2020 zal allicht voor niemand de geschiedenis in gaan als een topjaar, maar wat Gertjan Van Hellemont van Douglas Firs moest doorstaan, tart alle verbeelding. In april verloor hij zijn grootmoeder aan de gevolgen van Covid-19, nadat hij eerder dat jaar zijn moeder al had moeten afgeven aan kanker. In dezelfde week dat hij te horen kreeg dat vader zou worden, kreeg hij ook te horen zijn moeder nog maar enkele weken te leven had. Het kon dus niet anders of daar moest een plaat van komen. ‘Heart Of A Mother’, de vierde van Douglas Firs, is een ode aan de moeders in het leven van Gertjan.
Gertjan Van Hellemont: Ik denk dat ik nog niet aan de echte verwerking begonnen ben. Ik beleef emoties nogal intens, maar het overlijden van een moeder, dat is zo groot dat ik niet weet hoe ik eraan moet beginnen om die gebeurtenis een plaats te geven. Tegelijkertijd wéét je dat de dood bij het leven hoort, dat iedereen zijn grootouders en zijn ouders verliest. Maar dat wil nog niet zeggen dat je weet hoe ermee om te gaan. Als je er de boeken over rouw en verwerking op gaat nalezen dan heb ik waarschijnlijk alles op de foute manier gedaan. Ik ga de confrontatie uit de weg.
Je bent liedjes beginnen schrijven. Ga je de confrontatie dan niet net heel erg aan?
Van Hellemont: Misschien wel, al heb ik niet het gevoel dat ik rechtstreeks daarover heb geschreven. Eerder errond. Ik beschrijf ideeën en beelden, maar niet hoe mijn verdriet voelt. Het is paradoxaal, want ik breng een plaat uit waardoor ik gedwongen word om over die periode te praten. Maar vandaag valt het mee. Het mooie vind ik dat de plaat nu uitkomt op Arlette Records, ons eigen label. Arlette was de naam van mijn moeder en zo leeft ze toch nog verder in de muziek. Ik denk dat de hele verwerking pas nu gaat beginnen met de release van de plaat en het spelen van de songs.
Ingehaald door de realiteit
In de titeltrack, Heart Of A Mother, zing je: “How is this fair/How will this ever fade/Nobody here will ever be able to understand.”
Van Hellemont: Ja, het is zo absurd snel gegaan allemaal dat de realiteit ons heeft ingehaald. Soms word ik ’s ochtends wakker en denk ik “Wat is er gebeurd?” waarna de realiteit van geen moeder meer te hebben er opnieuw inhakt. Ik wist meteen dat de plaat over mijn vriendin en over mijn moeder moest gaan, want nergens vind je zoveel liefde als in een moederhart. Ik heb aan het nummer verder gewerkt toen het lichaam van Frederik Vanclooster werd gevonden, de jongeman die verdronken is in Vilvoorde, want ik zag al ontzettend af van het verlies van m’n moeder, maar je kind verliezen zonder enige vorm van afscheid: dat moet het ergste zijn wat je kan overkomen.
Bij jou zit je broer Sem ook mee in de band. Hebben jullie het over het live spelen gehad?
Van Hellemont: Ik ben er nog over aan het nadenken. Het is bij mij heel erg onvoorspelbaar wanneer ik het moeilijk ga krijgen. Het is al één keer gebeurd dat ik het moeilijk kreeg op een concert toen we When The Day Is Over speelden, een ouder nummer dat zij erg mooi vond. Misschien dat ik een teken moet afspreken met Roos, dat als ik het te moeilijk krijg dat zij kan overnemen.
Of laat het gewoon gebeuren?
Van Hellemont: Het zit wel in mij dat ik die emoties dan niet wil tonen. Maar op een concert is het misschien nog anders omdat je als doel hebt om een connectie te maken met je publiek. Ik weet het niet. Ik ga het moment laten spreken als het zover is.
Er is zo veel om over te praten dat we ook bijna zouden vergeten dat je ook in die periode je broodwinning plots kwijt was: er kon niet meer gespeeld worden.
