De partijvoorzitters van N-VA, Open Vld, CD&V, sp.a, Groen, PS en MR hebben voor het eerst sinds de verkiezingen vergaderd op initiatief van de federale informateurs Didier Reynders (MR) en Johan Vande Lanotte (sp.a). Ecolo, de Franstalige groenen, nam niet deel aan het gesprek, N-VA-voorzitter Bart De Wever en PS-voorzitter Elio Di Rupo wel. De vergadering ging door in het Brusselse Egmontpaleis en duurde bijna drie uur.
Op initiatief van de federale informateurs Reynders (MR) en Vande Lanotte (sp.a) zaten een aantal partijvoorzitters samen om een eerste gesprek te hebben over mogelijke federale coalities. Naast de partijvoorzitters zaten onder andere Theo Francken (N-VA), Jan Jambon (N-VA), Paul Magnette (PS), Sophie Wilmès (MR), Meryame Kitir (sp.a), Kristof Calvo (Groen) en Alexander De Croo (Open Vld) mee aan tafel.
Je mag dit wel een kleine mijlpaal noemen, want de informateurs hebben de afgelopen maanden enkel afzonderlijke gesprekken gevoerd met de verschillende partijen. De situatie is ver van eenvoudig want N-VA is de grootste partij in Vlaanderen en PS in Wallonië. Die zijn op ideologisch en inhoudelijk vlak tegenpolen. Dat het gesprek gisteren ging doorgaan, werd al aangekondigd door N-VA-ondervoorzitter Lorin Parys.
PS wachtte initiatief informateurs af
N-VA liet al enige tijd weten voorstander te zijn van een gesprek met de Franstalige socialisten. De PS blies afgelopen donderdag echter op het laatste nippertje een vergadering tussen Di Rupo en De Wever af. Na een speech van de koning waarin die opriep dat “de dames en heren die politieke verantwoordelijkheid dragen met elkaar praten” was Di Rupo er echter als de kippen bij om te zeggen dat hij bereid was met de Vlaams-nationalisten te praten en wacht op het initiatief van “de koninklijke informateurs”.
Wat er precies besproken is, is niet bekend. Reynders en Vande Lanotte hebben wellicht de nota voorgesteld die zij de afgelopen weken hebben opgesteld. Binnenkort blijkt wellicht of de partijen met elkaar willen blijven praten. In dat geval wordt de opdracht van de informateurs, die vandaag verslag uitbrengen bij de koning, verlengd. In een verder stadium zouden dan regeringsonderhandelingen van start kunnen gaan, maar zover zijn we nog lang niet.
Ecolo principieel tegen N-VA
Ecolo zou, anders dan hun Vlaamse zusterpartij, zelf beslist hebben om niet aan het gesprek deel te nemen. Het is welbekend dat de Franstalige groenen absoluut niet met N-VA willen besturen. Co-voorzitter Jean-Marc Nollet verwoordt het zo: “N-VA is op elk vlak het tegenovergestelde van ons: op vlak van maatschappijvisie, methoden en prioriteiten. We willen onze partij niet associëren met N-VA.”
Ook PVDA-PTB en Vlaams Belang namen niet aan het gesprek deel.
PS toont vooral goede wil
Voor de PS waren Di Rupo en Magnette aanwezig. Hun strategie: Magnette hangt de hardliner uit en Di Rupo de staatsman. Op die manier hopen de Franstalige socialisten te voorkomen dat hen verweten wordt een politieke crisis veroorzaakt te hebben. Als ze niet gekomen waren, hadden De Wever, Jambon en Francken dat gemakkelijk kunnen zeggen: “Kijk, ze willen geen confederalisme en willen ook niet praten. Zo kan het land niet verder.”
De PS was dus vooral aanwezig om goede wil te tonen. Zo sluiten ze zichzelf ook niet uit om deel uit te maken van de gesprekken voor de federale coalitievorming. Bovendien wordt de opdracht van Reynders en Vande Lanotte wellicht verdergezet doordat ze erin geslaagd zijn PS en N-VA samen te brengen.
Magnette heeft al verschillende keren gezegd dat “de PS niet zal regeren met de N-VA”. Als de grootste partijen van het land ooit tot een compromis zouden komen, zouden er langs beide kanten enorme toegevingen gedaan moeten worden. In Antwerpen heeft De Wever echter al laten zien dat hij bereid is water bij de wijn te doen en met de socialisten in zee te gaan.