De maand september is een behoorlijk moeilijke maand geweest voor de NASA. Artemis I, de eerste missie in een reeks die uiteindelijk terug astronauten op de maan moet laten landen in 2025 of het jaar erop, werd immers meermaals uitgesteld. Dat terwijl het project al ferm over budget is gegaan. Maar hoe verhoudt het budget van Artemis zich eigenlijk tegen dat van het Apollo-programma?

Eind augustus en begin september vonden twee pogingen plaats om de missie te lanceren, maar toen gooiden technische problemen roet in het eten. De NASA sleutelde de voorbije weken dan maar aan de Space Launch System (SLS), de draagraket die de missie moet voltooien, en kondigde vorige week aan dat het technische probleem intussen zou zijn opgelost. 

Kort nadien werd uiteindelijk een nieuwe lanceerdatum aangekondigd: op 27 september zou de SLS eindelijk de lucht ingaan, de eerste keer in bijna een halve eeuw dat een raket die in staat is mensen te vervoeren, naar de maan zou gaan. 

Maar vorige zaterdag kwam het Amerikaanse ruimteagentschap opnieuw met slecht nieuws: de lancering zou door de tropische storm Ian weeral zijn uitgesteld. Na een korte overlegperiode werd zondag zelfs beslist om de raket terug naar de Vehicle Assembly Building (VAB) te rollen, de gigantische hangar waarin al decennialang ruimtetuigen op draagraketten worden gemonteerd. En dat betekent dat de SLS ten vroegste op 17 oktober kan worden gelanceerd, wanneer een nieuw lanceervenster opent. 

Budget van 93 miljard?

Het is het zoveelste probleem dat de Artemismissies plaagt, geen goed teken voor een plan dat al meermaals vertraagd is en bovendien een stuk meer zal kosten dan aanvankelijk werd geraamd. 

Het was immers de bedoeling dat Artemis I al in november 2021 gelanceerd zou worden. Volgens een onderzoek dat werd uitgevoerd door NASA’s inspecteur-generaal in 2021, gooiden de COVID-pandemie, technische uitdagingen en weersomstandigheden al meermaals roet in het eten. 

De inspecteur-generaal meent dat het Artemisprogramma verdere uitdagingen te wachten staat. In het onderzoek staat te lezen dat de kans groot is dat de landing van astronauten op de maan uiteindelijk met jaren kan worden uitgesteld. Ironisch genoeg verwijst het daarbij naar een geplande landing in 2024, een datum die intussen inderdaad al met minstens een jaar is opgeschoven. 

Bovendien vermeldt het onderzoek een groter probleem: de NASA zou geen accuraat noch allesomvattend beeld hebben van het totale prijskaartje van het Artemisprogramma. Dat zou volgens het onderzoek kunnen oplopen tot maar liefst 93 miljard dollar. Een enkele lancering van de SLS zou meer dan 4 miljard kosten, acht keer zoveel als de NASA in 2012 voor ogen had. Toen hoopte het ruimteagentschap de SLS in 2017 voor het eerst te lanceren. 

Apollo-programma een stuk duurder

De ambitieuze plannen van de NASA om terug mensen op de maan te plaatsen en later zelfs een bemande maanbasis te bouwen zijn dus niet bepaald goedkoop. Maar als je ze vergelijkt met het Apollo-programma uit de jaren 1960 en 1970, lijkt het toch allemaal goed mee te vallen. 

Volgens de Amerikaanse ngo The Planetary Society bedroeg het prijskaartje van de Apollo-missies tussen 1960 en 1973 immers 25,8 miljard dollar, gecorrigeerd voor inflatie goed voor zo’n 257 miljard in 2020 (toen het onderzoek werd uitgevoerd), waar nu nog een niet-insignificante fractie bovenop kan worden geteld. 

Het hele budget van de NASA lag in die periode overigens astronomisch hoog. In 1965 en 1966 bedroeg dat meer dan 4 procent van het federale budget van de Verenigde Staten, een 10 keer hogere fractie dan het huidige budget. In 2022 bedraagt dat 24 miljard dollar, tegenover 6 miljard tijdens de piek in de jaren 1960, omgerekend meer dan 54 miljard dollar in 2022. 

(kg)