Ze is jong, knap, bijzonder intelligent en ze neemt geen blad voor haar mond. En ze danst niet alleen graag, ze kan het ook nog. De nieuwe boevrouw van de Republikeinen heet Alexandra Ocasio-Cortez. Als niet-Amerikaan kan je je afvragen wat je in godsnaam tegen de 29-jarige, het jongste Congreslid ooit, kan hebben. Maar er gaat geen dag voorbij of conservatieve media publiceren kritische verhalen over haar. Ook op Twitter is ze een geliefd doelwit van de Trump-aanhang. Tijd voor een kennismaking. Want wie weet, misschien wordt ze ooit nog president. Want er zijn serieuze veranderingen op til in de Amerikaanse politiek. Ook dat is het verhaal van de dansende Ocasio-Cortez en haar kompanen.
Zelden heeft een nieuwkomer in het Congres zoveel aandacht getrokken als Alexandra Ocasio-Cortez. In de voorverkiezingen versloeg ze verrassend de Democratische zwaargewicht Joe Crowley. Op 3 januari betrad de 29-jarige Ocasio-Cortez het Amerikaanse parlement als jongste vrouwelijke Congreslid ooit. Voor progressief Amerika is ze een darling; voor de conservatief Amerika is zij de nieuwe boevrouw.
Ocasio-Cortez omschrijft zichzelf als een democratisch-socialist. Naar Europese normen is ze een qua beleidsideeën zeker niet extreem, maar in de VS heet dat vandaag de dag “gevaarlijk links”. Ze is voorstander van Medicare for All, een jobgarantie, gratis hoger onderwijs, strengere wapenwetten en een einde aan de privatisering van gevangenissen. Ze wil de federale immigratiepolitie ICE afschaffen of afbouwen. Ze is pleitbezorger voor een Green New Deal. Ze stelt een belastingtarief van 70% voor op inkomen boven 10 miljoen dollar om voor die vergroening te betalen. Ocasio-Cortez steunt het voorstel om president Donald Trump af te zetten. Ocasio-Cortez bekritiseerde Israëlisch geweld tegen Palestijnen in mei 2018. En ze is voorstander van de Tweestatenoplossing.
Er gaat geen dag voorbij of conservatieve media als Fox News of de Washington Examiner publiceren kritische verhalen over de New Yorker. Ook op Twitter is een gelief doelwit van de Trump-aanhang, die het Congreslid afgelopen week met een dansfilmpje uit haar highschooljaren belachelijk probeerde te maken. Daarin doet ze een dansscène na uit de film The Breakfast Club.
De tweet ging viral, maar niet op de manier zoals de trol had gehoopt. Tienduizenden lieten juist blijken dat de dansvideo wel te kunnen waarderen en hekelden de afzender (die uiteindelijk zijn account zou opheffen na een tsunami van kritiek). Het Congreslid zelf zag er de lol wel van in. Ze stuurde een tweet waarin ze duidelijk maakte dat ze ook als Congreslid blijft dansen.
De manier waarop Ocasio-Cortez reageerde, lijkt haar populariteit alleen maar goed te hebben gedaan. Dat is trouwens typisch voor Ocasio-Cortez en de nieuwe lichting Congresleden in de Democratische fractie. Via Instagram, Twitter en Facebook bedienen ze hun critici meteen van repliek.
Ocasio-Cortez neemt geen blad voor de mond en heeft er zelfs geen moeite mee haar eigen partijleiders te bekritiseren. Ze heeft zich duidelijk aan de uiterst linkerzijde van de partij geprofileerd. Deze week opperde ze in het bekende actualiteitenprogramma 60 Minutes een belastingtarief van 70 procent in stellen voor de allerrijksten. Rechts Amerika trok meteen in een stuip, maar Ocasio-Cortez trok er zich weinig van aan.
Geen domme babe en asteroïde 23238
Ocasio-Cortez werd geboren in The Bronx. Haar moeder is van Puertoricaanse oorsprong. Ocasio-Cortez woonde als kind in Parkchester en vervolgens Yorktown Heights. Van 2003 tot 2007 ging ze naar de Yorktown High School, waar ze de tweede prijs in een wetenschapswedstrijd won. Het Lincoln Laboratory van het MIT beloonde haar prestatie door een asteroïde naar haar te vernoemen: de 23238 Ocasio-Cortez.
