In mijn stad kom ik ze dagelijks tegen. Bevriende koppels, toekomstige ouders, die maandenlang ploeteren in een ellendige zoektocht naar een crèche of een onthaalouder. Been there, done that, want ik ben zelf jonge vader van 2 kleine kindjes. De eerste euforische dagen na onze positieve zwangerschapstest maakten al snel plaats voor lichte paniek. En ook stress. Veel stress, toen de gynaecoloog ons na het bevestigen van de zwangerschap meteen vroeg of we al een plekje in de crèche hadden vastgelegd. Want als je met zijn tweeën gaat werken, zijn er niet zo gek veel opties. Je belt rond, maar telkens weer krijg je dezelfde boodschap: “Ik kan uw naam op de wachtlijst zetten. Mocht er een plaats vrijkomen, geven we u een seintje.”
Wij hebben uiteindelijk geluk gehad, omdat de situatie bij ons eerste kindje 3 jaar geleden nog minder nijpend was, maar de wachttijd in sommige Turnhoutse crèches bedraagt vandaag al meer dan 9 maanden. Hier moet je anno 2019 dus eerst rondbellen voor je stopt met de pil of die condoom-doos voor een tijdje opbergt. Romantiek ten top toch, niet?
Turnhout is een centrumstad met 44.000 inwoners. Uit de laatste cijfers van Kind & Gezin blijkt dat we over welgeteld 34 Vlaamse gesubsidieerde plaatsen beschikken per 100 baby’s. Daarmee scoren we ver onder het gemiddelde. Meer nog, we bengelen zelfs helemaal onderaan in vergelijking met de 13 anderen Vlaamse centrumsteden. Bij de laatste oproep van Kind & Gezin, waarin alle Vlaamse kinderopvanginitiatieven telkens weer kunnen hengelen naar fondsen, kreeg onze stad er welgeteld 2 (twee!) gesubsidieerde opvangplaatsen bij. Van gemorrel in de marge gesproken.
Kinderopvang is nochtans cruciaal. Voorschoolse kinderopvang biedt niet alleen ouders – niet het minst alleenstaande ouders – de kans om te blijven werken in plaats van te ploeteren, maar stimuleert baby’s en peuters ook in hun fysieke, sociale, en psychologische ontwikkeling. Elke ouder zal dat kunnen bevestigen, maar dat aanvoelen werd ook wetenschappelijk vastgesteld. Zo kent een kind van drie jaar dat niet naar de crèche gaat, gemiddeld 700 woorden minder dan een kind dat wel gaat. Het hoeft geen betoog dat vooral baby’s uit kansarme gezinnen op die manier een achterstand oplopen in hun eerste levensjaren die ze daarna nog heel moeilijk kunnen goedmaken.
Als vandaag meer dan 1 kind op 4 in Turnhout in kansarmoede opgroeit, dan besef ik als eerste dat onze stad daar met een torenhoog probleem zit. En dan vraag ik mij af: hoe lang gaan we dat oproep-spelletje in Vlaanderen nog blijven spelen, als het resultaat ervan telkens weer marginaal is en de nood zo hoog is? Hoe lang gaan we nog blijven aanmodderen, als we vinden dat elk kind telt en dezelfde kansen moet krijgen, ongeacht waar zijn wieg staat?
Om kwaliteitsvolle en betaalbare kinderopvang te bieden voor elk kind zijn 110.000 extra plaatsen nodig in Vlaanderen tegen 2030. Op het eerste gezicht lijkt dat veel en onhaalbaar. Maar als we het vandaag normaal vinden dat elk kind tussen 2,5 en 18 jaar naar school gaat en we ze daar niet elke dag 25 euro moeten voor meegeven, waarom zouden we er dan niet in slagen om ook voor elk kind tussen 3 maanden en 2,5 jaar een betaalbare plek in de crèche te garanderen?
De voorbije jaren heeft de Vlaamse regering nagelaten die radicale, maar noodzakelijke omslag te maken. Om elke jonge vader of moeder weer zekerheid te bieden, maar ook elk kind gelijke kansen. Politiek is onze manier om richting te geven aan de samenleving. Het is niet de enige manier, maar het is een noodzakelijke. Maar met een politiek die zichzelf op voorhand al onmachtig verklaart en geen oplossingen ziet, of niet radicaal durft in te grijpen, zijn we niets. Investeren in kinderen, is investeren in de toekomst, zo luidt de boutade. De volgende Vlaamse regering weet wat haar te doen staat. En dat ze weer niet afkomt met het riedeltje dat dat allemaal niet te betalen is, of dat de sossen zot zijn geworden. Het kan wel. Politiek is een kwestie van keuzes. Net als de betaalbaarheid van die keuzes. Niet alleen Turnhout zou er wel bij varen, maar kinderen en jonge ouders in alle steden en gemeenten in Vlaanderen.
Hannes Anaf
Schepen van Kinderopvang in Turnhout
Kandidaat Vlaams Parlement (2e plaats) voor sp.a