Islamitische Staat dreigt in z’n nieuwste propagandaboekje dat het binnen het jaar een nucleair wapen kan kopen en suggereert dat het dat zou gebruiken voor een aanslag “die alle andere aanslagen doet vergeten”. Het wordt een beetje weggelachen. Maar we zouden dat beter niet doen. Inlichtingendiensten weten al meer dan een half jaar dat ze materiaal hebben voor een vuile bom. En er zijn nog een aantal schrikwekkende dingen.
De nieuwe Dabiq, de ongeveer 80 pagina’s tellende, heel mooi gemaakte glossy van Islamitische Staat, is uit. In het boekske voor jihadisten schrijft ondertussen de Britste gijzelaar/bekeerling John Cantille telkens een soort afsluitende column. Deze keer heeft hij het daarin over “een perfecte storm”, een “aanslag die alle eerdere aanslagen doet verbleken” op de Verenigde Staten, “something big, something that would make any past operation look like a squirrel shoot, and the more groups that pledge allegiance the more possible it becomes to pull off something truly epic”.
Cantille oppert zelf in het artikel dat een nucleair wapen niet meer buiten het bereik van IS ligt: “The Islamic State has billions of dollars in the bank, so they call on their wilayah in Pakistan to purchase a nuclear device through weapons dealers with links to corrupt officials in the region.” Of IS nu echt miljarden aan reserves op de bak heeft staan, is niet echt duidelijk. Ze hebben wel geld genoeg. En Pakistan is een corrupt zootje en religieus behoorlijk fucked-up, het heeft en maakt kernwapens, en IS is er inderdaad steeds nadrukkelijker aanwezig in dat land. Het is er momenteel de Taliban en am-Qaida aan het “opvreten”.
Apocalyptica
De “overloper” Cantille (de vraag is maar of hij echt zelf die stukjes pent) heeft alvast wel gelijk op één punt, namelijk dat het “the sum of all fears” van Westerse inlichtingendiensten is dat IS z’n handen op kernwapens legt. De apocalyptische visie die de grondslag is van de jihadisten van IS garandeert bijna dat ze die dan vroeg of laat ook echt gaan gebruiken. En er zijn wel een aantal aanwijzingen dat IS effectief bezig is met het verwerven van atoombommen.
Op 10 juni vorig jaar viel Mosul, de op twee na grootste stad in Irak, in de handen van Islamitische Staat. De jihadisten maakten daarbij bijna 40 kilogram aan uranium in beslag. Verrijkt of niet, het was niet meteen duidelijk.
De Amerikanen susten de zaak, maar de Iraakse VN-ambassadeur Mohamed Ali Alkahim stuurde op 8 juli een vertrouwelijk brief naar secretaris-generaal Ban Ki-moon waarin hij beweerde dat het materiaal dat IS had gestolen wel degelijk “can be used in manufacturing weapons of mass destruction” en “These nuclear materials, despite the limited amounts mentioned, can enable terrorist groups, with the availability of the required expertise, to use it separate or in combination with other materials in its terrorist acts.”
De brief werd door een medewerker van Ban Ki-moon gelekt aan Reuters, maar, de was nu eenmaal op zomervakantie en draaide gewoon door. In september doken er geruchten op, afkomstig van IS-militanten in Syrië en Irak, dat IS aan het werken was aan het maken van een “dirty bomb”.
Vuile bom
Een vuile bom is een wapen dat zijn vermogen om te doden en te verwonden ontleent aan ioniserende straling maar zonder gebruik te maken van explosieve kernreacties, zoals in een “echt” kernwapen. De constructie kan veel eenvoudiger zijn dan bij een kernwapen, en de benodigde materialen zijn eenvoudiger te verkrijgen. De reikwijdte van zo’n bom is beperkt, de paniek die ze veroorzaakt is dat niet.
We kunnen ervan op aan dat de kennis die nodig is om zo’n vuile bom te maken aanwezig is bij IS. We weten dat al-Qaida ze had – en zelfs meer. Vlak voor de aanslagen van 9/11 had Osama Bin Laden een meeting met fundamentalistische wetenschappers die werkten aan Pakistans atoomwapens.
Een voetbal. Kopen of gewoon stelen.
Om een echt kernwapen te bouwen, van de soort zoals gedropt werd boven Hiroshima, heeft IS ongeveer 100 kilo hoogverrijkt uranium nodig. Dat lijkt veel, maar het is niet echt groter dan een voetbal. Eenmaal je dat hebt is een bom bouwen een kwestie van goed Googlen.
Die hoeveelheid kopen is wel degelijk een optie: het gaat dan om materiaal dat “verdwenen” is tijdens de val van de voormalige Sovjetunie bijvoorbeeld – of, en veel simpeler, IS kan het gewoon stelen. In Pakistan bijvoorbeeld, of in Rusland, waar het, zeker in de randrepublieken in het zuiden, zichzelf fel aan het manifesteren is. “Major gaps remain in the security of Russia’s nuclear arsenal and its huge stockpiles of bomb material”, concludeerde een rapport van de Amerikaanse inlichtingendiensten nog vorig jaar.
In datzelfde rapport, gemaakt op vraag van een senaatscommissie, staat letterlijk dit advies: “Expert concern over the nuclear terrorist threat waned in recent years, as U.S. operations degraded and dismantled bin Landen’s network. That period is now over. The rising ISIS threat, the Pakistan links, the continuing stockpile security weaknesses and now Russia’s withdrawal from key aspects of nuclear cooperation programs are again raising red flags.”
Nieuwe waarschuwing
Eind november kwam er een nieuwe waarschuwing, die alweer grotendeels genegeerd werd. Walid Shoebat, een Amerikaan die zich bekeerde tot de islam, voormalig jihadist ook en lid van het Moslim Broederschap, waarschuwde dat “ISIS now has camped in Pakistan and all across Pakistan” en “western news consumers are not paying as much attention to how fast the Islamic State is moving.”
“ISIS will strive for acquiring nuclear weapons in Pakistan and will get them, its only a matter of time.”
Shoebat zei dat als IS een voet aan de grond zou krijgen in Pakistan, het voor de hand ligt dat het achter de kernwapens daar zal gaan: “ISIS will strive for acquiring nuclear weapons in Pakistan and will get them, its only a matter of time. Assuming even if ISIS doesn’t fight for it, there are elements in Pakistan that may sell either nuclear technology or nuclear weapons to ISIS. If ISIS obtains nuclear weapons in Pakistan a new chapter of terrorism will emerge, and ISIS will turn into an invincible force.”
Boots on the ground
De Amerikaanse president Barack Obama heeft in een speech al laten vallen dat als IS een atoomwapen zou blijken te hebben, dat wellicht het enige is dat de huidige strategie van de coalitie – bombarderen maar geen troepen sturen of “boots on the ground” – kan veranderen.
Het is misschien waar IS op aanstuurt: het zou niet liever hebben dan dat de coalitie grondtroepen stuurt om zo het conflict te doen escaleren. Nieuwe “goddeloze” troepen op “heilige bodem” ziet IS als iets wat hen extra steun vanuit de islamitische wereld zal opleveren.
Sowieso is de coalitie “out of options” aan het geraken: