Groen heeft klimaatwind in de zeilen, maar kostprijs wordt dé achilleshiel: weinig Vlamingen willen meer betalen

Een nieuwe dag, nieuw klimaatnieuws. Vandaag lanceert een grote groep wetenschappers een oproep aan de politiek om “een visionair, doordacht en sociaal rechtvaardig klimaatplan” uit te werken. Die onophoudelijke druk geeft Groen de wind in de zeilen. Maar de andere partijen voelen goed aan waar de zwakke plek ligt: zij eisen becijferde plannen die aantonen dat het heel veel gaat kosten voor de burger. Want die is veel minder bereid extra te betalen voor het klimaat.

In een open brief in De Morgen steunen meer dan 3.400 Belgische wetenschappers de case voor een hard en radicaal klimaatbeleid. “Op basis van de objectieve feiten kunnen we als wetenschappers enkel besluiten: de actievoerders hebben groot gelijk. Het debat nu aangaan en collectief actie ondernemen, is nodig om de overgang naar een koolstofneutrale maatschappij sterk te versnellen”, schrijven de wetenschappers.

Allerlei academici tekenen, zeker niet enkel diegenen die wetenschappelijke kennis hebben over het klimaat. Maar uiteraard zijn de geëngageerde klimaatexperts zoals Jean-Pascal van Ypersele en Philippe Huybrechts mee ondertekenaars. Ook de rectoren van de vijf Vlaamse universiteiten tekenen.

Het is een zoveelste offensief om klimaat stevig op de publieke en politieke agenda te zetten. Vanmiddag betogen de scholieren, die al weken actie voeren, alweer in Brussel. Zo blijft de druk op de politieke ketel. Gisteren debatteerde het Vlaams parlement over klimaat, zonder dat dat debat veel opleverde. De Vlaamse regering klopte zich uitvoerig op de borst, minister-president Geert Bourgeois (N-VA), die straks afscheid neemt en naar Europa trekt, gaf een waslijst van maatregelen die al genomen zijn of in de pijplijn zitten. Tegelijk zette de regering de deur op een kier om toch nog meer te doen.

Maar daarbij kantelt het debat ook in een interessante richting. Want gisteren in het Vlaams parlement dook één vraag systematisch op, aan het adres van de oppositie, en vooral Groen: “Wat gaan al uw ambitieuze plannen kosten voor de burger?” Dat is niet zonder reden: de kostprijs ligt zeer gevoelig.

Epa

Wie zal dat betalen?

“Bent u bereid meer belastingen te betalen voor het klimaatbeleid?” Die simpele vraag werd in een iVox online peiling bij 1.000 respondenten voor Het Laatste Nieuws gesteld. Het levert interessante resultaten op, die het buikgevoel van veel politici bevestigen. We willen wel allemaal een ambitieus klimaatbeleid, maar niemand wil daar echt voor betalen. Op de vraag of ze bereid zijn meer te betalen voor het klimaatbeleid, antwoordt 60 procent botweg: “Neen”. Slechts 34 procent ziet dat wel zitten. En zelfs dan nog gaat het om beperkte bedragen, die men zou willen gaan meer betalen: slechts 4 procent wil meer dan 10 procent extra belasting betalen, 48 procent wil slechts 5 procent of veel minder extra gaan bijdragen.

En daarin schuilt meteen de paradox van de politieke houding rond klimaat. Want men wil niet meer betalen, maar dat het thema enorm leeft, blijkt duidelijk: op de vraag of de klimaatproblematiek en de standpunten van de partijen “een grote rol spelen voor mijn stem bij de verkiezingen”, antwoordt liefst 50 procent dat dat zo zal zijn. 71 procent zegt dat de regeringen te weinig doen. En zelfs 75 procent vindt dat er één klimaatminister moet komen voor heel het land. Om maar te zeggen: Groen mag zich al beginnen rijk rekenen. Want wie erin slaagt ‘zijn’ thema de inzet van de verkiezingen te maken, vergroot enorm de kans om te winnen op 26 mei.

Een jubelbericht van Groen aan Het Laatste Nieuws bevestigt overigens de positieve flow voor de partij: het aantal partijleden groeit naar een nieuw record. Deze week kregen ze er 200 leden bij, en ze staan nu op 12.200 partijkaarten. Zo hoog zat Groen nog nooit.

Eric De Mildt

Straks komt Groen moet één groot plan: de CO2-begroting

Maar meteen staan ze voor cruciale keuzes in de kiescampagne. Want zoals de iVox-peiling aantoont, zijn mensen heel enthousiast over meer actie voor het klimaat, maar willen ze daar eigenlijk niet voor betalen. Nochtans kondigden de groenen aan dat ze al hun plannen tot in de puntjes willen gaan becijferen en bekend maken. Eén maand voor de verkiezingen willen ze met een CO2-begroting komen, waarin dus alle maatregelen die ze willen nemen ook opgesomd worden.

In die begroting zullen ook onpopulaire maatregelen zitten, die eerder al door Groen waren aangekondigd. Zo willen ze komaf maken met de bedrijfswagens, die afgebouwd moeten worden. Er komt hoe dan ook een CO2-heffing en statiegeld op plastieken flesjes. En industriële voeding zal zwaarder belast worden. Er moet ook een betonstop komen. En de geldkraan voor de regionale luchthavens moet dicht. Aan uitgavenkant moeten er zware investeringen komen in openbaar vervoer en moet er veel meer gespendeerd worden aan energierenovaties. Dit zijn lang niet alle maatregelen, die wil Groen dus in april oplijsten en presenteren.

Over hoe Groen die extra uitgaven wil gaan betalen, is er ook al wat duidelijkheid. De partij zet heel hard in op een vermogensbelasting, iets waar de groenen het al jaren over hebben. En daarnaast zal het principe “de vervuiler betaalt” ook gehuldigd worden. Maar nu al is het duidelijk waar de andere partijen hun pijlen op richten: die nieuwe “groene belastingen” worden de komende maanden zonder twijfel de favoriete schietschijf van Bart De Wever (N-VA), Gwendolyn Rutten (Open Vld) en Wouter Beke (CD&V).

Meer
Lees meer...