Al decennia lang wordt er tegen racisme gestreden, maar de dood van de zwarte George Floyd door blanke politieagenten heeft extra olie op het vuur gegooid. De protesten die erop volgden doen de discussie weer oplaaien. Tijd om jezelf bij te schaven over de problemen die racisme veroorzaakt.

Op Netflix vind je tal van educatieve films en documentaires. Vooral de producties waar racisme het thema is, scoren deze tijd zeer goed. Wij zochten voor jou uit welke documentaires en miniseries op Netflix je iets bijleren over rassenhaat en onderdrukking.

1. When They See Us (2019)

When They See Us is een biografische miniserie van vier delen en is geregisseerd door Ava DuVernay. Het verhaal gaat over de strijd voor gerechtigheid. De serie is een van de meest geprezen mini-series op Netflix.

De reeks vertelt het waargebeurde verhaal van vijf zwarte tieners uit de wijk Harlem in New York. In 1989 worden Antron McCray, Kevin Richardson, Yusef Salaam, Raymond Santana en Korey Wise (de Central Park Five) als verdachten verhoord en later veroordeeld voor een verkrachting die ze niet hebben gepleegd. Tastbaar bewijs is er nooit gevonden. Door manipulatieve, agressieve en leugenachtige verhoortechnieken van de politie leggen de tieners valse verklaringen af. Pas na dertien jaar komen de jongens terug vrij.

In juni vorig jaar werd Oprah Winfrey nog bedolven onder lovende reacties voor haar hartverscheurende interview met de Central Park Five. Huilend en stevig getraumatiseerd deden ze hun verhaal. Door de jarenlange gevangenisstraffen zijn de vijf mannen vandaag onherstelbaar beschadigd. Dat vertelden ze in het gesprek met Oprah.

2. Dear White People (2017)

De serie Dear White People is geregisseerd door Justin Siemen en is gebaseerd op de gelijknamige film uit 2014, die hij ook regisseerde. En hoewel de reeks wel degelijk over racisme gaat, is de serie toch komisch.

Dear White People gaat over zwarte studenten die aan hun universiteit een radioprogramma beginnen onder de naam Dear White People. Met de radioshow willen ze reageren op het racisme dat ze op de universiteit ervaren. Er wordt er namelijk te veel onder het tapijt geschoven en daar willen de studenten verandering in brengen. In het radioprogramma spotten de zwarte studenten met blanken en de racistische dingen die ze doen. Zo leggen ze op een slimme manier de vinger op een gevoelige plek.

3. The Innocence Files (2020)

De documentairereeks The Innocence Files brengt het verhaal van acht zwarte mannen die strijden voor gerechtigheid. In de Verenigde Staten zijn de afgelopen drie decennia meer dan 2.500 ten onrechte veroordeelde personen vrijgesproken. En er zijn nog veel meer mensen die nog steeds hopen om ook terug met een schone lei te kunnen beginnen.

De documentaire gaat dieper in op de vraag waarom de reis naar gerechtigheid voor sommige gevangenen zo lang en moeilijk is. Onder andere advocaten, maar ook experten die vechten voor gerechtigheid komen aan het woord. Allemaal spreken ze in naam van ten onrechte veroordeelde mensen.

4. 13th (2016)

De documentaire 13th is, net zoals When They See Us, geregisseerd door Ava DuVernay. Deze keer toont ze de geschiedenis van het racisme in de Verenigde Staten en de massale criminalisering van Afro-Amerikanen.

De titel van de documentaire verwijst naar het dertiende amendement van de Amerikaanse grondwet, dat luidt: “Binnen de Verenigde Staten zal noch slavernij noch onvrijwillige dienstbaarheid bestaan, behalve als straf voor een misdaad waarvan de partij naar behoren is veroordeeld.”

In 13th ligt de focus op de vele Afro-Amerikaanse gevangenen in Amerika. Veel (meestal arme) Afro-Amerikanen worden massaal en vaak onterecht in gevangenissen geplaatst waar ze arbeid moeten verrichten. Zo lijkt het dertiende amendement toch nog overeind te blijven. In de documentaire komen tal van politieke figuren en activisten aan het woord.

5. Explained: Racial Wealth Gap (2020)

De serie Explained op Netflix legt heel wat onderwerpen klaar en duidelijk uit. In de aflevering Racial Wealth Gap gaan de makers dieper in op hoe slavernij en ongelijkheid in Amerika heeft geleid tot discriminatie op het gebied van huisvesting. Ook wordt de invloed van discriminatie op het succes van Afro-Amerikanen aangekaart.

Veel tijd hoef je hiervoor niet vrij te maken, want de aflevering duurt hooguit een dik kwartier. En voor wie geen Netflix heeft is er goed nieuws, want de streamingdienst biedt deze aflevering gratis aan op YouTube.

6. LA 92 (2017)

LA 92 is een documentaire, geregisseerd door Daniel Lindsay en T.J. Martin, over de rellen in Los Angeles na de mishandeling van de zwarte Rodney King door politieagenten.

Op 3 maart 1991 wordt de zwarte taxichauffeur Rodney King door vier blanke politieagenten brutaal aangepakt. De videobeelden hiervan staan bij veel (Afro-)Amerikanen nog op het netvlies gebrand. Wanneer de vier agenten in 1992 worden vrijgesproken, breken er in Los Angeles gewelddadige rellen uit die uiteindelijk zes dagen duren. Meer dan vijftig mensen lieten toen het leven en er was schade voor meer dan 1 miljard dollar (of bijna 890 miljoen euro).

In LA 92 blikken regisseurs Lindsey en Martin 25 jaar later terug op deze periode. Met behulp van archiefbeelden en nooit eerder gezien materiaal proberen ze een beeld te schetsen van de rellen en de stormachtige relatie tussen de Afro-Amerikaanse bevolking en de politie van Los Angeles. Gezien de huidige situatie in de Verenigde Staten is LA 92 dus best relevant. In de documentaire komen onder meer Rodney King en ex-president van de Verenigde Staten George Bush aan het woord.

7. Trial by Media (2020)

Trial by Media is een documentairereeks die door zes personen is geregisseerd. In de reeks staat elke aflevering een spraakmakende rechtszaak uit de Amerikaanse geschiedenis centraal. In Trial by Media komt vooral de opvallende of bepalende invloed van de media in elke zaak naar voren. De reeks behandelt onder andere de zaak van Amadou Diallo, een ongewapende Afrikaanse immigrant die door 41 politiekogels werd gedood in New York.

‘Trial by media‘ is een term die ontstond in de late 20e en vroege 21e eeuw. Het staat voor de impact van de media op iemands reputatie voor of na een vonnis in een rechtbank. Tijdens rechtszaken met veel publiciteit wordt de media vaak beschuldigd van het uitlokken van hysterie. Ook voor de verdachte en het slachtoffer worden de feiten in de meeste gevallen vergroot waardoor de privacy vaak in het gedrang komt. Dit wordt duidelijk in Trial by Media.