Het ziet er naar uit dat het zogenaamde witte konijn dat Gwendolyn Rutten (Open Vld) in haar hoed had zitten voor de Antwerpse lijst, ervandoor is. Er is nu sprake van een nieuwe naam. Ondertussen blijft de zaak aanslepen, niet gezond voor de partij. Want ook in Brussel broeit het: Els Ampe weigert opzij te gaan voor oudgedienden Sven Gatz en Guy Vanhengel. 

Wie herinnert zich nog Christine Van Broeckhoven? Als professor iemand met wereldfaam: haar onderzoek naar dementie en zenuwziekten, onder meer alzheimer, scoorde internationale erkenning. Maar in 2007 toverde toenmalig sp.a-voorzitter Johan Vande Lanotte haar uit z’n hoed, om toch maar een wit konijn te kunnen presenteren. Dat hij daarvoor had onderhandeld met Rik Torfs, maar dat dat op niets was uitgedraaid, probeerde de sp.a op alle mogelijke manieren te verhullen. Van Broeckhoven was eigenlijk een soort ’tweede keuze’ wit konijn, met alle gevolgen van dien: ze scoorde niet echt bij de verkiezingen en deemsterde snel weg in het parlement. In 2010 was ze geen kandidaat meer.

Dreigt er een dergelijk scenario voor Open Vld, bij de lijst in Antwerpen? In de wandelgangen is te horen dat één konijn mogelijks weg is, maar men “met meerdere konijnen” bezig is. Het belooft niet meteen veel goeds voor de liberalen.

Evenveel vrouwen als mannen

Feit is dat Gwendolyn Rutten, de partijvoorzitter, op zoek is naar een nieuwe lijsttrekker in de grootste provincie qua zetels. En dat moet absoluut een vrouw zijn. Want Rutten heeft er een erezaak van gemaakt om evenveel mannen als vrouwen op de lijsten van haar partij te zetten. En dat heeft verstrekkende gevolgen.

Want de partij raakt daar niet aan, wil ze tenminste haar sterkste krachten uitspelen. Daarbij speelt blijkbaar een provinciale logica: elke provincie moet voor dat evenwicht zorgen. In Limburg is dat met Lydia Peeters (Vlaams) en Patrick Dewael (federaal) het geval. In Vlaams-Brabant leveren Maggie De Block (federaal) en Rutten zelf (Vlaams) een overschot. Dat gaat naar West-Vlaanderen, dat het op een akkoordje gooide met Vlaams-Brabant: hier trekken Bart Tommelein (Vlaams) en Vincent Van Quickenborne (federaal).

Die twee West-Vlaamse burgemeesters trekken, maar in Oost-Vlaanderen doet Mathias De Clercq dat niet. Daar heb je Alexander De Croo (federaal) en moet er voor de Vlaamse lijst dan een vrouw komen. Dat zou Carina Van Cauter zijn, ook al was ze heel haar carrière justitiespecialist in de Kamer. Bijven over: Antwerpen en Brussel. Op beide plekken zijn er moeilijkheden.

Problemen in Antwerpen

In Antwerpen heb je Bart Somers (Vlaams) en Philippe De Backer, die federaal minister is. Maar hij zou, ondanks z’n promotie onlangs, dus opzij moeten voor een vrouwelijk wit konijn. Dat ligt moeilijk. Bovendien is de aankondiging dat er iemand nieuw komt, ook al een week of twee geleden: er staat druk op de ketel. De Backer dreigde ermee om naar de privé over te stappen, als er koste wat kost iemand boven hem geplaatst wordt.

En ook in Brussel wordt het hard tegen onzacht. De lokale afdeling heeft een lange traditie in het negeren van de nationale partij. Het zou dus goed kunnen dat ze twee mannen naar voor schuiven. Guy Vanhengel (60 jaar) is vandaag Brussels minister, Sven Gatz (51 jaar) is Vlaams minister. Maar beiden hebben de ambitie om de lijst te trekken.

Maar dat is buiten Els Ampe gerekend. Dat meldt De Tijd. De ambitieuze Brusselse is voormalig schepen in Brussel stad, maar werd door de PS en co uit de coalitie gegooid. Ze heeft ook ambities, en wil ook voor Brussel de lijst trekken. Vanhengel zou dan opzij moeten, ofwel Gatz. Beiden willen dat niet, maar de maatregel van Rutten om evenveel vrouwen als mannen te zetten, geeft Ampe wel de wind in de zeilen.

Het zal voor Rutten erop aan komen om snel klaarheid te scheppen: zowel in Antwerpen als in de hoofdstad.