Precies achttien jaar geleden vonden de aanslagen van 11 september 2001 plaats in de Amerikaanse steden New York en Washington D.C. Bij de aanslagen kwamen 2.977 mensen om, exclusief de 19 vliegtuigkapers en 24 vermisten. Achter de aanslagen zat Osama Bin Laden en zijn terreurbeweging Al Qaida. Hoe sterk is Al Qaida nog, achttien jaar na 11 september 2001?
Al Qaida is tegenwoordig nog steeds actief. Hamza bin Laden, de zoon van Osama Bin Laden, stond tot voor kort aan het hoofd van de terreurgroep, maar die zou overleden zijn.
Islamitische Staat, de concurrent
Osama Bin Laden werd in 2011 al omgebracht door het Amerikaanse leger. Sinds zijn dood en de opkomst van Islamitische Staat heeft Al Qaida moeten inboeten aan macht en invloed.
De jongste jaren is Al Qaida echter van strategie veranderd. De terreurgroep probeert om allianties aan te gaan met lokale, extremistische groeperingen.
Bovendien blijkt uit een document van de Amerikaanse Defensie dat Al Qaida “zijn netwerk en commandostructuur uitbreidt, en nog steeds aanvallen tegen het westen en de Verenigde Staten aanmoedigt”.
In een rapport van de Verenigde Naties van begin dit jaar staat dan weer dat Al Qaida “lijkt te groeien en ambitieus is”: “Al Qaida blijft actief in meerdere regio’s en wil op internationaal niveau meer actief zijn.”
Anders dan IS probeert Al Qaida de lokale bevolking te charmeren en een alternatief te bieden op de diensten van het establishment. “Al Qaida zet lokale bezorgdheden, zoals corruptie of marginalisatie op de agenda van de wereldwijde jihad”, zegt Oxford-professor Elisabeth Kendall aan de BBC. “Hierdoor stellen ze zich op als ‘de goede gasten van de jihad’ en niet als de bruten van IS.”
316 aanslagen
Al Qaida pleegde in 2018 maar liefst 316 aanslagen wereldwijd. Dat blijkt uit data van The Armed Conflict Location & Event Data Project. De laatste aanslag van Al Qaida in het westen was in januari 2015 op de redactie van Charlie Hebdo in Parijs. Daarbij kwamen twaalf mensen om. Verder pleegde Al-Shabab in 2017 een grote aanslag in Mogadishu, waarbij bijna 600 mensen omkwamen. Bij een Al Qaida-aanslag in 2013 in Nairobi kwamen minstens 67 mensen om.
Splintergroepen in Afrika en Azië
- Anno 2019 is Al Qaida een versplinterde groepering, die actief is in Afrika, het Midden-Oosten en Zuid-Azië. Dit zijn de vertakkingen van de terreurbeweging, die momenteel nog actief zijn.
- Al Qaida in het Islamitische Maghreb werd in 2006 gevormd, toen een Algarijnse terreurgroep zich aansloot bij Al Qaida.
- Al Qaida op het Arabisch Schiereiland werd in 2009 gevormd, nadat een militante, Islamistische netwerken zich bij elkaar aangesloten hadden.
- Al Qaida op het Indisch subcontinent is actief in Afghanistan, Pakistan, India, Myanmar en Bangladesh.
- Jama’at Nusrat al-Islam wal-Muslimin is gelieerd met Al Qaida en is ontstaan na fusies tussen terreurgroepen in Mali en West-Afrika.
- Al-Shabab zwoer in 2012 trouw aan Al Qaida en is actief in Somalië en Oost-Afrika.
- Hayat Tahrir al-Sham is een coalitie van verschillende Syrische, militante groeperingen, en is actief in de provincie Idlib in het noorden van het land. Volgens de Britse en Amerikaanse inlichtingendiensten is de coalitie gelieerd aan Al Qaida.
- Al Qaida in Egypte bestaat uit verschillende splintergroepen in de Sinai-woestijn.