Voorzitter van de Europese Raad Charles Michel en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen hebben afgelopen nacht een akkoord aangekondigd over het EU-embargo op Russische olie tegen het einde van het jaar. Drie landen konden vrijstellingen krijgen.

Het duurde meer dan een maand om unanimiteit te bereiken over het zesde sanctiepakket van de EU tegen Rusland. De witte rook van vannacht: naast de sancties tegen de grootste bank van het land – de Sberbank – en drie Russische omroepen die door Moskou worden gecontroleerd, was het hoofdgerecht natuurlijk Russische olie.

Wat is er besloten?

• De EU richtte haar embargo tegen de invoer van olie over zee, die goed is voor twee derde van de Russische olie-import.
• Maar dankzij het individuele initiatief van Duitsland en Polen om de noordelijke tak van de Droezjba-pijpleiding (de langste oliepijpleiding ter wereld die beheerd wordt door het Russische staatsbedrijf Transneft) te sluiten, zal de omvang van het embargo tegen het eind van het jaar 90 procent van de olie-import bereiken.
• Elke Europese staat heeft zes maanden de tijd om het embargo op ruwe olie toe te passen, behalve Hongarije, Tsjechië en Slovakije, die een vrijstelling krijgen die “zo spoedig mogelijk” moet worden opgeheven. Voor geraffineerde olieproducten hebben de EU-landen 8 maanden. Tsjechië heeft voor deze zaak 18 maanden gekregen.

Hongarije

Het akkoord dat werd bereikt op een informele top die officieel niet aan Russische olie was gewijd, was een verrassing. De spanningen liepen hoog op, waarbij Hongaars premier Viktor Orbán de besluiten van de Commissie als gevaarlijk voor zijn land bestempelde. Maar iedereen was het erover eens dat de Hongarije, Tsjechië en Slovakije behoefte hebben aan continuïteit van de energievoorziening en aan een financiële meevaller om hun energiemix te herconfigureren.

Het 300 miljard kostend ‘REPowerEU’-plan, dat een einde wil maken aan de import van Russische fossiele brandstoffen, wordt gefinancierd door het ‘NextGenerationEU’-stimuleringspakket. Hongarije heeft momenteel echter geen recht op toegang tot dit plan zolang het land de aanbevelingen van de Commissie over de rechtsstaat en de bestrijding van corruptie niet uitvoert.

Het is niet duidelijk of er geld is toegezegd aan de autoritaire Hongaarse leider. Hij verheugde zich over het feit dat hij volledig was vrijgesteld van het Russische olie-embargo: “Hongaarse gezinnen kunnen vannacht rustig slapen. Bovendien zou Hongarije, indien de pijpleiding die Russische olie via Oekraïne naar Hongarije vervoert, zou worden beschadigd, zijn bevoorrading over zee kunnen voortzetten.”

Op de markten blijven de prijzen voor ruwe WTI- en Brent-olie stijgen tot respectievelijk 119 dollar en 123 dollar per vat. Op het moment van schrijven is er geen sprake van een forse stijging van de olieprijzen, hoewel die nog steeds zeer hoog zijn.

(am/evb)