Over de hele wereld ontvangen nog steeds 63.159 mensen een ‘nazipensioen’. Daar kregen de bejaarden recht op wegens letsels in dienst van het naziregime. Onder hen zijn nog 17 Belgen. Dat blijkt uit cijfers van de Duitse staatssecretaris voor Arbeid Kerstin Griese (SPD). Als je bedenkt dat de Tweede Wereldoorlog 75 jaar geleden afgelopen is, is het de bedenking waard hoeveel Belgen pakweg 40 jaar geleden zo’n pensioen trokken.

Drie jaar geleden raakte bekend dat nog zo’n twintig hoogbejaarde Belgen nog steeds een aanvullend pensioen ontvangen wegens  lichamelijke letsels, opgelopen tijdens de Tweede Wereldoorlog in dienst van het naziregime. In Duitsland heb je, naast het klassiek pensioenstelsel, een uitkering voor lichamelijke letsels, opgelopen tijdens de oorlog. Die worden geregeld bij de Bundesversorgungsgesetz (BVG). Het systeem van die uitkeringen werd in 1945 opgesteld door rijkspresident Karl Dönitz, de opvolger van Adolf Hitler na diens zelfmoord.

Geen persoonlijke informatie

Begin dit jaar werd er met ruime meerderheid in het federaal parlement (van België) een resolutie gestemd die oordeelt dat “pensioenen voor collaboratie met een van de meest moorddadige regimes in de geschiedenis indruisen tegen de inspanningen om de herinnering in stand te houden”. De resolutie vroeg ook de namen van de Belgen, die zo’n pensioen ontvangen, maar dat weigert Berlijn tot nu toe.

Wereldwijd 63.159 pensioengerechtigden

Maar nu komt de Duitse overheid voor het eerst met cijfers over de ‘nazipensioenen’ naar buiten. Dat schrijven onder meer de kranten van De Persgroep. De Duitse staatssecretaris voor Arbeid Kerstin Griese (SPD) gaf de gegevens vrij na een reeks parlementaire vragen van Ulla Jelpke (Die Linke). Die politica streeft er al jaren naar om, samen met nabestaanden van overlevenden van concentratiekamp, zicht te krijgen op de pensioensregeling voor voormalige collaborateurs met het naziregime. 

Uit de cijfers van Griese kunnen we afleiden dat nog 17 mensen in België elke maand een BVG-uitkering krijgen. Op wereldniveau gaat het om 63.159 pensioengerechtigden, van wie er 61.225 in Duitsland wonen.

Polen en exotische locaties

Naast Duitsland beschikt Polen over de meeste BVG’ers, maar liefst 538. Heel wat Poolse burgers kregen na de annexatie van hun land door Hitler in 1939 het statuut van ‘Volksduitser’ om hen te onderscheiden van andere ‘Slavische’ Polen. Andere opvallende cijfers zijn die voor Slovenië (178), Oostenrijk (97), Zwitserland (48), Frankrijk (52), Spanje (29) en Nederland (27).

Heel wat nazikopstukken, SS’ers en collaborateurs namen na of op het einde van de Tweede Wereldoorlog de benen in de hoop aan vervolging te ontsnappen. Liefst gingen ze daarom zo ver mogelijk weg om een nieuw leven op te bouwen, en dat zie je ook aan de landen op de lijst. Zo trekken nog 17 mensen in Brazilië een ‘nazipensioen’, 12 in Thailand, 9 in Zuid-Afrika, 8 in Argentinië en 3 in Chili.

Griese gaf geen persoonlijke informatie vrij over de pensioengerechtigde Belgen, maar wel over 50 van de 52 gevallen uit Frankrijk. Het gaat om 15 Wehrmacht-soldaten, 11 burgers, 18 weduwen, 2 halve wezen en 4 wezen. Van de 15 soldaten zaten er 4 bij de Waffen SS.

“Gemiddeld 1.562 euro”

In 2017 zei de toenmalige Duitse ambassadeur Rüdiger Lüdeking nog in de Franstalige krant Le Soir dat er “geen enkele reden tot onrust was”: “De toeslag wordt niet betaald aan personen die misdaden tegen de mensheid hebben begaan.”

Ulla Jelpke neemt dat niet aan en stelt dat er nooit een onderzoek is geweest. Bovendien distantieert staatssecretaris Griese zich in haar antwoord van Lüdeking: “De (Duitse, red.) federale regering heeft geen kennis van dergelijke verklaringen van werknemers van de ambassade, vertegenwoordigt dit standpunt niet en is hiervan niet op de hoogte. De federale regering heeft geen kennis van de manier waarop de onderzoeken in individuele gevallen zijn uitgevoerd.”

Er werd eerder geschat dat de bedragen van de pensioenen rond de 300 à 400 euro per maand schommelen, maar dat zou een zware onderschatting zijn. Griese laat weten dat de BVG-uitkering van de 61.225 pensioentrekkenden, die in Duitsland wonen, “gemiddeld 1.561,72 euro bedraagt”.