Het probleem van de CRISPR-baby: hiv-resistent, maar lagere levensverwachting

In november 2018 kondigde de Chinese wetenschapper He Jiankiu de geboorte van de eerste genetisch gemanipuleerde baby aan. Eén van de twee tweelingmeisjes, die Lulu en Nana heten, is hiv-resistent. Het nieuws kreeg een golf van consternatie over zich heen en werd overal veroordeeld. Volgens de wetenschappelijke gemeenschap is het onethisch en potentieel gevaarlijk om baby’s genetisch te manipuleren. Er is namelijk nog niet genoeg kennis over de gevolgen van genetische manipulatie, en al zeker niet over de nadelen voor je gezondheid.

Voor zijn experiment heeft He ervoor gekozen om het CCR5-gen van het meisje te verwijderen, zodat ze quasi hiv-resistent werd. Hiv heeft dat gen nodig om in de bloedcel te komen, zo zouden ze het virus een stuk moeilijker kunnen oplopen.

Epa

De delta 32-mutatie: een mes dat aan twee kanten snijdt

Eerdere research toonde al dat mensen met een mutatie op het CCR5-gen, zeker als ze er twee hebben, de delta-32 mutatie zoals dat heet, resistenter tegen hiv lijken te zijn. He heeft nog geen publicaties gedaan over zijn experiment, maar er wordt aangenomen dat hij het effect van deze mutatie wilde namaken.

In een eerdere studie die gepubliceerd werd in Nature Medicine keken onderzoekers uit Californië, Berkely, en Denemarken naar levensverwachting van 409.000 personen in het Verenigd Koninkrijk. Van die groep mensen was ook genetische informatie beschikbaar, specifiek of ze de CCR5-mutatie hadden of niet. De biodatabank waar de gegevens verzameld werden, kijkt naar de rol van omgevingsfactoren op genetische gevoeligheden.

Minder oud door hiv-resistentie

Die informatie toonde dat mensen die de delta 32-mutatie hadden, twintig procent minder kans hadden om 76 jaar oud te worden, dan mensen zonder de mutatie of één kopie van het gen.

Volgens onderzoek is de delta 32–mutatie verbonden met een aantal andere gekende ziektes: je zou er betere bescherming tegen pokken en flavivirus tegen krijgen. Het zou je ook helpen met recupereren na een beroerte en onderzoek op muizen toont dat het je geheugen kan verbeteren. De mutatie heeft echter ook een nadeel: je zou er minder goed beschermd mee zijn tegen pakweg de griep.

Het CRISPR-experiment van He kan dan wel hiv vermijden, de delta 32-mutatie blijkt ook negatieve gevolgen voor je gezondheid te hebben. De onderzoekers lieten wel optekenen dat hun research gecomprommiteerd kan zijn omdat er eerder weinig mensen met hiv in de biobank zitten.

CRISPR: de risico’s zijn te hoog

Ze concluderen dat de negatieve gevolgen van een delta-32 mutatie weinig verrassend zijn. “Dat onderlijnt het idee dat de introductie van nieuwe of afgeleide mutaties in mensen met de technologie van CRISPR, grote risicos met zich meebrengt, zelfs als de mutatie een groot voordeel belooft”, schrijven ze. “In dit geval is de kost voor hiv-resistentie een toegenomen kans op andere, vaker voorkomende ziektes.”

Wat de laatste bevindingen betekenen voor Lulu en Nana, is niet duidelijk.

Zo werkt CRISPR, in de woorden van de uitvinder Jennifer Doudna

Meer
Lees meer...