De Poolse regering wil volgende week de procedure in gang zetten om zich terug te trekken uit het Verdrag van Istanboel. Dat is een mensenrechtenverdrag van de Raad van Europa dat geweld tegen vrouwen moet voorkomen en bestrijden. Sinds de conservatieve, rechtse partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS) in 2015 aan de macht kwam in Polen is ze bezig met een grootschalige hervorming van het land, vooral op juridisch vlak.

Minister van Justitie Zbigniew Ziobro (SPZZ) meent dat het verdrag de rechten van ouders schendt, omdat scholen erdoor verplicht worden om het te hebben over geweld tegen vrouwen. “Het verdrag bevat elementen van een ideologie die wij schadelijk achtten”, zei Ziobro in de Poolse media. Het zou volgens de Poolse regering bovendien respectloos zijn tegenover de katholieke kerk. Hij specificeerde niet welk element van het verdrag precies respectloos zou zijn. Dat meldt onder meer de Britse omroep BBC.

Afgelopen vrijdag kwamen duizenden Polen op straat in de hoofdstad Warschau om tegen het terugtrekken uit het verdrag te protesteren. Het verdrag van Istanboel zag in 2011 het levenslicht en werd door meer dan 40 landen ondertekend, waaronder België. Het was dus een vorige regering van Polen die het verdrag ondertekende, dat gebeurde in 2015.

(Polen moeten tegenwoordig kweken als konijnen, stemmen als schapen en stil zitten als muizen.)

Strategie van rechtse regeringspartij

De huidige regeringspartij, Recht- en Rechtvaardigheid (PiS), die zich opwerpt als partij voor de ‘gewone Pool’, kondigde eerder al aan het land te willen terugtrekken uit het verdrag. Het is nu voor het eerst sinds de partij aan de macht is, dat daarvoor ook werkelijk stappen ondernomen worden.

De huidige Poolse president Andrzej Duda (PiS) wist deze maand met een krappe meerderheid de presidentsverkiezingen te winnen. Tijdens zijn campagne was het inperken van lgbt-rechten één van zijn speerpunten.

“Rechtsstaat ondermijnen”

Heel wat mensen, binnen én buiten Polen, menen dat de Poolse rechtstaat momenteel aan een zijden draadje hangt. Begin dit jaar, voor de uitbraak van de coronacrisis, protesteerde de rechterlijke macht, samen met buitenlandse rechters, nog in de hoofdstad. De rechters kwamen op straat tegen de hervormingen van de regering die volgens hen de rechtstaat ondermijnen.

Het protest kwam in gang nadat het Poolse Lagerhuis een wetsvoorstel goedgekeurd had waardoor het gemakkelijker wordt om sancties te geven aan rechters. Ook zijn sancties voor rechters mogelijk voor “activiteiten met een politiek karakter” of activiteiten “die het goed functioneren van het gerechtelijk systeem kunnen schaden”.

Als rechters bepaalde beslissingen nemen die niet in overeenstemming zijn met het regeringsbeleid, dan zouden zij een geldboete kunnen krijgen of zelfs een ontslag.