Heel opvallend: de extreemlinkse Grieken van Syriza staan totaal geïsoleerd in Europa, maar krijgen steun van… John Crombez van sp.a. Die is snoeihard voor z’n collega-socialisten in Europa, zoals Jeroen Dijsselbloem, de voorzitter van de eurogroep, of de Italiaanse premier Matteo Renzi. “Zeer schadelijk voor ons”, zegt sp.a-voorzitter John Crombez in De Standaard. 

Tijdens de heftige strijd om het voorzitterschap was het al duidelijk: John Crombez wil z’n partij een scherper profiel geven. Of dat echt ‘linkser’ moest zijn, dat wilde hij soms wel en dan weer niet gezegd hebben. Het moest vooral “compromisloos socialist”, wat dat dan ook precies moge betekenen.

En Griekenland was duidelijk een splijtzwam tussen Crombez en toenmalig voorzitter Bruno Tobback. Die had het niet bepaald voor de populistische communisten van Syriza, terwijl Crombez in tweets en uitspraken z’n sympathie van Tsipras niet onder stoelen of banken schoof.

Vandaag zet Crombez z’n sp.a dus veel meer op die Syriza-lijn. Hij heeft felle kritiek op z’n collega-socialisten in Europa. “Het is absurd dat iemand als Jeroen Dijsselbloem mee vooroploopt in dat gevecht tegen de Grieken. Ik voel geen enkele verwantschap met die man. Ik begrijp dat niet: dat je je zeven jaar na de start van de bankencrisis als socialist zo aan de zijde van de kant van de financiële machten blijft scharen. Dat is zeer schadelijk voor ons”, zegt Crombez in De Standaard.

“Groot probleem met collega-socialisten”

Ook Matteo Renzi, de Italiaanse premier en een socialist, of Sigmar Gabriel, de vice-kanselier en een Duitse socialisten, moeten het zwaar ontgelden bij Crombez. “Ik heb een groot probleem met hen.” Enkel de Franse president François Hollande kan nog op wat sympathie rekenen. “Weet je, als staatssecretaris heb ik vroeger vaak gemerkt dat de tegenstellingen tussen sociaaldemocraten uit verschillende landen soms heel groot kunnen zijn.”

Crombez heeft grote vragen bij de motieven van de Europese leiders: ‘Wil men een democratisch verkozen regering afzetten? Of is het puur amateurisme? Het lijkt me duidelijk dat dit soort gesprekken in de toekomst niet meer op het niveau van de trojka of de Eurogroep gevoerd moeten worden.”

Opvallend is dat de koele houding van Crombez ten opzichte van Europese socialisten niet onopgemerkt voorbij is gegaan. Vorige week uitte een topper van de Duitse sociaal-democraten nog felle kritiek op Crombez, omdat die systematisch z’n kat stuurt naar activiteiten van de PES, de pan-Europese socialisten. “Heeft hij totaal geen interesse in Europa, of is het zelfs eerder een populistische, anti-Europese lijn? We hebben nog niet de kans gehad op een gesprek”, viel toen te horen.

Dat laatste lijkt op z’n minst wat een hard en snel oordeel: Crombez is nog maar net voorzitter en kon tot dan toe uiteraard niet naar de PES-meetings als voorzitter. Het is ook niet z’n intentie Tijdens de verkiezingsdebatten binnen sp.a in aanloop naar de voorzittersverkiezingen verdedigde hij Europa ook als project; van een anti-Europees of populistisch discours was geen sprake. Wel was er kritiek op een aantal meer ‘liberale’ aanpakken van de EU, onder meer de dienstenrichtlijn of het vrijhandelsakkoord met de VS. Maar die kritiek op de Europese Commissie wordt dan weer wél pan-Europees gedeeld.

De Russische connectie van Tsipras

Op korte termijn zit een oplossing voor de Grieken er niet meteen in. Angela Merkel, de Duitse kanselier, haalde deze week de duimschroeven nog eens aan: nein, een deal zit er niet meer in voor de Grieken op dit moment. Eerst dat referendum, ondanks een voorstel van Alexis Tsipras dat op het allerlaatste moment plots als “erg gematigd en welwillend” in de markt werd gezet.

De houding van Tsipras roept bij Europese leiders in de rest van Europa op z’n minst irritatie op: onvoorbereid, amateuristisch, manifest van slechte wil, met een dubbele agenda… er valt weinig fraais op te tekenen over de Griekse premier. Het feit dat hij met z’n communistische roots nog steeds erg naar Rusland kijkt en aanschurkt tegen de Russische dictator Vladimir Putin, maakt het er niet beter op.