Werkgerelateerde ziektes en verwondingen door arbeidsongevallen leiden jaarlijks wereldwijd nog altijd tot bijna twee miljoen overlijdens. Vooral lange werktijden eisen een zware tol. Dat blijkt uit een studie van wetenschappers van de Verenigde Naties, gebaseerd op een analyse van de eerste zestien jaar van deze eeuw. De onderzoekers voegen eraan toe dat de coronapandemie de situatie waarschijnlijk nog zal verergeren.
In totaal werden in het onderzoek negentien risicofactoren onderzocht. Daarbij werd onder meer gekeken naar de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen zoals asbest en naar ergonomische factoren zoals het langdurig zitten en het handmatig hanteren van lasten.
Onderschatting
Vijf jaar geleden werden wereldwijd ongeveer 1,9 miljoen overlijdens officieel in verband gebracht met werkgerelateerde oorzaken. Dat was iets meer dan bij de eeuwwisseling, toen er 1,7 miljoen sterfgevallen per jaar werden geregistreerd. De onderzoekers waarschuwen echter dat beide resultaten vrijwel zeker onderschattingen waren.
“Lange werkuren vormen op de arbeidsmarkt de dodelijkste risicofactor”, beklemtoonde Tedros Adhanom Ghebreyesus, hoofd van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). “Een blootstelling aan lange werkuren – met een arbeidsduur van minstens 55 uur per week – werd vijf jaar geleden wereldwijd voor ongeveer 750.000 overlijdens verantwoordelijk geacht.”
Na lange werkdagen bleek een blootstelling op de werkplek aan gassen, dampen en andere luchtvervuiling als het tweede grootste risico. Daarbij werden vijf jaar geleden ongeveer 450.000 sterfgevallen gemeld.
“Het is schokkend om te moeten vaststellen dat zoveel mensen letterlijk door hun baan worden gedood”, wierp Tedros nog op. “Het rapport moet voor regeringen en bedrijven dan ook een alarmklok zijn om inspanningen te doen die de gezondheid en veiligheid van de werknemers verbeteren en beschermen.”
Hartaandoeningen
Uit het rapport bleek dat niet-overdraagbare ziektes vijf jaar geleden verantwoordelijk waren voor maar liefst 82 procent van de alle werkgerelateerde overlijdens.
Chronische obstructieve longziekte manifesteerde zich daarbij met 415.000 slachtoffers als de grootste doodsoorzaak, gevolgd door beroertes (400.000) en ischemische hartziekte (350.000). Letsels bleken verantwoordelijk voor 18 procent van alle werkgerelateerde sterfgevallen.
“Al deze sterfgevallen zijn te voorkomen”, benadrukt Guy Ryder, hoofd van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO). “We kunnen en moeten ervoor zorgen dat alle werknemers op veilige en gezonde werkplekken kunnen rekenen.”
“Positief is dat het wereldwijde sterftecijfer door werkgerelateerde oorzaken over de onderzochte periode wel met 14 procent is gedaald”, zeggen de onderzoekers nog. “Er werden vijf jaar geleden nog 34,3 sterfgevallen per honderdduizend personen in de werkende leeftijd opgetekend. Bij het begin van deze eeuw was er daarbij nog sprake van 39,9 sterfgevallen.”
“Die positieve trend is mogelijk een weerspiegeling van verbeteringen in veiligheidsmaatregelen op de werkplek. Omdat echter de wereldbevolking tijdens datzelfde tijdsbestek verder is gegroeid, bleef het totale aantal sterfgevallen ongeveer status-quo.”
Maar terwijl het aantal sterfgevallen door arbeidsongevallen daarbij een sterke daling telde, leidden lange werktijden tot een toenemend aantal overlijdens. “Daarbij moest bij hartaandoeningen door een blootstelling aan lange werkdagen een stijging met 41 procent worden gemeld”, luidt het. “Ook bij beroertes werd een toename met 19 procent geregistreerd.”
Hoewel het rapport niet naar de impact van de coronapandemie heeft gekeken, waarschuwden wetenschappers eerder al voor een verdere verhoging van de risico’s. “De coronacrisis lijkt de trend naar een groter aantal werkuren te voeden, waarbij telewerk de scheidslijnen tussen werk en privé vervaagt”, stippen de onderzoekers aan.
(bzg)