De verandering van ons klimaat, de toename van de bevolking en de starheid van ons politiek systeem zullen er toe leiden dat onze beschaving instort. Als we de huidige koers aanhouden, zal dat al gebeuren rond het jaar 2040. Dat is de conclusie van een een rapport van het Global Resource Observatory, gebaseerd op een aantal nieuwe wetenschappelijke modellen die onder meer door verzekeraar Lloyds werden gefinancierd.
Als we niet snel en drastisch bijsturen, dan zal in de minder dan drie decennia de industriële beschaving waar we momenteel in leven volledig instorten. Dat zal gebeuren door catastrofale voedseltekorten, getriggerd door de opwarming van ons klimaat, een tekort aan drinkbaar water, een tekort aan energie en de daaruit volgende politieke instabiliteit.
Dat is in een notendop wat de uitkomst is van een project dat de Global Resource Observatory heet, waarvoor het Global Sustainability Institute van Anglia Ruskin University een aantal wetenschappelijke modellen ontwikkelde. De partners zijn niet de minsten: de Britse overheid en Amerikaanse overheid, Lloyds of London, de Aldersgate Group en nog een pak Aziatische banken, MIT plus de University of Wisconsin.
Scenario
De uitkomst is onder meer dit scenario: een opeenvolging van slechts drie catastrofale weerevenementen (zoals droogtes, hittegolven, stormen) zal leiden tot een daling in de voedselproductie die de prijzen van basisvoedselproducten zal doen stijgen. Meer specifiek: “Tarwe, maïs en sojabonen zullen in korte tijd vier keer duurder worden, de prijs van rijst gaat 500% de hoogte in”.
Wat volgt is dit: “Food riots break out in urban areas across the Middle East, North Africa and Latin America. The euro weakens and the main European stock markets lose 10% of their value; US stock markets follow and lose 5% of their value.” Dat lijkt niet eens zo erg als je het zo leest, maar volgens de analisten is dat meer dan genoeg om “geopolitical mayhem as well as escalating terrorism and civil unrest” te veroorzaken. Het domino-effect dat erdoor gestart wordt, zal leiden tot een ineenstorting van ons huidige systeem en het zal “decennia duren om dat op te lossen”.
World3-model, gepimpt
Het is niet zomaar natte vinger-werk, maar gebaseerd op in grote lijnen twee modellen waarin bijzonder veel data is verwerkt. Onder meer van de Task Force on Resilience of the Global Food Supply Chain to Extreme Events, opgericht door de Britse en Amerikaanse overheden. Daarnaast ook data van het Global Food Security Programme, het UK Science & Innovation Network, het Department of Environment, Food and Rural Affairs (DEFRA); Department of Health; Department for International Development (DFID); Government Office for Science; Department for Business, Innovation and Skills, het Center for Integrated Modeling of Sustainable Agriculture and Nutrition Security (CIMSANS), het Amerikaanse State Department en USAID’s Famine Early Warning Systems Network.
In die data zit niet alleen alles wat de instanties hierboven weten over de gevolgen van weer op oogsten de jongste decennia, maar bijvoorbeeld ook over hoe de Arabische Lente tot stand kwam. De twee modellen zijn geënt op het fameuze World3-model van MIT, een model dat door de fameuze Club van Rome gebruikt werd om in 1972 al aan te tonen dat er limieten zijn aan de economische groei. Hoewel dat model een tijdlang werd afgedaan als onjuist, blijkt de jongste jaren dat het in essentie wel juist zat. Bij het Global Sustainability Institute van Anglia Ruskin University hebben ze daar ongeveer 2.000 parameters aan toegevoegd, met gegevens uit 212 landen sinds 1995.
We zijn gejost
De uitkomst is niet echt rooskleurig te noemen dus. Als er niks veranderd aan de politieke besluitvorming, of tenminste als die niet sneller verandert dan sinds 1995 het geval is, en rekening houdend met de meest conservatieve klimaatvoorspellingen, dan zal tegen 2040 “the global food supply system would face catastrophic losses, and an unprecedented epidemic of food riots. In this scenario, global society essentially collapses as food production falls permanently short of consumption.”
Om dat vermijden zou de voedselproductie moeten verdubbelen tegen die tijd, maar we zijn peak food production in 2006 al gepasseerd. Bovendien dreigt binnen 60 jaar de hoeveelheid vruchtbare grond te smelten als sneeuw voor de zon: momenteel verliezen we elke minuut 30 voetbalvelden aan vruchtbare landbouwgrond.
Dat terwijl het aantal te voeden monden blijft groeien, en dat tot zeker midden deze eeuw zal blijven doen. Elke vijf dagen zijn we met één miljoen meer op onze planeet. Dat betekent dat we de volgende 50 jaar sowieso meer voedsel zullen moeten produceren dan in de afgelopen 10.000 jaar.
Om dat te doen hebben we elk jaar 48.562 vierkante km extra vruchtbare landbouwgrond nodig de volgende 30 jaar, maar we verliezen die dus à rato van bijna 100.000 km2 per jaar nu.
Het rapport houdt wel degelijk rekening met de door overheden nu al afgekondigde klimaatmaatregelen, zoals de door de EU besloten reductie van broeikasgassen met 40 % van het niveau van 1990 tegen 2030.
Water
Water is sowieso een groot probleem. Momenteel moeten al een miljard mensen op aarde elke dag meer dan een kilometer afleggen om toegang te hebben tot drinkbaar water.
Over 10 jaar zullen vier miljard mensen kampen met watertekort en voor twee miljard van hen zal dat echt problematisch worden. ’s Werelds grondwater is bovendien uitgeput aan raken, en de grootste en belangrijkste reservoirs zijn over hun tipping point.
Recent is Californië in het nieuws, maar er zijn nog belangrijke regio’s waar het probleem door aanhoudende droogte ondertussen nijpend is. Die droogtes zijn zich overigens aan het verspreiden over heel onze planeet. Ook een derde van ’s werelds rivieren en meren zijn aan het verdwijnen, waaronder acht van de belangrijkste stromen voor de mens.
