Drastische koerswijziging van Turkije en z’n president Tayyip Erdogan. Ze willen de IS in buurland Syrië frontaal gaan aanvallen, en roepen daarom de steun van de NAVO in. Die gaan niet ‘neen’ zeggen, integendeel. Alleen … Erdogan blaast meteen ook heel het vredesproces met de Koerden op, bijzonder slecht nieuws voor de interne verhoudingen in Turkije.
Turkije roept de leden van de NAVO in spoedzitting bijeen in Brussel. Niet voor artikel 5, waarbij alle leden verplicht zijn om een “bondgenoot die wordt aangevallen bij te staan”, wel onder artikel 4, waarbij een spoedzitting wordt ingeroepen voor overleg.
In het grensgebied met Syrië, waar een hevige burgeroorlog woedt, zijn verschillende aanslagen gepleegd. Daarbij staan de terroristen van de IS lijnrecht tegenover de Koerdische afscheidingsbeweging PKK. Beiden plegen ook aanslagen in Turkije, in Syrië vechten ze tot de dood.
Turkije moet geen van beiden en heeft de afgelopen dagen doelwitten van de IS en de PKK gebombardeerd. Dat leidt tot een vreemde diplomatieke situatie: iedereen is blij dat de militair krachtige Turken (eindelijk!) IS beginnen aan te vallen. Alleen, in de Koerdisch kwestie staan veel Europese landen helemaal anders. Zeker in West-Europa is veel sympathie voor de Koerdische zaak, en het feit dat die minstens een bepaalde vorm van autonomie zouden moeten krijgen.
Europa heeft weinig te zeggen aan Turkije
Nu, de NAVO gaan inroepen in de strijd tegen de PKK ligt dus heel lastig. Maar het komt in één pakket met de IS. Onder artikel 4 van de NAVO hoef je enkel verbaal steun te geven. Die zal Erdogan dus wel krijgen van een pak van de lidstaten, zeker de VS.
Tegelijk moet Erdogan wel duidelijk gemaakt worden dat het een dom idee is om het vredesproces met de Koerden nu zomaar eenzijdig op te blazen. Onder meer de Europese Commissie, die uiteraard geen rechtstreeks betrokken partij is in de NAVO, gaf dat al aan.
Erdogan ging de laatste jaren erg ver in dat vredesproces, dat echt op de juiste sporen leek te staan. Hij startte zelfs gesprekken met de leider van de PKK, Abdullah Ocalan. Maar bij de laatste verkiezingen brak de meer gematigde democratische partij in Koerdistan door, wat tot flink zetelverlies leidde bij de eigen partij van Erdogan, de AK. Die verloor zo z’n meerderheid, en daarop moest Erdogan op zoek naar een coalitie met de seculiere CHP. En die CHP wil een veel hardere lijn tegen het Koerdisch separatisme.
Die lijkt Erdogan nu dus te gaan volgen, met aanvallen op de PKK als gevolg. En Europa heeft Turkije sowieso nodig, wil het onder meer de gevaarlijk instroom van radicale strijders uit Syrië, vaak ’terugkeerders’, indammen.
N-VA alvast heftig pro-Koerden
Opvallend is overigens dat in de Belgische coalitie de N-VA een hevige pro-Koerdische lijn aanhoudt. Historisch hebben de N-VA altijd banden gehad met separatisten overal ter wereld, en de prominente aanwezigheid van Zuhal Demir, met Koerdische roots, in de N-VA-fractie speelt natuurlijk ook een rol.
“De ontwikkelingen aan de Turks-Syrische grens mogen niet misbruikt worden voor particuliere Turkse belangen”, laat de N-VA-fractie weten. “Het NAVO-bondgenootschap dient de solidariteit met de Koerden te waarborgen”.