De eerste analyse van de mondiale temperatuur in 2021 toont dat die 1,2°C boven het pre-industriële niveau lag. De afgelopen zeven jaar waren daarmee ’s werelds warmste sinds de metingen begonnen. De data van het Europese klimaatagentschap Copernicus wijst ook uit dat kooldioxide recordniveaus bereikte en dat het krachtige broeikasgas methaan “zeer aanzienlijk” toenam in de atmosfeer.

Door de toename van de broeikasgasconcentratie wordt er meer warmte vastgehouden dan ooit tevoren. 2021 is echter “maar” het vijfde warmste jaar ooit gemeten. Dat komt omdat een natuurlijk en cyclisch klimaatfenomeen genaamd La Niña een verkoelende invloed uitoefende door koude Pacifische wateren naar de oppervlakte te brengen.

De klimaatcrisis ging in 2021 onverminderd door met extreem weer dat over de hele wereld toesloeg. Europa beleefde de heetste zomer ooit en brak zijn temperatuurrecord op Sicilië met 48,8°C, terwijl hevige bosbranden woedden in Italië, Griekenland en Turkije. Ernstige overstromingen die tot negen keer meer kans hebben voor te komen door de opwarming van de aarde hebben ook grote schade aangericht in ons land en Duitsland.

Extreme hitte veroorzaakte ook de “moeder van alle hittegolven” in het westen van de VS en Canada. Wetenschappers berekenden dat de gebeurtenis minstens 150 keer waarschijnlijker werd gemaakt door de opwarming van de aarde. In Californië was de Dixie-brand de op één na grootste bosbrand in de Amerikaanse geschiedenis. Het Chinese meteorologische agentschap heeft onlangs aangekondigd dat 2021 het warmste jaar ooit was in dat land en dat de noordelijke regio van China het natste jaar ooit had, met wijdverbreid extreem weer. Overstromingen in juli in de provincie Henan veroorzaakten honderden doden.

21 van de 22 warmste jaren zijn aangebroken sinds het jaar 2000

De Copernicus-gegevens laten zien dat 21 van de 22 warmste jaren zijn aangebroken sinds het jaar 2000. De gemiddelde CO2-niveaus in 2021 bereikten een nieuw record van 414 deeltjes per miljoen (ppm) in 2021 – vóór de industriële revolutie en de grootschalige verbranding van fossiele brandstoffen was het niveau 280 ppm. Het tempo van de CO2-stijging bleef hetzelfde als sinds 2010, ondanks Covid-gerelateerde lockdowns.

De laatste keer dat de wereldwijde koolstofdioxideniveaus constant op of boven 400 ppm lagen, was ongeveer vier miljoen jaar geleden tijdens een geologische periode die bekend staat als het Plioceen-tijdperk (tussen 5,3 miljoen en 2,6 miljoen jaar geleden). De wereld was ongeveer 3°C warmer en de zeespiegel 25 meter hoger dan vandaag.

Methaanniveaus groeiden in 2021 ongeveer drie keer zo snel als tien jaar geleden.

Andere datasets voor 2021 zullen in de komende weken worden gepubliceerd door de Britse en Japanse Met Offices en Nasa en Noaa in de VS, maar daarbij worden vergelijkbare resultaten verwacht.

(lp)