is bijzonder helder als het op N-VA aankomt: jamais. N-VA laat ondertussen niet na erop te wijzen dat Ecolo “linkser dan links is”, en een stem voor Groen dus een uiterst-linkse stem is.

Hoe dan ook: het debat van vanavond zal het beeld van die clash verder zetten. De andere partijen kijken er een beetje meewarig naar. “Moet Ecolo nu de PS gaan vervangen als grote vijand? Veel succes daarmee”, klinkt het.

Geen gele pletwals zoals in 2014

Wat iedereen opvalt, en dat hoor je bij verschillende partijen, is dat de “pletwals van N-VA” zoals die vijf jaar geleden de campagne bepaalde, er vandaag voorlopig nog niet is. Het congres over migratie van afgelopen weekend deed nauwelijks stof opwaaien. En ook het confederalisme, in 2014 nog de ‘talk of the town’, is vandaag geen echt thema in de verkiezingen. Volgens de stemtest van VRT en De Standaard zou CD&V op basis van de antwoorden van de partijen zelfs relatief gezien “meer bezig zijn met het communautaire” dan de N-VA, iets waar ze bij de christendemocraten toch om moeten gniffelen.

Maar ondertussen lijkt de groen-gele strijd ook in de media door te sijpelen. Jambers in de politiek, het populaire VTM-programma dat nu al is uitgegroeid tot een klassieker in het genre van dorpstheater in de Wetstraat, plande voor de verkiezingen gesprekken met een zowat alle Vlaamse partijvoorzitters. Die kregen ter elfder ure te horen dat ze niet meer nodig zijn, en Jambers zich gaat beperken tot Groen en N-VA. Dat leidt tot verontwaardiging op de andere partijhoofdkwartieren. “We verwachten toch van een nieuwsdienst dat ze in politieke programma’s evenwichten respecteren, zeker in de laatste weken voor de verkiezingen”, is bij een partijvoorzitter te horen.

“We gaan voor de verkiezingen sowieso een hele mix maken aan kandidaten in al onze programma’s, net om tot representativiteit in z’n geheel te komen. Voor Jambers in de politiek is nog niets beslist, we zijn voorlopig nog bezig met het concept, er is nog niets gedraaid”, zo reageert VTM-woordvoerster Sara Vercauteren.