Het nieuwe schooljaar is weer begonnen. Dat wil ook zeggen dat er voor veel leerlingen weer een druk jaar voor de deur staat. Veel toetsen worden gepland en de ene lukt al wat beter dan de andere. Dan zijn er die leerkrachten die vinden dat je bij een te lage score alles tien keer moet schrijven. Is dat dan een leermethode of straf? Leren leerlingen echt iets uit dat schrijfwerk?
Kippenmethode
Misschien bent u als ouder of leerling zelf ooit uitgenodigd geweest om in de school te komen luisteren naar een ‘leren leren’ voorstelling. Dan hebt u vast en zeker ook het begrip ‘kippenmethode’ horen vallen. De ‘kippenmethode’ betekent dat je kijkt naar een woordje en het dan overschrijft. Die methode blijkt niet efficiënt te zijn om te leren. Toen mijn scheikundeleraar me na mijn toets over de elektrovalenties vroeg om alle geziene elementen met hun elektrovalentie tien (!) keer op te schrijven was ik natuurlijk gefrustreerd. Na het schrijven van die tien reeksen weet ik nog altijd niet uit het hoofd wat de elektrovalentie van fosfor is. Dat had ik natuurlijk ook al kunnen weten voor ik mijn balpen heb leeg geschreven.
Waarom werkt het niet?
De kippenmethode is niet efficiënt om verschillende redenen. Als eerste leer je alles telkens in dezelfde volgorde. Op den duur weet je gewoon wat er na een specifiek woord komt. Daarnaast is het ook zo dat je niet nadenkt over wat je opschrijft. Als leerling zit je je misschien meer te concentreren op de muziek die je luistert dan de woorden die je schrijft. Je schrijft alles onbewust op en gebruikt je verstand er niet bij. Het enige wat de leerling ervan opsteekt is dat die leraar niet zijn of haar favoriet is.
Leermethode of straf?
“Het is geen straf, ik wil gewoon zien dat je het leert”, zeggen ze dan. Maar iedereen associeert de woordenlijsten overschrijven al snel met straf. Het is niet omdat je leraar je graag heeft dat je een hele avond zit te schrijven, of wel? Het lijkt soms alsof de leerkrachten hun eigen plezier proberen te verbergen. Het kan dan wel waar zijn dat ze het doen om je te helpen om beter te worden, maar in hun achterhoofd weten ze ook dat het eigenlijk een straf is. Je hebt iets niet goed gedaan en moet nu werken om dat weer recht te zetten, is dat niet waar straf op neerkomt?
Wat dan wel?
Als leerkracht zit je misschien wel in je haar te krabben met de vraag: “Hoe zorg ik dan dat mijn leerlingen het wel kunnen?” Als het over woordenschat van Frans gaat is het natuurlijk heel eenvoudig: extra oefeningen! Maar in mijn voorbeeld met de elektrovalenties is dit geen optie. De leerlingen moeten een kans krijgen om te laten zien dat ze het wel kunnen, iedereen heeft namelijk wel eens een dag waarop alles verkeerd gaat. Laat ze de test opnieuw maken. Falen ze weer, dan is het misschien tijd voor een gesprekje. Heeft de leerling er effectief voor gestudeerd? Misschien kun je informeren naar de studeerwijze en tips geven hoe het misschien beter werkt. Een handige tip voor woordenlijsten en zelfs scheikundelijsten is wrts.nl, een site waarop je lijsten kan maken en laten overhoren door de computer.
Geen uitgeputten handen meer!
Als jij als student in dit soort situatie komt, of je bent ouder en je kind komt thuis met deze situatie, print dit artikel af, of stuur er een link van door via smartschool (zoals dat nu alweer gaat), maar schrijf misschien toch maar die woordenlijsten op, tenzij je graag een keer strafstudie wil volgen. En als je meer wilt weten over de kippenmethode of leren leren kan ik de infosessies of het boek van Paul Maes zeker aanraden.