In elk geval: de nieuwe silo’s worden duidelijk gebouwd om ontdekt te worden. De meest recent ontdekte site, waar de bouw in maart begon, bevindt zich in het oostelijke deel van de regio Xinjiang, niet ver van een van China’s beruchte “heropvoedingskampen” in de stad Hami. Het werd eind vorige week geïdentificeerd door nucleaire experts van de Federation of American Scientists, met behulp van beelden van een vloot van Planet Labs-satellieten.

Decennia lang, sinds z’n eerste succesvolle kernproef in de jaren zestig, heeft China een politiek van ‘minimale afschrikking’ gehandhaafd qua atoomwapens. Volgens de meeste experts heeft het land ongeveer 300 kernwapens. Als het klopt, is dat minder dan een vijfde van het aantal dat de Verenigde Staten en Rusland elk hebben. China heeft zichzelf ook altijd naar de buitenwereld geprofileerd als een land dat dure en gevaarlijke wapenwedlopen vermijdt.

Maar daar lijkt verandering in te komen onder president Xi Jinping. Op hetzelfde moment dat China hard optreedt tegen afwijkende meningen in eigen land, nieuwe controle over Hong Kong claimt, Taiwan bedreigt en veel agressiever gebruik maakt van cyberwapens, lijkt het zich ook op nieuw terrein met kernwapens te begeven.

De siloconstructies bij Yumen en Hami vormt de belangrijkste uitbreiding van het Chinese nucleaire arsenaal ooit. Al tientallen jaren heeft China ongeveer 20 silo’s gebruikt voor grote raketten op vloeibare brandstof, de DF-5. Maar het nieuw ontdekte veld, gecombineerd met eentje honderden kilometers verderop in Yumen in het noordoosten van China, zal het land ongeveer 230 nieuwe silo’s opleveren.

Het grote mysterie is waarom de strategie van China is veranderd. Er zijn verschillende theorieën. De eenvoudigste is dat China zichzelf nu beschouwt als een volledige economische, technologische en militaire supermacht. En dat het een arsenaal wil dat bij die status past.

Een andere mogelijkheid is dat China zich zorgen maakt over het Amerikaanse raketverdedigingssysteem, dat steeds effectiever wordt, en de snelle nucleaire opbouw van India. Dan is er de aankondiging van nieuwe hypersonische en autonome wapens door Rusland, en de mogelijkheid dat Peking een effectiever afschrikmiddel wil.

Een derde theorie is dat China bang is dat zijn weinige grondraketten kwetsbaar zijn voor aanvallen – en door meer dan 200 silo’s te bouwen, verspreid over twee locaties, kunnen ze een soort zeeslagspel spelen: 20 of meer raketten verplaatsen en de Verenigde Staten raden waar ze zijn. Die strategie is overigens zo oud als de nucleaire wapenwedloop zelf.

Onderhandelingsmunt?

Of ze kunnen de silo’s gaan gebruiken als onderhandelingsmunt. China gelooft misschien dat het vroeg of laat betrokken zal raken bij onderhandelingen over wapenbeheersing met de Verenigde Staten en Rusland – iets wat president Trump probeerde te forceren tijdens zijn laatste jaar in functie, toen hij zei dat hij China wou opnemen in het Nieuwe START-verdrag met Rusland. De Chinese regering verwierp het idee en zei dat als de Amerikanen zo bezorgd waren, ze hun arsenaal met viervijfde moesten terugbrengen tot het Chinese niveau.

Het resultaat was een patstelling. De adviseurs van Joe Biden concludeerden dat het onverstandig zou zijn om het New START-verdrag met Rusland te laten verlopen simpelweg omdat China weigerde toe te treden. Toen president Biden eenmaal in functie was, kwam hij snel in actie om het verdrag met Rusland te vernieuwen, maar zijn regering heeft gezegd dat ze op een gegeven moment wel wil dat China een soort overeenkomst aangaat.

Die gesprekken moeten nog beginnen. De plaatsvervangend minister van Buitenlandse Zaken, Wendy Sherman, is deze week in China voor het eerste bezoek van een hooggeplaatste Amerikaanse diplomaat sinds Biden aantrad, hoewel het niet duidelijk is dat kernwapens op de agenda staan.

Verborgen onder opblaasbare koepels

Het is waarschijnlijk dat Amerikaanse spionagesatellieten maanden geleden al de nieuwbouw hebben opgepikt. Maar het werd allemaal openbaar nadat een onderzoeksanalist bij de Federation of American Scientists (FAS) civiele satellietbeelden gebruikte om het droge achterland van Xinjiang, een ruig gebied van bergen en woestijnen in het noordwesten van China, te onderzoeken.

In februari meldde de FAS de uitbreiding van raketsilo’s op een militair oefenterrein in de buurt van Jilantai, een stad in Binnen-Mongolië. De groep vond 14 nieuwe silo’s in aanbouw. Toen kwam de ontdekking in Yumen. Chinese ingenieurs plaatsen er opblaasbare koepels boven de bouwplaatsen van ondergrondse raketsilo’s om het werk eronder te verbergen. Ongeveer 450 kilometer ten noordwesten van die onlangs ontdekte basis, zijn nu dus een reeks opblaasbare koepels gevonden die identiek waren aan die in Yumen, op wat een ander uitgestrekt militair terrein blijkt te zijn.

De nieuwe bouwplaats bevindt zich in een afgelegen gebied dat de Chinese autoriteiten voor de meeste bezoekers hebben afgesloten. Het ligt ongeveer 100 kilometer ten zuidwesten van de stad Hami, bekend als de locatie van een “heropvoedingskamp” waar de Chinese regering Oeigoeren en leden van andere minderheidsgroepen vasthoudt. En het is ongeveer 400 kilometer ten oosten van een complex dat onlangs geïdentificeerd is als een van de vijf militaire bases waar de Chinese strijdkrachten lasers hebben gebouwd die bundels van geconcentreerd licht kunnen afvuren op satellieten.

Lees ook: “Mensheid is 100 seconden verwijderd van totale vernietiging” stellen wetenschappers. Maar klopt dat wel?