De Russische Zwarte Zeevloot mag dan machtig zijn, maar ze verkeert niet in de beste omstandigheden. Het verlies van haar vlaggenschip, de Moskva, toonde aan dat de Oekraïners heel goed in staat waren haar zware verliezen toe te brengen. En Turkije, dat de Bosporus en de Dardanellen controleert, kan in geval van een conflict de doorvaart van oorlogsschepen van beide partijen verhinderen, overeenkomstig het Verdrag van Montreux van 1936. In dit verband lijkt de laatste stap nogal onverwacht: Rusland lijkt tamme dolfijnen in te zetten.

Volgens waarnemingen van de Amerikaanse inlichtingendiensten hebben de Russen op hun marinebasis in Sevastopol, op het schiereiland de Krim, twee waterbassins geïnstalleerd, van het soort dat gewoonlijk wordt gebruikt om zeezoogdieren te houden. Dat meldt The Guardian.

Dolfijnen op wacht bij de Krim

De marinebasis van Sevastopol is van cruciaal belang voor het Russische leger, aangezien ze zich bevindt op de zuidpunt van de Krim, het schiereiland dat Moskou in 2014 in beslag nam. Volgens een analyse van het United States Naval Institute (USNI), dat deze satellietbeelden heeft gemaakt, liggen daar veel Russische schepen voor anker, en hoewel zij buiten het bereik van raketten liggen, zijn ze potentieel kwetsbaar voor onderwateraanvallen.

Dat is waar dolfijnen een rol kunnen spelen: volgens experimenten die de twee machtsblokken tijdens de Koude Oorlog hebben uitgevoerd, zijn zij in staat om, wanneer zij eenmaal getraind zijn, echte bewakingsmissies onder de oppervlakte uit te voeren. Bovendien kunnen deze dieren worden geconditioneerd om duikers aan te vallen, worden ze uitgerust met harnassen die een camera dragen, en zelfs schepen lastigvallen door touwen binnen bereik aan te vallen, aldus een eerdere analyse die door het Amerikaanse instituut is gepubliceerd.

Koude Oorlog-relikwie

Dit is niet de eerste keer dat zeezoogdieren voor militaire doeleinden worden gebruikt: zowel de VS als de Sovjet-Unie hebben het gebruik van dolfijnen ontwikkeld, die met hun echolocatievermogen onderwatervoorwerpen zoals mijnen kunnen opsporen. De Amerikanen hebben minstens 28 miljoen dollar uitgegeven aan het trainen van dolfijnen en zeeleeuwen.

In Rusland bestaat dit programma uiteraard nog steeds, hoewel ook Oekraïne een rol speelt in deze kwestie. Volgens The Guardian was het Kiev dat in 2012 een soortgelijk programma in de Zwarte Zee nieuw leven inblies, maar viel de infrastructuur in Russische handen tijdens de annexatie van de Krim in 2014. Oekraïne eiste tevergeefs de teruggave van de dieren, en RIA Novosti meldde dat Moskou van plan was de faciliteit uit te breiden.

“Onze specialisten hebben nieuwe toestellen ontwikkeld die de detectie van doelen door dolfijn-onderwatersonar omzetten in een signaal voor de monitor van de operator. De Oekraïense marine beschikte niet over de middelen om dergelijke knowhow te verwerven, en sommige projecten moesten worden opgeschort,” vertelde een bron aan het Russische persbureau.

Dolfijnen en beloega’s

Twee jaar later kondigde de Russische marine plannen aan om nog eens vijf dolfijnen aan te schaffen, met een aanbesteding ter waarde van 1,75 miljoen roebel – ongeveer 21.000 dollar – voor de levering van dolfijnen aan de basis in Sevastopol. Het is niet duidelijk of de dolfijnen die zich nu in Sevastopol zouden bevinden, die dolfijnen zijn.

Het is inderdaad waarschijnlijk dat de Russen dit soort dierlijke militarisering zullen voortzetten in andere wateren dan de Zwarte Zee. In 2019 werd voor de kust van Noorwegen een beloegawalvis gespot met een vreemd harnas, waarin camera’s zouden kunnen zitten. Hij bracht zijn tijd door met het zoeken naar menselijk gezelschap, terwijl hij aan riemen en touwen trok die aan boten bungelden. Aangenomen wordt dat het is ontsnapt uit een Russisch militair programma, maar er is geen definitief bewijs.

(fjc)