Vervolgens studeerde Ocasio-Cortez aan de Universiteit van Boston. Ze liep stage in het immigratiebureau van Democratisch senator Ted Kennedy en behaalde haar bachelordiploma in de economie en internationale relaties in 2011. Na haar opleiding werkte Ocasio-Cortez als barkeeper en kelner in The Bronx. Nadat haar vader in 2008 was overleden zonder een testament na te laten, ging de familie een lange juridische strijd aan om zijn erfenis geregeld te krijgen. Ocasio-Cortez werkte om haar moeder te ondersteunen met die kosten. Later werkte ze als onderwijzer bij het National Hispanic Institute en richtte ze een uitgeverij op voor kinderboeken die The Bronx op een positieve manier tonen.
Nadat Ocasio-Cortez ontdekte dat ze van de New Yorkse kiezerslijst was geschrapt en dus niet kon stemmen in 2016, ging ze aan de slag als organizer voor Bernie Sanders’ verkiezingscampagne. Na de verkiezing reisde ze door Amerika en bezocht ze plekken als Flint (Michigan) en het indianenreservaat Standing Rock. Die plekken inspireerden haar om zich volop in te zetten voor haar gemeenschap.
Democratic Socialists of America. En de weg naar de zege
In 2018 stelde Ocasio-Cortez zich kandidaat in de Democratische voorverkiezing voorafgaand aan de verkiezing van een vertegenwoordiger in het Huis van Afgevaardigden namens het 14e congresdistrict van New York. Ocasio-Cortez werd lid van de socialistische groepering Democratic Socialists of America, die een sterke groei doormaakt sinds Sanders’ kiescampagne. Ze kreeg de steun van groepen als MoveOn, Justice Democrats, Brand New Congress, Black Lives Matter en Democracy for America en van kandidaat-gouverneur Cynthia Nixon. Ocasio-Cortez was de eerste sinds 2004 die zittend afgevaardigde Joseph Crowley uitdaagde in een voorverkiezing. Crowley werd onaantastbaar geacht en genoot de steun van zowat de hele Democratische Partij. Crowley had een campagnebudget vele malen groter dan Ocasio-Cortez.
Ocasio-Cortez won de voorverkiezing met 57,13% van de stemmen. Ocasio-Cortez’ overwinning wordt beschouwd als de grootste verrassing van de voorverkiezingen van 2018. The New York Times noemde Crowleys nederlaag “een schokkend verlies in de voorverkiezing, het meest veelbetekenende verlies voor een Democratisch zittend volksvertegenwoordiger in een decennium, en een die zal doorklinken in de partij en in het land”. The Guardian noemde haar overwinning “een van de grootste revoltes in de recente Amerikaanse politieke geschiedenis.”
De Democratic Socialists of America zagen na de zege van Ocasio-Cortez in de voorverkiezingen hun ledenaantal in enkele dagen tijd met duizenden toenemen. Om andere progressieve kandidaten te steunen in hun verkiezingen en voorverkiezingen, sprak ze op hun campagne-evenementen. Zo voerde ze in juli samen met Sanders campagne voor Brent Welder in Kansas en voor Abdul El-Sayed in Michigan. Op 6 november nam ze het dan op tegen de Republikein Anthony Pappas voor de plaats als Congreslid in Washington. Ze won de verkiezing met 78% van de stemmen.
Meteen de beuk erin
Als verkozen parlementslid liet Ocasio-Cortez meer dan andere freshmen van zich horen. Op de eerste dag van haar oriëntering in het Congres sloot ze aan bij een protestactie van jonge klimaatactivisten voor het kantoor van fractieleidster Nancy Pelosi. Later kloeg ze de sterke aanwezigheid van het grootkapitaal aan in de oriënteringssessies.
