De grootste rivier ter wereld droogt op. Het Amazonebekken wordt momenteel geconfronteerd met de zwaarste droogte ooit geregistreerd. Wat betekent dit voor het milieu en de impact op klimaatverandering in Zuid-Amerika?

Het Amazonebekken, vaak gezien als de longen van de aarde, beleeft de zwaarste droogte ooit gemeten. Deze uitzonderlijke droogte heeft een direct effect op de waterstanden van cruciale rivieren in het gebied. In Tabatinga, een Braziliaanse stad aan de grens met Colombia, is het waterpeil van de Solimoesrivier, een belangrijke zijrivier van de Amazone, tot een historisch dieptepunt gedaald. In Tefé, een andere stad stroomafwaarts, is een zijtak van deze rivier volledig verdwenen, waardoor enkel droge zandbanken overblijven waar ooit water stroomde.

De situatie is zo ernstig dat persagentschap Reuters de dramatische gevolgen van deze droogte vanuit de lucht vastlegde. De beelden tonen opgedroogde rivierbeddingen, verdorde vegetatie en lege meren.

Milieuramp in de maak

De droogte heeft niet alleen invloed op de rivieren, maar ook op het leven dat ervan afhankelijk is. Een schrijnend voorbeeld is het Tefé-meer, dat volledig is opgedroogd. Dit meer was ooit een cruciaal leefgebied voor de bedreigde roze rivierdolfijnen. Vorig jaar stierven meer dan 200 dolfijnen door de droogte, en de huidige omstandigheden doen vrezen voor een nieuwe ramp.

Volgens Romulo Batista, woordvoerder van Greenpeace, gaat het Amazonegebied een extreem moeilijk jaar tegemoet. “We breken record na record”, verklaarde hij, en voegde eraan toe dat de droogte niet beperkt blijft tot Brazilië, maar zich uitstrekt over heel Zuid-Amerika. Naast het opdrogen van waterwegen veroorzaken de hitte en droogte wijdverspreide bosbranden, die complete steden in rook hullen.

Klimaatverandering wordt steeds voelbaarder

De situatie in het Amazonebekken is niet los te zien van de wereldwijde klimaatverandering. Batista benadrukt dat de impact van klimaatverandering sterker en sneller wordt gevoeld dan verwacht. “Het is geen toekomstige bedreiging, maar een realiteit van vandaag”, zegt hij. Het huidige peil van de Solimoesrivier ligt nu 4,25 meter onder het gemiddelde niveau voor deze tijd van het jaar. In Tefé staat het water bijna 3 meter lager dan vorig jaar rond deze tijd, en er wordt verwacht dat het peil nog verder zal dalen.

Ook de Rio Negro, die samen met de Solimoes de Amazone vormt bij Manaus, zakt naar een dieptepunt dat vergelijkbaar is met vorig jaar. Lokale inheemse leiders zoals Kambeba bevestigen dat de situatie dit jaar nog dramatischer is dan vorig jaar, toen de regio al hard werd getroffen door droogte.

Wat brengt de toekomst?

Met de aanhoudende droogte en klimaatverandering blijft de toekomst van het Amazonegebied onzeker. Experts vrezen dat deze extreme weersomstandigheden blijvende schade zullen toebrengen aan het kwetsbare ecosysteem van het Amazonebekken. Niet alleen de biodiversiteit, maar ook de miljoenen mensen die afhankelijk zijn van deze rivieren voor hun levensonderhoud, worden nu geconfronteerd met een dreigende ecologische en humanitaire crisis.