Al van polyandrie gehoord? Wel, het is één vrouw die meerdere mannen heeft. In China is het steeds populairder aan het worden. En het zou de oplossing voor één van de grootste, zoniet het grootste probleem waar ze in dat land mee zitten. Dat zit zo:
Meer dan dertig miljoen Chinese mannen zijn momenteel single en de meesten van hen zijn ook gedoemd om dat te blijven voor de rest van hun leven. Het is ’s werelds grootste eenzame harten club en de reden is simpel: sinds China in 1978 de regel invoerde dat een koppel slechts één kind mag hebben, neemt het aandeel mannen systematisch toe in het land. Er zijn nu al 117 mannen voor 100 vrouwen in China, en denk eraan, daar zit een generatie of twee bij die nog ontsnapte aan de één-kind-regel.
De één-kind-regel leidde tot illegaal maar desalniettemin wijdverbreid gebruik van genderselectieve aborties in China, want Chinezen willen vooral zonen, geen dochters. Dat is minder harteloos dan je zou denken: in het land worden kinderen verondersteld voor hun ouders te zorgen op hun oude dag en het zijn mannen die daar financieel de grootste verantwoordelijkheid in dragen.
Guangguns
Officieel zijn er nu 33,76 miljoen meer mannen dan vrouwen in China, maar dat zijn cijfers die het probleem onderschatten horen we. Ze noemen de vrijgezellen guangguns, wat “bladerloze boom” betekent. Eén van de populairste programma’s op de Chinese televisie is een soort Bachelor, maar dan omgekeerd: 24 mannen die moeten proberen één vrouwelijke kandidate voor zich te winnen.
De situatie gaat alleen maar verergeren. En ze zorgt nu al voor een probleem: het vergroot de kloof tussen rijk en arm in China, een kloof die sowieso al spectaculair is.
“Vrouwen worden steeds duurder”
Dat zit zo: in een markt van vraag en aanbod, als de vraag groter is dan het aanbod, dan zal de prijs stijgen. En dat is aan het gebeuren in China met mannen en vrouwen. “Het klinkt bijzonder onrespectvol, maar ik kan het niet anders stellen”, zegt Xie Zuoshi, een economieprofessor aan de Zhejing University of Finance and Economics, “feit is dat vrouwen duurder zijn geworden.” Wat Xie bedoelt is dat de waarde van vrouwen is gestegen – omdat er minder zijn – en dat vrouwen in China een pak kieskeuriger kunnen zijn. En raadt eens wat ze het belangrijkst vinden wanneer ze naar een vent zoeken? Geld.
Nu al zijn het vooral succesvolle en vooral rijkere Chinezen die wél zonder problemen aan een vrouw geraken. De armere zijn quasi kansloos. Zelfs op het platteland, waar sinds een poos mannen uit de verstedelijkte (en rijkere) kustregio de potentiële vrouwen van de landarbeiders “afpakken”. Het zorgt volgens Xie (en een pak anderen die bezig zijn met het probleem) voor een toename in de kloof tussen arm en rijk in China.
Oude dag
Er is meer: de verarming van de bachelors zal ontaarden in een heel triestige oude dag, want, zoals we eerder al aanstipten, in China wordt van de kinderen verwacht dat ze voor hun ouders zorgen. Dit gaat heel ver. Je kan in China zelfs je kinderen een proces aandoen als je oordeelt dat ze je niet vaak genoeg komen bezoeken. Wie gaat voor die miljoenen mannen zorgen als ze oud worden? En wie gaat dat betalen?
“Het klinkt ouderwets, maar dit is de realiteit: je kan ook geen economische groei realiseren met een samenleving die op dat vlak mank loopt”, zeggen Xie en co. En ze waarschuwen dat het iets is dat impact op de hele wereld gaat hebben, want “als ’s werelds grootste economie ontspoort, en/of het fundamenteel misloopt met de sociale huishouding van een bevolkingsgroep die 20 % van de aardbewoners uitmaakt, dan zal iedereen dat voelen.”
Ze hebben een paar oplossingen in gedachten.
Jia jiehun
De eerste: begin met het toelaten van homohuwelijken en laat homoseksuelen toe om kinderen te adopteren, of op andere manieren te hebben. Dat zou onder meer een einde maken aan de pragmatische manier waarop veel homoseksuelen dat nu omzeilen: ze huwen met een vrouw, betalen die daarvoor, maar ze leven in realiteit ook met hun mannelijke partner onder hetzelfde dak. Jia jiehun of xingshi hunyin wordt dat fenomeen genoemd. En er zijn online-toestanden, speciale dating sites voor om zo’n arrangement te vinden.
Er is zelfs een site die claimt specifiek lesbische vrouwen te koppelen aan homoseksuele mannen, want, “in zo’n fake huwelijk is iedereen gelukkiger” en “zo kan je twee vliegen in één klap slaan”.
