2019: iedereen, maar dan ook echt iedereen, kent wel iemand die hoogsensitief is. En toch geloven de meesten niet echt dat die diagnose bestaat. Maar hoe zit het nu eigenlijk? Bestaat die ‘aandoening’ wel echt?

Hoogsensitief persoon, je hoort het begrip wel vaker vallen in de tijden van influencers en vloggers. Ouders zeggen tegen hun kinderen: ‘stel je niet aan en gedraag je’. Maar wat als het nu helemaal geen hip label is, maar gewoon waarheid? We nemen je mee naar het begin, want de term komt natuurlijk érgens vandaan.

Tijdlijn

Het begrip hoogsensitiviteit is geïntroduceerd door Amerikaans psychologe Elaine Aron op het einde van de jaren ’90 . Wat erna volgde is een hele zwerm aan coaches, congressen, cursussen en zelftesten waar mensen die hoogsensitief zijn elkaar steunen. Onze samenleving toont veel belangstelling voor het begrip, maar de wetenschap denkt er anders over. Wereldwijd zijn er amper 70 studies gedaan naar hoogsensitiviteit.

Labelen om te labelen

Als je het aantal wetenschappelijke studies ziet, zou je gaan twijfelen of die aandoening wel echt bestaat. Misschien is het gewoon een label dat we uitgevonden hebben om onszelf beter te laten voelen over onze onhandelbare kinderen? Niet waar volgens klinisch psychologe aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) Elke Van Hoof. Zij deed namelijk een grootschalig onderzoek rond de MRI-scans van 2.000 volwassenen.

Het onderzoek toont aan dat mensen met hoogsensitiviteit (afgekort HSP), de wereld op een andere manier beleven. “Uit onze research blijkt dat veel HSP’ers last hebben van angst, depressie en stress, zowel op het werk als thuis” vertelde ze aan Knack. Hoogsensitieve personen worden niet op de juiste manier opgevangen en daardoor krijgen jongeren vaak foutief de diagnose ‘autisme’.

Foutieve stempel

Mensen die lijden aan HSP krijgen nog te vaak de stempel ‘autisme’. Dat is dus niet de bedoeling. “Er worden nog te veel foute diagnoses gesteld, en daar moeten we echt komaf mee maken. Bij sommige mensen verdwijnt ineens het label autisme” zegt professor Van Hoof. “Mensen moeten zich niet bezighouden met een zelftest. Een lijst met 23 vragen kan je nooit vertellen of je hoogsensitief bent. De vragen overlappen vaak met andere stoornissen waaronder ADHD of autisme.”

Hoe is het om HSP’er te zijn?

We begrijpen dat het niet leuk is om te leven als een hoogsensitief persoon. Om te snappen hoe je de wereld dan ervaart, ging newsmonkey praten met Vincent*. Hij ziet het leven wel degelijk op een andere manier: “Het voelt aan alsof je continu openstaat voor alles om je heen. Alsof je het bereik van je hersenen op het maximum zet. Ik kan snel aanvoelen wanneer personen bepaalde emoties ervaren door subtiele veranderingen in hun houding of gezicht. Ik word dan ook snel zelf beïnvloed door die emotie. Eigenlijk leef ik in extremen: als ik verdrietig ben, dan rouw ik, als ik geluk voel dan straal ik. Alles is uitvergroot”.

HSP’ers hebben vaak moeite om vrede te nemen met hun karaktereigenschap. Vincent vindt dat dubbel: “It’s both a blessing and a curse. Ik heb heel lang gedacht dat dit iets was dat me zwak maakte, iets negatiefs, maar mijn empathie en hoogsensitiviteit geven me ook juist zoveel kracht.”

Vincent probeert toch om sommige situaties te vermijden. “Ik kan binnen niet voor lange tijd worden blootgesteld aan enorme grote groepen, bijvoorbeeld tijdens een beurs. Dan krijg ik enorme hoofdpijn omdat ik te veel word blootgesteld aan prikkels, zoals geuren, kleuren en geluiden. Dan moet ik me isoleren en me zo veel mogelijk afzonderen”, vertelt Vincent. “De beste manier om dan te mediteren is om onder de douche te staan”, zegt hij lachend.

HSP als deel van het karakter

Hoogsensitieve Persoonlijkheid is dus wel degelijk een ding. Het is niet een label dat werd uitgevonden door de maatschappij, maar een deel van je karakter in plaats van een stoornis of aandoening. Tegenwoordig strooien we met verschillende termen en dat is deels de reden waarom we HSP’ers vaak niet geloven. Meer wetenschappelijk onderzoek zou zeker helpen om HSP in een beter daglicht te brengen. Als je dus nog geen onderwerp voor je doctoraat zoekt, voel je vrij!

*Vincent is een fictieve naam, omdat de geïnterviewde persoon liever anoniem blijft.