Wat voor pastoors geldt in Europa blijkt ook op te gaan voor imams: ze krijgen steeds moeilijker volk over de vloer van hun moskee. En vluchtelingen die naar Europa komen haken ook sneller af dan gedacht.
Cijfers van de European Social Survey (ESS) tonen dat het aantal immigranten die moslim zijn steeds minder naar de moskee gaan hoe langer ze in hun nieuwe thuisland zijn. 60,5 % van de nieuwkomers bezoekt een moskee zo blijkt, maar als ze een jaar in Europa zijn gaat al minder dan de helft van hen nog naar die moskee (48,8 %). “In alle Europese landen zien we die trend”, zegt Heikki Ervasti van de unief in het Finse Turku. Zijn departement religie & sociologie deed de studie.
“Ze haken verrassend snel af”
Ervasti en zijn team ontdekten dat het secularisatieproces bij de vluchtelingen en asielzoekers “verrassend snel” begint. “Als ze amper een jaar in Europa zijn, geven ze aan veel minder religieus te zijn.” Volgens Ervasti worden de meesten onder hen ook “meer individualistisch” en dat gaat ook op voor hun godsdienstbeleving. “Waar ze van komen is godsdienstbeleving iets collectief. Bij ons is dat iets persoonlijks en privé geworden voor het grootste deel van de Europeanen. En de migranten passen zich daar aan aan.”
Eerste versus tweede generatie?
Het moskeebezoek van nieuwkomers blijft dalen in de eerste vijf jaar nadat ze hier arriveren, ontdekte de studie. Maar wie daarna nog naar de moskee gaat, blijft wel gaan. Wat niet wil zeggen dat moslims geen moslims meer willen zijn. Een andere studie, van het Nederlandse Sociaal Cultureel Planbureau, stelde wel vast dat 5 % van de “eerste generatie” migranten zichzelf niet meer ziet als moslims. Bij de “tweede generatie” is dat 12 procent.
De verrassing
Enigszins verrassend is wel dat bij die generatie moslims die hier geboren is, degene die een hogere opleiding hebben genoten, vaker naar een moskee gaan en zichzelf meer als moslim blijven bestempelen dan degene met een laag opleidingsniveau. Dat is net het tegenovergestelde dan bij de eerste generatie.
Het hangt een beetje af van de studie, maar als we gemiddeldes nemen, blijkt dat nu ongeveer 35 % van de moslims in onze contreien gemiddeld één keer per maand een moskee bezoeken. Tien jaar geleden was dat nog 47 %.
Vrouwen haken ook sneller af dan mannen blijkt: slechts 14 % van de moslima’s zegt nog wekelijks naar de moskee te gaan.