Denk eraan, dit is China, er wonen daar veel mensen, en we hebben het hier al snel over vijf miljoen vrouwen die op die manier “uit de markt worden genomen”. Wellicht meer.
Maar de invoering zal moeilijk worden. China is een notoir homofoob land. Tot niet zo lang geleden (2001) werd homoseksualiteit er zelfs gezien als een gevaarlijke mentale ziekte. De kans dat de Chinese machthebbers het homehuwelijk gaan toelaten is momenteel dan ook onbestaand.
Buitenlandse vrouwen?
Een andere oplossing is deze: moedig het huwen met buitenlandse vrouwen aan. Daarbij wordt in eerste plaats gedacht aan vrouwen uit Vietnam en Myanmar bijvoorbeeld, maar ook uit de landen in Afrika waar China nu al zwaar aan het investeren is. Het bezwaar hier is dat zoiets al snel ontaardt in mensenhandel.
Een bijkomend probleem is dat Chinezen niet echt de minst racistische mensen op de planeet zijn. Vooral zwarten ligt heel moeilijk. Studies hebben aangetoond dat voor meer dan 90 % van de Chinezen seksuele relaties tussen een Chinees en iemand met een “donkere” huidkleur als “ontoelaatbaar”, “ondenkbaar” en “ziekelijk” worden gezien. Desgevraagd willen Chinese mannen, als ze dan toch een buitenlandse moeten pakken, het liefst een “Europese” of “blanke Amerikaanse”.
One wife, many husbands
Maar het is de derde oplossing die het meest stof doet opwaaien, namelijk legaliseer polyandrie. “One wife, many husbands” dus. Het idee lijkt knetter, maar, toch even dit: polyandrie is in dat deel van de wereld in de geschiedenis al wel vaker toegepast en cultureel aanvaard in tijden dat “het nodig was”. In Tibet, Nepal, India (Zanskar, Ladakh, Toda van Zuid-India, Nairs van Kerala, de Nymba en Pahari van Noord-India) en op Sri Lanka bijvoorbeeld. Ongeveer duizend jaar geleden bestond het in China, en was het zelfs bij boeren behoorlijk ingeburgerd dat alle zonen van een gezin met één vrouw trouwden.
De erfenis
De reden? De erfenis. Bij sommige van de hierboven genoemde volkeren is het de vrouw die de grond erft. Vaak zijn de echtgenoten broers van elkaar (de zogeheten adelphogamie). En zelfs daar waar alle zonen grond erven is de polyandrie een middel om het grondbezit in de familie te houden.
Professor Xie schreef op een blog (die ondertussen door de Chinese overheid is verwijderd) dat polyandrie terug is van weggeweest, en dat in afgelegen en arme delen van China opnieuw broers besluiten om samen een vrouw te delen. Volgens Xie verloopt dat best goed: alle betrokkenen varen er volgens hem wel bij. “Meerdere mannen die bed met één vrouw delen is de toekomst” volgens hem, en hij benadrukt dat te zeggen uit puur economisch en niet erotisch denken.
Backlash
Het leidde tot een storm van reacties op sociale media. “Zijn we dan niet meer dan beesten die leven om voort te planten” was zowat de voornaamste reactie. Polyandrie zou ook “vernederend” en “denigrerend” zijn ten opzichte van vrouwen. Maar ondertussen is er een backlash. Voorstanders zeggen dat door polyandrie in een wettelijk kader te gieten, net misbruik kan voorkomen worden, en op die manier vrouwen rechten zou geven in zo’n relatie, dezelfde als ze hebben in een andere.
Minder verkrachtingen door veelmannerij?
Er is nog iets anders. Het toelaten en in een wettelijk kader gieten van polyandrie zou volgens andere voorstanders een oplossing kunnen zijn voor een steeds groter probleem met verkrachtingen in China. “Meer dan 30 miljoen hopeloze vrijgezellen, wat had je gedacht?” zegt één van de academici die dat naar voor schuiven. 22,2 % van de vrijgezellen geeft bijvoorbeeld toe dat ze al seks met een vrouw hebben gehad tegen die haar wil. Ze geven dat toe omdat in China zoiets niet eens als abnormaal wordt beschouwd door de meeste mensen. Slechts 0,07 % van de verkrachtingen worden er aangegeven, en zelfs in die gevallen gaat 7 op tien van de daders nog vrijuit.
Er is echter ook een argument om dat onderuit te halen: die 22,2 % ligt lager dan het totale gemiddelde, of, de vrijgezellen verkrachten minder dan de hele mannelijke bevolking. Eén op vier Chinese mannen maakt zich tijdens z’n leven schuldig aan verkrachting, en van hen begint een kwart daarmee als tiener. 10 procent van hen heeft al meer dan vier vrouwen verkracht, de helft zegt “meerdere vrouwen”. 86 % van die verkrachters zei overigens dat het zijn recht als man is om seks met een vrouw te hebben tegen haar wil.