Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne heeft Rusland zijn militaire rekruteringssysteem grondig hervormd. Na zware verliezen op het slagveld stapte het Kremlin af van grootschalige mobilisaties en bouwde het een lucratief vrijwilligersprogramma uit. Dat systeem, dat volgens Politico intussen op volle toeren draait, trekt elke maand tienduizenden nieuwe soldaten aan.
De Russische strijdkrachten zouden sinds 2022 ongeveer een miljoen doden en gewonden hebben geleden. Om dat enorme verlies aan manschappen op te vangen, koos Moskou voor een nieuwe aanpak. In plaats van verplichte oproepen zet het land nu volop in op vrijwillige aanmeldingen, ondersteund door financiële prikkels en sociale voordelen.
Die rekrutering gebeurt niet alleen via officiële kanalen. Regionale overheden en onafhankelijke ronselaars spelen een actieve rol en maken daarbij gretig gebruik van berichtenplatformen zoals Telegram.
Bonussen tot 50.000 dollar
Wie tekent, kan rekenen op forse beloningen. Tekenbonussen lopen in sommige regio’s op tot 50.000 dollar, omgerekend zo’n 43.000 euro. Daarbovenop komen extra voordelen zoals schuldverlichting, gratis kinderopvang en gegarandeerde universiteitsplaatsen voor kinderen van gesneuvelde of actieve soldaten.
Het programma richt zich vooral op kwetsbare groepen: mannen met schulden, een strafblad of weinig vooruitzichten op de arbeidsmarkt. Voor hen wordt het leger voorgesteld als een kans op financiële stabiliteit en sociale vooruitgang.
Concurrentie tussen regio’s
De aanpak blijkt bijzonder doeltreffend. Volgens schattingen melden zich maandelijks zo’n 30.000 nieuwe vrijwilligers aan, voldoende om de verliezen aan het front te compenseren. Russische regio’s beconcurreren elkaar ondertussen met steeds hogere bonussen om zoveel mogelijk rekruten binnen te halen.
Die interne wedloop maakt het systeem duur, maar voorlopig lijkt het Kremlin bereid die prijs te betalen om de oorlogsinspanning op peil te houden.
Militaire en geopolitieke gevolgen
De constante instroom van nieuwe soldaten versterkt de positie van Rusland op het slagveld. Oekraïense troepen staan vaak tegenover numeriek sterkere Russische eenheden, wat het conflict verder onder druk zet. Voor president Vladimir Poetin betekent die mankracht ook extra onderhandelingsruimte, iets wat in het Westen met argusogen wordt gevolgd.
Westerse leiders vrezen dat een succesvol rekruteringsmodel Rusland op langere termijn meer ruimte geeft voor verdere militaire ambities.
Hoge risico’s, grote aantrekkingskracht
Ondanks het duidelijke levensgevaar blijft het programma populair, vooral in economisch zwakkere regio’s van Rusland. Voor veel mannen weegt de belofte van financiële zekerheid zwaarder dan de kans om te sneuvelen aan het front.
Volgens waarnemers legt dat pijnlijk bloot hoe diep de sociale en economische kwetsbaarheid in delen van Rusland zit, en hoe het Kremlin die situatie inzet om zijn leger draaiende te houden.