Van Hellemont: Ja, al hadden wij het geluk dat we ongeveer klaar waren met de optredens van ‘Hinges Of Luck’ toen de lockdown werd aangekondigd. In het begin heb ik die rust echt omarmd. Ik kon gefocust aan nieuwe muziek werken en eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat ik het ook als excuus gebruikt heb om niet over mijn verdriet te moeten praten, want we zagen met z’n allen geen mensen meer. Maar nu wil ik terug gaan spelen. (lachje)
Ons genie
En dan ben je nog vader geworden ook, bijna een jaar geleden nu. Kan je al uitleggen hoe het is?
Van Hellemont: Het is bijzonder. Een nieuwe soort liefde die je leert kennen. Als je andere mensen hoort vertellen over hoe hun kind is beginnen lopen dan lijkt je dat heel normaal, want iedereen begint ooit te lopen, toch? Maar als ons kind dat doet, dan is het een wereldwonder. En als hij een vormpje in het juiste gaatje stopt, is het een genie. (lacht) Ons genie. Het relativeert sommige dingen, maar – gelukkig – ook niet alles. Ik had een beetje angst dat als ik een kind zou hebben dat de muziek naar de achtergrond zou verschuiven, maar dat is niet gebeurd: ik neem de muziek nog altijd even serieus.
In At Least Once zing je dat je sommige ochtenden opstaat met “a demon in your head.” Is dat het grote geluk, dat je die nu niet kan toelaten omdat er voor je zoontje gezorgd moet worden?
Van Hellemont: Ik vrees dat het in mij zit dat ik die demonen soms tegenkom. Maar ergens heb je ook wel gelijk, want meestal word je wakker door je kind dat klaar zit om jou te zien en daar elke dag weer blij om is. Dat doet deugd, ook al is het te vroeg. (lacht) De “demon” die ik beschrijf is het gevolg van gedachten die altijd maar razen. Ik prop mijn leven vol omdat ik veel wil doen, muziek wil maken, boeken wil lezen enz. Daar moet ik nog een weg in zoeken.
Vier jaar geleden spraken wij elkaar ook, voor de release van ‘Hinges Of Luck’. Toen ik je toen vroeg of je bezig was met dertig worden antwoordde jij: “Niet zozeer met het getal dertig, maar wel met de algemene sfeer die bij dat getal hoort. Mensen rond je gaan trouwen en krijgen kinderen. Plots lijkt iedereen collectief voor één richting te kiezen. (…) Ik denk veel na over wat ik moet kiezen; en of ik wel moet kiezen.” Je bent nu ook die richting ingegaan: je bent ook vader geworden. Is dat met veel denken gepaard gegaan of het wel het goede pad was, of ging het eerder vanzelf?
Van Hellemont: Ik had geen duidelijke nood om nu al vader te worden, maar ik wil wel zo veel mogelijk uit het leven halen en ik wist wel dat daar voor mij ook een kind bij hoorde. Tegelijkertijd was mijn vriendin er zo klaar voor dat we dachten: “Waarom nu dan niet?” En dan hebben we het op ons af laten komen. Ik weet nog altijd niet of ik er nu echt klaar voor was, maar is iemand dat ooit? Ik weet het zelfs nu nog niet. Als kind lijken je vader en moeder de beste ouders ooit die perfect weten hoe ze alles moeten doen. Nu weet ik: iedereen doet maar wat. Je probeert en je zoekt. Zolang je je best doet, is het al heel veel.
Ik kan nogal een controlefreak zijn, zeker als ik met mijn muziek bezig ben. Ik had de angst dat ik mijn kind ook zou willen scheppen en vormen tot hij zou zijn wat ik zou willen dat hij is. Maar ik merk al sinds de dag van zijn geboorte dat het zo niet werkt en dat ik alleen maar nieuwsgierig ben naar wat voor mens hij gaat worden. Het beste dat wij kunnen doen is een veilig kader scheppen waarbinnen ons kind zich kan ontplooien.
Je vader Hubert speelt piano op de instrumentale afsluiter So This Is It? (For Arlette). Een prachtig eerbetoon aan je moeder.
Van Hellemont: Hij heeft het zelf geschreven voor de asverstrooiing van mijn moeder. Er was een ceremonie op de Noordzee en we mochten daar muziek bij kiezen. Maar wij zijn een familie van muziekfreaks dus één nummer kiezen dat perfect paste bij dat moment, dat was eigenlijk onmogelijk. Mijn vader was intussen zelf iets aan het schrijven over wat hij allemaal bij haar verlies voelde, we hebben dat ingespeeld en mooi afgewerkt in mijn thuisstudio met nog enkele vrienden van mij en dat is het dan geworden. Toen dacht ik er nog helemaal niet aan om dat op de plaat te zetten, maar dat idee is dan stilletjes beginnen rijpen.
Jij, je broer en je vader die op dezelfde plaat te horen zijn waar ook een nummer op staat dat de naam van je moeder draagt: een echte familieplaat, over familie met familie. Het past.
Van Hellemont: Dankjewel. Dat heeft hij goed gedaan, mijn vader.
Prutsen en zoeken
Het is een zware periode voor jou geweest en nog steeds. Toch is het geen zware plaat geworden. Van een liefdesliedje als One Day moest ik spontaan glimlachen. I Could Fall In Love With You was ook zo’n nummer waarvan ik alleen maar blij kon worden.
Van Hellemont: Als een plaat alleen maar triest is, werkt ze niet meer, denk ik. Tristesse werkt ook erg goed in combinatie met humor. Ik heb Pains In The Asses al een paar keer live gespeeld intussen. Daar zing ik: “We act like that washing machine sound is normal” en dan wordt er zowat gelachen. Maar net daar achter komt: “We’re mourning our mothers and try to act formal.”
Net na het overlijden van je grootmoeder ben je op Radio 1 geweest waar ze toen voor het eerst Until It Won’t hebben gespeeld dat je net had geschreven. Daar zei je: “Het is nu moeilijk en ik weet niet hoe lang het nog zal duren, maar het zal wel een keer keren hé?” Ben jij goed in optimisme?
Van Hellemont: Ik kan me heel erg wentelen in de high’s en in de low’s. Ik denk niet dat ik een optimist ben, al zou ik het wel graag zijn.
Er is een lange aanloop genomen voor deze plaat: What If I Can kwam nog in 2020 uit.
Van Hellemont: Ja, zo werkt het tegenwoordig: je publiek nieuwsgierig maken naar de plaat. Dat gezegd zijnde: we hadden What If I Can gewoon als teaser bedoeld, maar plots kwam dat nummer op hoge rotatie op Radio 1. Dat hadden we niet verwacht. Voor ons was One Day dé single en die deed het wel oké, maar toch wel wat minder. Muziek uitbrengen blijft iets onvoorspelbaars en gelukkig maar, dat houdt het spannend.
Voor je vorige plaat ‘Hinges Of Luck’ ben je naar Canada gereisd en heb je daar een aantal weken verbleven. Deze plaat heb je op je zolderkamer geschreven. Het contrast kon niet groter zijn.
Van Hellemont: Ik vind het wel leuk om elke plaat iets anders te doen. Ik denk ook dat het thuisaspect is wat deze plaat onderscheidt van de andere drie, die allemaal in een echte studio zijn opgenomen. Nu hebben we het prutsen en zoeken thuis gedaan waardoor er toch een soort huiselijke warmte op te horen is.
Hoe is het om muzikant te zijn met een kind in huis?
Van Hellemont: De zolder is geïsoleerd en de living, waar ik muziek maak, ligt aan de andere kant van het huis dan de kamer waar hij slaapt. En voor als we repeteren met de band heeft God de crèche uitgevonden. (lacht)
‘Heart Of A Mother’ is nu uit bij Arlette Records. Het album is ook te koop via de bandcamp-pagina van de band. Op zaterdag 16 oktober wordt de plaat live voorgesteld in AB, maar dat concert is uitverkocht.