Had Benoît Lutgen (cdH) een plan klaar toen hij de boel opblies met de PS in Franstalig België? Het lijkt er sterk op dat dat niet het geval was. Een telefoontje met de MR, ja dat is er wel geweest. Maar verder? Vooral impulsiviteit, die nu zuur opbreekt. Maar de nieuwe partners focussen op wat wel lukt: een Waalse regering maken met een uiterst nipte meerderheid.
Een meesterzet, of eerder een poging vanuit de Ardense onderbuik om ‘iets’ te doen zonder goed te weten waar het landt? Alles wijst op dat laatste: Benoît Lutgen heeft al z’n verantwoordelijkheidszin, al z’n loyaliteit aan een trouwe coalitiepartner, al z’n beredeneerdheid overboord gegooid, toen hij maandag de PS bij het grof huisvuil zette.
En nu speelt de cdH-voorzitter de rol van informateur: hij ontvangt één na één de partijen met wie hij wel nog wil coalities maken. MR is al langs geweest en de zoete broodjes met voorzitter Olivier Chastel zijn al gebakken. Maar de liberalen zijn niet genoeg om het land aan Franstalige kant te besturen. In Brussel heb je minstens DéFI (het vroegere FDF) of Ecolo nodig, net als in de Waals-Brusselse federatie.
Alleen, DéFI toont niet het minste spatje enthousiasme. Olivier Maingain heeft al een hele lijst ‘eisen’ op tafel gelegd, de meest agressieve dat MR en cdH een paar boegbeelden ‘wegzuiveren’. Zo moeten Joëlle Milquet (cdH) en Armand De Decker (MR) uit hun partij gezet worden, voor Maingain.
Vreemd genoeg heeft hij niet dezelfde eisen voor z’n huidige coalitiepartner, de PS. Want die telt in haar rangen nog steeds Yvan Mayeur en Pascale Peraita, die geld voor daklozen misbruikten om zichzelf te verrijken. Zelfs Rudi Vervoort (PS) de ministerpresident van Brussel vroeg zijn partij die mensen eruit te zetten, coalitiepartner DéFI legt de lat daar niet zo hoog.
DéFI: nodig in Brussel, en dus ligt de prijs erg hoog
Om maar te zeggen: de zin van DéFI om in het avontuur van Lutgen mee te springen is bijzonder klein. Maar niets is wat het lijkt bij het voormalige FDF. De partij is nodig in Brussel om een regering te vormen, en zit handig op de wip tussen de PS enerzijds en MR en cdH anderzijds. De prijs opdrijven, wie weet tot het allerhoogste zoals de post van ministerpresident, het is wat elke onderhandelaar doet.
Hetzelfde geldt voor de groenen: die komen met een waslijst aan eisen om de politiek te hervormen. Die moet eerst grondig besproken worden (en delen ervan moeten gerealiseerd), voor ze willen praten over eventuele coalities.
De vraag is of cdH en MR er de groenen eigenlijk wel bij willen: anders dan DéFI zijn ze mathematisch niet nodig om ergens een coalitie te vormen. En met Ecolo komt ook Groen aankloppen in Brussel: dat maakt het er niet makkelijker op, want dan moet in Brussel ook aan Vlaamse kant ‘ingebroken’ worden. Tot nu toe houden de drie Vlaamse partijen in de Brusselse regering, Open Vld, CD&V en sp.a, zich angstvallig weg van de Franstalige kladderadatsch. Alleen de sp.a heeft al duidelijk gemaakt dat zij liefst zonder de PS verder gaan, en dat er “echte veranderingen” moeten komen.
Of evengoed: waarom zou Ecolo willen aansluiten in een centrumrechtse coalitie, voor nog amper anderhalf jaar? Vanuit de oppositie is het veel simpeler om campagne te voeren tegen zo’n beleid, en tegelijk de linkse kiezer te blijven verleiden. De kans dat de groenen dus in de coalitie komen, is uiterst klein.
Geen regering voor Brussel, wel voor Wallonië: dat kan
Bovendien focussen Lutgen (cdH) en Chastel (MR) voorlopig op die ene regering die ze wel makkelijk samen kunnen vormen: de Waalse. Zeker Lutgen, de man van Bastonge, heeft altijd weinig interesse gehad in de andere niveau’s. Anderhalf jaar geen deftige regering voor Brussel? Voor Lutgen is dat een pak meer aannemelijk dan voor de Brusselse vleugel van zijn partij.
In het Waals parlement hebben MR en cdH samen een hele nipte meerderheid, met 25 MR-zitjes en 13 mensen van het cdH kom je aan 38 op 75 zitjes. Om toch een beetje comfortabel te zitten zouden ze nog een onafhankelijke, André-Pierre Puget, meenemen. Zijn project “J’existe!” kan dan mee in de coalitie schuiven, zo schrijft La Libre vandaag.
Het is het enige wat kan werken: snel in Wallonië een coalitie vormen, en hopen dat DéFI bijdraait. Want dan krijg je zowel in Brussel als de Waals-Brusselse federatie werkbare meerderheden.
Maar het tegengestelde kan ook: dat in Brussel de PS, DéFI en Ecolo plots samengaan. Tenminste, dat is een scenario dat in de wandelgangen circuleert. Alleen is dan toch echt de vraag hoe Maingain en de leiding van Ecolo dat geloofwaardig uitgelegd krijgen: opnieuw verder gaan met de PS. Dan zal zeker Ecolo grote toegevingen eisen om de politiek ‘proper’ te maken, de decumul van mandaten in te voeren en nieuwe spelregels op te leggen. Ook dat is geen evident scenario, ook al niet omdat zo’n coalitie ook in die Waals-Brusselse federatie geen meerderheid heeft.
Maar Brussel en de federatie lijken voorlopig verre toekomstmuziek: meer dan waarschijnlijk verliest Paul Magnette (PS) eerst z’n job als Waals ministerpresident, en krijgen we daar een nieuwe coalitie. En dan kan bij de PS ook de stoelendans beginnen: blijft Elio Di Rupo in zo’n scenario voorzitter? Het valt sterk te betwijfelen.
