Volgens militaire waarnemers die het conflict in Oekraïne nauwlettend hebben gevolgd, hebben Russische troepen, ondanks hun militaire superioriteit, een adembenemende mate van amateurisme aan de dag gelegd. Het nieuwste bewijs daarvan: Russische troepen in Oekraïne proberen door takken en stro te gebruiken hun tanks en andere gepantserde voertuigen te verbergen. Maar in de praktijk zal het geavanceerde wapensystemen niet misleiden. Zelfs speciale camouflagenetten zijn van beperkt nut in het tijdperk van drones en satellietbeelden.

Commerciële en kleinere tactische drones die door Turkije aan de Oekraïners worden geleverd, stellen de Oekraïners in staat Russische eenheden te spotten. Het doet de Russische soldaten hun toevlucht nemen tot ad-hocoplossingen, zoals het uitrusten van hun voertuigen met stukjes struikgewas of ze gewoon van de weg halen en zich verstoppen tussen de bomen.

Camouflage, of het nu gaat om personeel of uitrusting, is een fundamenteel onderdeel van oorlogsvoering, ook al hebben technologische ontwikkelingen zoals drones, satellietbeelden en infrarood-scopes het moeilijker gemaakt om je te verbergen op moderne slagvelden. Camouflage werkt door vormen te vervormen en hittesignaturen te verminderen, waardoor het oog in feite voor de gek wordt gehouden om twijfel en verwarring te creëren.

Dennenboompjes

Maar voor waarnemers die het conflict in Oekraïne nauwlettend hebben gevolgd, hebben Russische troepen, ondanks hun militaire superioriteit, een adembenemende mate van amateurisme aan de dag gelegd. Ze verwijzen naar video’s die op sociale media circuleren en een scala aan geïmproviseerde, wanhopige initiatieven laten zien.

In een zo’n filmpje van een Russische soldaat die dekking zoekt te midden van een cluster van stationair draaiende gepantserde transporten, is langs een van de flanken van het voertuig een lappendeken zichtbaar van wat lijkt op dennenboompjes.

De militaire tactische procedure van zowat alle moderne strijdkrachten is om hele voertuigen te omhullen met lichtgewicht camouflagenetten wanneer ze niet bewegen, ook al is het maar voor korte duur. Er zijn Oekraïense eenheden gezien die combinaties van netten en gebladerte gebruiken om de vorm van gepantserde voertuig te doorbreken. Dennenboompjes zijn “beter dan niets” volgens militaire experts, maar lijken erop te wijzen dat de betrokken eenheid geen basiscompetentie heeft voor het gebruik van camouflage of simpelweg niet over de juiste uitrusting beschikt.

Hooi en tapijten

Andere beelden die uit Oekraïne tevoorschijn komen, tonen gepantserde transporten met wat lijkt op hooi dat over de bovenkant van de voertuigen is uitgestrooid. In nog een andere video die op sociale media is gedeeld, is te zien hoe Russische troepen een voertuig bedekken met tapijten of een ander soort zware stof.

Dit zou een poging kunnen zijn om hittesignaturen te verminderen of te vervormen, die antipantserwapens – zoals de in de VS vervaardigde Javelin-raketten die aan Oekraïne worden geleverd – gebruiken om hun doelen te vinden. Een gewijzigd hittesignatuur zou het in theorie moeilijker kunnen maken om onderscheid te maken tussen een Russisch gepantserd voertuig en een burgerauto.

Maar in de praktijk zal het geavanceerde wapensystemen niet misleiden. Zelfs speciale camouflagenetten zijn van beperkt nut in het tijdperk van drones en satellietbeelden. Ze kunnen helpen bij het verbergen, en het gebruik van gebladerte om de contouren van voertuigen te vervormen kan bemanningen vitale seconden geven om te reageren op een gevecht of zelf aan te vallen. Maar ze zijn vooral bedoeld om menselijke ogen te misleiden.

Onbeveiligde radio’s

Het klaarblijkelijke gebrek aan moderne camouflagenetten van de Russen is het laatste voorbeeld van wat analisten een reeks tactische blunders noemen sinds de invasie eind vorige maand begon. Het lijkt te bevestigen dat Poetin en zijn hoge militaire bevelhebbers niet hebben geanticipeerd op het sterke verzet waarmee hun troepen te maken hebben gehad.

Tot verbijstering van veel westerse waarnemers hebben Russische soldaten de neiging getoond om op onbeveiligde radio’s en mobiele telefoons te spreken, waardoor vijandelijke inlichtingen hun communicatie konden onderscheppen. Militaire planners zijn er ook niet in geslaagd voldoende brandstof en voedsel te distribueren, waardoor troepen voertuigen op hun plaats hebben achtergelaten en zich in sommige gevallen overgaven.

Net zo verwarrend, zeggen analisten, is dat Russische eenheden in feite bedreven zijn in het camoufleren van hun voertuigen, en er zijn aanwijzingen dat ze dit in eerdere militaire oefeningen hebben gedaan. Nog in 2018 prezen de Russische staatsmedia de geavanceerde camouflageprototypes van hun leger, die naar eigen zeggen in staat waren om de omgeving te dupliceren.

(am)