WhatsApp noemt de nieuwe veiligheidstools van Apple een “erg verontrustend (…) surveillancesysteem”. De rivalen van Apple zien er een oorlogsverklaring aan de privacy in. Niettemin hebben regeringen over de hele wereld al het besluit om proactief te zoeken naar illegale foto’s van seksueel misbruik van kinderen, toegejuicht. Dat bericht de Financial Times.

De afgelopen maanden is overal ter wereld de politieke druk op techbedrijven toegenomen om de overheid toegang te geven tot versleutelde inhoud, waaronder berichten, foto’s en video’s. Met deze technologie wil Apple de politiek tegemoetkomen; experts zijn bezorgd dat het de deur opent naar een bewakingssamenleving.

De technologie zal foto’s op iPhones van Amerikaanse gebruikers scannen op beelden van kindermisbruik voordat ze naar iCloud worden geüpload. Deze zal als onderdeel van de volgende iOS-versie worden gelanceerd.

• Een Indiase regeringsfunctionaris verklaarde vrijdag tegenover de Financial Times “verheugd” te zijn over de nieuwe technologie van Apple, die “een benchmark voor andere techbedrijven” vormt.
• Een EU-functionaris gewaagde van een “vrij elegante oplossing”.
• De Amerikaanse senator Richard Blumenthal (Democraten) noemde het nieuwe systeem van Apple een “innovatieve en gedurfde stap”.
• “Tijd voor anderen – vooral Facebook – om hun voorbeeld te volgen”, twitterde Sajid Javid, de Britse minister van Volksgezondheid en voormalig minister van Binnenlandse Zaken.

“Erg verontrustend”

Critici hebben zich sceptisch uitgelaten over de belofte van Apple om zich te beperken tot het scannen op kindermisbruikbeelden. Ook de enthousiaste reactie van wetgevers zal de bezorgdheid dat Apple een gevaarlijk precedent heeft geschapen, dat kan worden misbruikt door repressieve regimes of overijverige rechtshandhavingsinstanties, alleen maar doen toenemen.

De rivalen van Apple in Silicon Valley zijn naar verluidt echter “woedend” over het systeem.

• “Deze aanpak introduceert iets erg verontrustends in de wereld,” zei Will Cathcart, hoofd van WhatsApp. “Dit is een door Apple gebouwd en beheerd bewakingssysteem dat heel gemakkelijk kan worden gebruikt om privé-inhoud te scannen op alles wat zij of een regering besluit te willen controleren. Het is verontrustend om te zien hoe ze handelen zonder deskundigen in te schakelen.”
  • “We zullen het niet goedkeuren bij WhatsApp,” voegde hij eraan toe.
• “Zeggen dat we teleurgesteld zijn door de plannen van Apple is een understatement,” tekenden India McKinney en Erica Portnoy van digitale rechten groep de Electronic Frontier Foundation, op in een blogpost.
  • “Apple’s compromis over end-to-end encryptie kan overheidsinstanties in de VS en daarbuiten tevreden stellen, maar het is een schokkende ommezwaai voor gebruikers die hebben vertrouwd op het leiderschap van het bedrijf op het gebied van privacy en veiligheid.”
• Jennifer Granick, adviseur surveillance en cyberveiligheid van het Project on Speech, Privacy and Technology van de American Civil Liberties Union (ACLU), voegde daaraan toe: “Hoe altruïstisch de motieven ook zijn, Apple heeft een infrastructuur gebouwd die ondermijnd kan worden voor wijdverspreide surveillance van de gesprekken en informatie die we op onze telefoons bewaren.”

Politieke druk

De afgelopen maanden is overal ter wereld de politieke druk op techbedrijven toegenomen om de overheid toegang te geven tot versleutelde inhoud, waaronder berichten, foto’s en video’s.

De Indiase premier Narendra Modi heeft onlangs wetten aangenomen die technologieplatforms zoals WhatsApp verplichten de bron van onwettige berichten te traceren, waardoor de end-to-end versleuteling effectief wordt tenietgedaan. WhatsApp is momenteel verwikkeld in een juridische strijd met de regering in een poging de nieuwe regels te dwarsbomen.

Hoewel er in de VS nog geen wetgeving is die Apple verplicht om dit soort materiaal op te sporen, komt de aankondiging van de nieuwe technologie op een moment dat het Verenigd Koninkrijk en de EU nieuwe wetgeving voorbereiden – de Online Safety Bill en de Digital Services Act. Deze legt techbedrijven een grotere verantwoordelijkheid op om de verspreiding van kinderporno, naast andere vormen van “schadelijk materiaal”, tegen te gaan.

Apple heeft al eerder kritiek gekregen omdat het niet meer zou hebben gedaan om de verspreiding van beledigend materiaal tegen te gaan, met name via iMessage. Omdat de berichten-app van de iPhone end-to-end versleuteld is, kon het bedrijf geen foto’s of video’s zien die tussen zijn gebruikers werden uitgewisseld.