Bij haar aantreden op 3 januari 2019 was Ocasio-Cortez het jongste vrouwelijke Amerikaanse congreslid ooit. Ze maakt deel uit van een flinke groep millennials (geboren tussen 1980 en 2000) en tientallen generatie X’ers (geboren tussen 1961 en 1980) die nu in het Amerikaanse parlement zitten. En die ervoor hebben gezorgd dat de generatiekloof tussen de Democraten in het Huis het grootst is in meer dan vijftig jaar.
De drie belangrijkste House Democrats – Pelosi (78), James Clyburn (78), Steny Hoyer (79) – naderen immers allemaal de 80, en niet alleen het leiderschap van de partij is sterk vergrijsd. De afgelopen jaren hadden de Republikeinen het Huis van Afgevaardigden in handen. Zij hebben daardoor veel belangrijke posten kunnen invullen, waardoor er ook ruimte kwam voor een nieuwe generatie om door te groeien. Bij de Democraten was die mogelijkheid er simpelweg minder.
I hear the GOP thinks women dancing are scandalous.
— Alexandria Ocasio-Cortez (@AOC) 4 januari 2019
Wait till they find out Congresswomen dance too! ??
Have a great weekend everyone 🙂 pic.twitter.com/9y6ALOw4F6
Generatiekloof, maar ook politieke kloof
Bovendien ben je als zittend Congreslid al snel voor jaren verzekerd van een plekje in Washington D.C.. De overgrote meerderheid van de Congresdistricten zijn zogeheten safe seats, waarvan je van tevoren al weet dat die naar de Democraten of Republikeinen gaan. Eenmaal Congreslid stel je je opnieuw kandidaat en is de kans groot dat je in veel districten herkozen wordt.
De golf van veelal jonge, in november verkozen Democraten doet de gemiddelde leeftijd nu met twee jaar zakken naar 59. Zij worden klaargestoomd voor het leiderschap. Ze gaan ervaring en het benodigde netwerk in Washington opbouwen, met als doel uiteindelijk in een leiderschapspositie te komen. Op dit moment is er simpelweg nog geen alternatief voor de gevestigde orde, niemand die genoeg steun geniet.
Maar zo’n dingen kunnen snel veranderen. Laten we bijvoorbeeld niet vergeten dat op dit moment in de campagne destijds niemand Barack Obama een kans gaf. Nieuwkomers als Alexandria Ocasio-Cortez en de in Somalië geboren Ilhan Omar (37) staan te popelen. Klaar om de gevestigde orde binnen de partij op te schudden. Ze verschillen niet alleen in leeftijd van de leiders van de partij, maar ook in de manier waarop ze de partij vorm willen geven. We hebben het niet alleen over een generatiekloof, maar ook over een politieke kloof.
Licht aan het einde van de Trump-tunnel
De twee vallen op in hun felheid en maken intensief gebruik van sociale media om van zich af te bijten. Ze moeten niks hebben van Democraten die donaties van grote bedrijven aannemen, zijn voorstanders van een verzorgingsstaat en verzetten zich fel tegen president Trump. Ze zijn (naar Amerikaanse normen) uiterst links-progressief, met Bernie Sanders als inspirator. In tegenstelling tot de huidige Democratische leiders, die meer centristisch zijn.
Omdat nieuwkomers als Cortez en Omar de meest luidruchtige leden zijn van deze lichting lijkt het alsof de nieuwe slag een stuk linkser en progressiever is dan de oudgedienden, maar dat is niet zo. Ook deze nieuwe lichting is grotendeels gematigd. Zo stuurde het overgrote deel van de nieuwe lichting vorige maand juist aan op méér samenwerking met de nieuwe Republikeinse machthebbers. In een brief aan fractieleider Nancy Pelosi schreven 46 van de 66 nieuwgekozen Democratische Congresleden dat “we verenigd zijn in ons geloof dat we een mandaat hebben om samen te werken met de tegenpartij om wetgeving door het parlement te krijgen”. Ze concentreren zich dus liever op betere wetgeving dan eindeloze parlementaire onderzoeken naar de president. Al die dingen stemmen eerlijk gezegd toch tot optimisme: er is licht aan het einde van de Trump-tunnel.
