Dat het Chinese TikTok nog steeds de meest dominante (niet gaming) app ter wereld is, verbaast ondertussen niemand meer. De app die op de tweede plaats staat is echter een beetje meer verbazend.
De tweede meest gedownloade iOS-app in september heet “National Anti-fraud Center”. Dat staat te lezen in een rapport van Sensor Tower, een gegevensverzamelaar voor mobiele netwerken. De app is ontwikkeld door de Chinese politie om verdachte telefoonnummers te blokkeren en malware aan te geven.
Het exacte aantal downloads van de app is niet gekend, maar er is op de App Store meer interesse in “Anti-fraud Center” dan in YouTube, WhatsApp en Instagram. De app werd in maart gelanceerd door het Ministerie van Openbare Veiligheid en stond in augustus al in de top tien voor iOS-apps.
Chinezen installeren massaal de app omdat het gepromoot wordt door de lokale politie om een plaag van internetoplichters aan te pakken. Zo deelde de politie valse eieren uit aan Chinezen, voorzien van de slogan “internetoplichterij kent vele trucjes, zelfs dit ei is fake.” De politie zou zelfs livestreams organiseren waarbij burgers aangemoedigd worden om de app te installeren, weet zakensite Quartz.
Flessentrekkerij via telecomdiensten is een van de meest voorkomende vormen van misdaad in China. In 2020 moest de lokale politie zeker 250.000 zaken van dergelijke zwendel onderzoeken. Zonder het ingrijpen van de wetsdienaars zouden Chinese burgers zo’n 120 miljard yuan verliezen aan oplichterij. Dat is meer dan 16,5 miljard euro.
Gedwongen installatie
Toch is het niet allemaal rozengeur en maneschijn met deze app. Op de Chinese App Store scoort de app een belabberde 2,6 op 5. Sommige gebruikers klagen dat ze gedwongen werden om de app te installeren. “Ik werd aangehouden door twee verkeersagenten omdat ik geen helm droeg bij het besturen van een elektrische scooter. Na de ondervraging vroegen de agenten om de anti-fraude-app te installeren. Ik begrijp niet waarom ik de app moest installeren en waarom de politieagenten overkwamen als twee verkopers?”, schrijft een kritische recensent.
Chinezen maken zich ook zorgen dat de app hun activiteiten in het oog houdt. Sommige gebruikers zijn al ondervraagd voor het bezoeken van buitenlandse websites, zoals die van persagentschap Bloomberg, nadat ze de app hadden geïnstalleerd. Dat weet Quartz. Anderen zeggen dan weer dat de app zo’n 29 toelatingen opvraagt voor hij volledig kan werken. De app wil toestemming om jouw oproepen en sms’en te mogen lezen, weet de Financial Times.
Geen limieten
De Chinese datawetgeving is bijzonder strikt over de verzameling van gebruikersgegevens, zeker voor techgiganten. Maar de nationale veiligheid overschaduwt die wetgeving. Omdat de app wordt ontwikkelt door de Chinese politie, wordt de wetgeving rond data handig omzeild. Alle informatie die zij verzamelen en gebruiken, is enkel voorbestemd voor onderzoek naar criminaliteit, meent de app.
Dankzij China’s anti-spionage- en inlichtingenwet is het onmogelijk voor individuen en bedrijven om een verzoek voor gegevens van de overheid te weigeren. Er zijn dus feitelijk geen limieten aan de informatie die de autoriteiten nu van hun burgers kunnen opvragen.
(kg)