Het akkoord over het Iraanse nucleaire programma is eindelijk rond. Na 12 jaar (!) onderhandelen hebben de 5+1-groep (de VS, China, Rusland, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Duitsland), de VN en Iran eindelijk een contract ondertekend dat de nucleaire activiteit van het land moet inperken en de economische sancties tegen het land op termijn moet opheffen. Dat zal een grote impact hebben op de gewone Iraniër, maar niet iedereen is tevreden. 

De belangrijkste punten in het akkoord houden in dat Iran zijn nucleaire capaciteit moet inperken en controle daarop moet toelaten. In Parchin bijvoorbeeld, een militair complex dat op zo’n 30 kilometer van de hoofdstad Teheran ligt, zouden volgens sommige bronnen nucleaire wapens gemaakt worden. Via controles moet de wereld een garantie krijgen dat dat niet (meer) gebeurt.

De sancties tegen Iran hebben de economie van het land hard geraakt en als die op termijn verdwijnen, zal dat een enorme verademing zijn voor de gewone Iraniërs. Zo zal het verbod op financiële transacties naar het buitenland worden opgeheven en dat zal het voor buitenlandse bedrijven makkelijker maken om zich in Iran te vestigen, wat zorgt voor jobs en inkomsten. De markten worden opengesteld voor internationale bedrijven, maar of westerse multinationals zoals McDonald’s en Ikea met open armen zullen worden ontvangen is niet gezegd. Daarbij speelt ideologie volgens journalist Thomas Erdbrink een grote rol in. Hij woont al meer dan 10 jaar in Iran en schrijft voor de Amerikaanse krant The New York Times.

In zijn analyse heeft Erdbrink het ook over verliezers. “Dat zijn vooral de mensen die de afgelopen jaren geld hebben verdiend aan de sancties door tegen hoge tarieven geld naar het buitenland te sluizen. Die rijden hier rond in Maserati’s en Porsches. Zij zullen wel getroffen worden.”

Historische vergissing volgens Israël

Toch reageert niet iedereen opgelucht, om het zacht uit te drukken. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu spreekt over een “historische vergissing” en een andere Israëlische minister zegt dat het akkoord Iran een “licence to kill” geeft. Volgens Israël staat Iran al jaren heel dicht bij het maken van een atoombom. Volgens Netanyahu maakt het akkoord het voor Iran net veel makkelijker om atoomwapens te maken. “Veel van de beperkingen die zijn opgelegd, zullen worden omzeild”, zegt hij.

Dat Israël wantrouwig is tegenover Iran is natuurlijk geen verrassing. Zowel rechtstreeks als onrechtstreeks heeft Iran Israël al vaker bedreigd. Iraanse regeringsleden dreigden Israël te vernietigen en Iran zou militante bewegingen steunen die aanvallen uitvoeren op Israël. Niet echt een sfeer van vertrouwen.

Is het wel historisch?

Of het akkoord nu ook echt historisch wordt, hangt af van de Verenigde Staten. Het Amerikaanse Congres moet de tekst goedkeuren en de belangen van de Israëlische lobby AIPAC zouden wel eens een stokje kunnen steken voor een goede afloop.

President Barack Obama is alvast erg tevreden. In zijn speech spreekt hij vol lof over het akkoord, hij noemt het een “goede deal” en noemt het zelf “historisch”. Toch voegt hij eraan toe dat het akkoord “niet gebaseerd is op vertrouwen, maar op verifieerbaarheid.” Het zou volgens hem dan ook onverantwoord zijn moest het Amerikaanse Congres tegen het akkoord stemmen. “Ik zal een veto uitspreken tegen elke wetgeving die de succesvolle uitvoering van dit akkoord voorkomt”, zegt hij.

"I will veto any legislation that prevents the successful implementation of this deal." —@POTUS #IranDeal pic.twitter.com/0CbMDkgkIL

— The White House (@WhiteHouse) 14 juli 2015