Een kwart miljoen Vlamingen hebben niet de garantie dat een spoedarts of -verpleegkundige binnen het kwartier na een noodoproep aanwezig is. Bovendien is er ook geen ziekenhuis in hun buurt, zo staat vandaag te lezen in De Standaard. De roep om verplichte EHBO-lessen op school wordt daarom opnieuw sterker. Wij zetten op een rijtje waarom iedereen eerste hulp moet kunnen bieden.

Het grootste probleem in Vlaanderen situeert zich volgens de gegevens van de Nationale Raad voor Ziekenhuisvoorzieningen en de vakgroep Geografie van de UGent in acht dichtbevolkte gebieden. Het gaat om Diksmuide, Aalter-Beernem, Assenede-Zelzate, Beveren, Heist-op-den-Berg, Aarschot, Leopoldsburg en Lanaken, zo schrijft De Standaard. In die gebieden geraken spoedteams in minder dan 90 procent van de gevallen snel genoeg ter plaatse, namelijk binnen het kwartier.

Omdat er in ons land een tekort is aan spoedartsen, is het niet waarschijnlijk dat er nieuwe spoedteams opgericht zullen worden om dat probleem aan te pakken. Jan Stroobants, voorzitter van de Belgische Vereniging van Spoedartsen, pleitte in De Ochtend op Radio 1 dan ook voor een betere kennis van eerste hulp bij ‘gewone’ mensen. Dit is waarom:

1. Snel handelen is cruciaal

De kans dat iemand een hartstilstand overleeft vermindert iedere minuut dat de eerste hulp op zich laat wachten met 10 procent. Als er gereanimeerd wordt binnen de drie minuten, is de kans op overleven 50 procent. De kans dat een slachtoffer een hartaanval overleeft als er geen reanimatie is binnen diezelfde tijdsspanne, is slechts 5 tot 10 procent. Na 8 minuten zonder reanimatie is de overlevingskans bijna onbestaand.

2. Je kan doden voorkomen

Maar liefst 9 op de 10 slachtoffers van een hartaanval sterven, omdat ze zelf de symptomen niet herkennen, maar ook omdat ze niet snel genoeg geholpen worden. Met de aangeleerde technieken, verhoog je iemands kans op overleven van 10 tot 20 à 30 procent. In sommige gevallen verdubbelt zelfs de kans op overleven.

En nog: als alle misvattingen over reanimatie zouden verdwijnen in de Europese Unie, zouden jaarlijks meer dan 100.000 mensen gered kunnen worden. De moeite waard dus.

3. Je biedt een hogere kans op herstel

Als het hart stopt met kloppen, dan ben je binnen 4 à 6 minuten hersendood. Door eerste hulp te verlenen kan je extra zuurstof naar de hersenen en andere vitale organen van het slachtoffer sturen, waarmee je extra tijd wint tot het spoedteam ter plaatse is. En waarmee je het slachtoffer dus ook een veel grotere kans op volledig herstel geeft.

4. Hartaanvallen gebeuren vaak thuis

Jaarlijks krijgen 10.000 Belgen een hartaanval, waarvan 70 procent thuis. Vertrouwen op de hulp van anderen is dus geen goed idee. Als je zelf een cursus volgt, krijg je meer zelfvertrouwen en zal je rustiger blijven in een crisissituatie. Zo kan je misschien wel het leven van een geliefde redden.

5. Te weinig mensen kunnen het

Je kan moeilijk vertrouwen op anderen, want uit een enquête van Touring en het Rode Kruis is gebleken dat slechts 14 procent van de Belgen weet welke stappen hij moet volgen bij het toedienen van eerste hulp. Slechts 13 procent weet hoe hij of zij een hartmassage moet toedienen bij een slachtoffer. 49,5 procent bekende nog nooit een EHBO-cursus te hebben gevolgd. Een extra reden waarom jij het wel moet doen.

6. Het is makkelijker dan je denkt

Er zijn vier stappen in het verlenen van eerste hulp. In de eerste plaats is het belangrijk om de omgeving veilig te maken, zowel voor het slachtoffer als voor jezelf. Daarna beoordeel je de toestand van het slachtoffer: het bewustzijn en de ademhaling. Een derde stap is het verwittigen van de hulpdiensten (hulpcentrale 112), vermeld wat er gebeurd is, waar en hoeveel slachtoffers er zijn. Daarna kan je verdere eerste hulp verlenen tot het team ter plaatse is. 

Het Rode Kruis-Vlaanderen organiseert jaarlijks duizend opleidingen waarin reanimatie aan bod komt, waaronder een basiscursus eerste hulp, maar ook specifieke themalessen. Ook opfrissingscursussen zijn beschikbaar. Wie geïnteresseerd is om zo’n opleiding te volgen, kan hier terecht.