Hoewel het oranje gevlekte uiterlijk van het diertje inderdaad heel eigenaardig is (zie foto hieronder), is de 40 millimeter grote amfibie geen ondood monster. 

“Eigenlijk hebben we deze naam gekozen omdat de onderzoekers degenen zijn die er als zombies uitzien wanneer ze de kikkers uit de grond graven,” vertelt Ernst aan DW. De dieren zijn meestal ’s nachts actief en maken soortspecifieke geluiden.

Ernsts passie voor amfibieën en reptielen dateert uit zijn kindertijd. “Ik kreeg mijn eerste slang toen ik een jaar of zeven was,” zegt hij. 

Voor iemand die zo emotioneel verbonden is met het vak, was het natuurlijk spannend om een nieuwe kikker te ontdekken. Hij verduidelijkt echter dat het in het geval van amfibieën niet ongewoon is om nieuwe soorten tegen te komen: “Het aantal nieuw ontdekte soorten is vrij groot voor gewervelde dieren, en de meeste mensen die veldwerk doen, zullen uiteindelijk waarschijnlijk nieuwe taxa tegenkomen.”

Gemengde gevoelens

Maar de ontdekking brengt gemengde gevoelens teweeg, aangezien amfibieën tot de meest bedreigde groepen gewervelde dieren behoren.

“Telkens als we nieuwe soorten ontdekken, moeten we er altijd rekening mee houden dat we tegelijkertijd soorten verliezen, waarschijnlijk meer dan we ontdekken, en voordat we zelfs maar de kans hebben ze te beschrijven,” zegt Ernst.

Het is zelfs mogelijk dat de zombiekikker met uitsterven wordt bedreigd, ook al is hij pas onlangs ontdekt.

Verschillende bedreigingen: Het Amazoneregenwoud is ’s werelds grootste hotspot voor biodiversiteit, vooral voor amfibieën. De meeste amfibiesoorten die in de wereld bekend zijn, komen uit de regio, waar meer dan duizend soorten kikkers voorkomen. 

• Omdat ze via hun huid ademen, zijn amfibieën zeer gevoelig voor de kwaliteit van het water en de aantasting van het milieu, waaronder giftige chemicaliën, vernietiging van habitats, vervuiling en ziekten, om maar een paar voorbeelden te noemen. 
• De zogenaamde wereldwijde afname van amfibieën, een term die door deskundigen wordt gebruikt om de systematische afname van amfibieënpopulaties aan te duiden, geeft aan dat ongeveer 70 procent van de amfibieënsoorten met uitsterven wordt bedreigd.
  • Dit fenomeen is een waarschuwing dat ecosystemen, zelfs afgelegen, uit evenwicht kunnen zijn. 
• In het geval van het Amazonegebied bevestigt Ernst dat er sprake is van toenemende druk, veroorzaakt door talrijke menselijke activiteiten – waarvan de meeste illegaal zijn – zoals mijnbouw, houtwinning, houtkap, stroperij en grootschalige infrastructuurprojecten, met name in Noord-Brazilië.
  • “Er komen verschillende bedreigingen op ons af en daar komt nog bij dat we ook nog eens te maken hebben met de klimaatverandering”, zegt hij.

Ongekende vernietiging

Het droge seizoen van het Amazonewoud, dat loopt van mei tot september, is de tijd van het jaar waarin de ontbossing een piek bereikt. Bosbranden verspreiden zich gemakkelijk, omdat bosgebieden bezwijken onder illegale activiteiten zoals houtkap, landroof en landontginning – meestal om de jungle om te vormen tot weidegrond voor de agrobusiness.

Volgens het nationale instituut voor ruimteonderzoek van Brazilië (INPE) was mei 2021 de derde opeenvolgende maand waarin ontbossingsrecords werden gebroken: 1.180 vierkante kilometer ging in mei alleen al verloren (40 procent meer dan in dezelfde periode in 2020). En de trend ziet er zorgwekkend uit voor de komende maanden.

“We verliezen biodiversiteit op een ongekend tempo, en de huidige regering in Brazilië is daar helaas een ramp voor geweest,” zegt Ernst.

Milieuactivisten uit Brazilië – het land dat meer dan tweederde van het Amazoneregenwoud herbergt – hekelen de ondermijning van officiële milieubeschermingsagentschappen onder de regering-Bolsonaro. 

Zo is de voormalige Braziliaanse minister van Milieu, Ricardo Salles, in juni 2021 opgestapt na een strafrechtelijk onderzoek naar zijn betrokkenheid bij een illegale houtkap in het Amazonegebied.

De sloop van het milieu heeft gevolgen voor alle aspecten van het leven in het Amazonegebied, ook voor amfibieën en mogelijk ook voor de zombiekikker. “Als de omstandigheden in zijn habitat worden gewijzigd, zal de soort – ondanks zijn naam – niet uit de dood herrijzen”, besluit DW.

(bzg)

Lees ook: Amazonewoud is bron van CO2-uitstoot geworden: wereld verliest wapen in strijd tegen klimaatverandering