Facebook kondigt aan vanaf 9 april te stoppen met gesponsorde berichten. Het is lang niet de eerste keer dat de site een functie invoert om die later, vaak met het schaamrood op de wangen, terug te trekken. 

Gesponsorde berichten

De sponsored stories waren nooit vrij van controverse. Met de functie kunnen bedrijven Facebook betalen om reclame weer te geven op de tijdlijn van Facebookvrienden van gebruikers die hen ‘leuk vinden’ of bij hen inchecken. Daarin verschilt de functie dus van een gewone promoted post, die enkel te zien is voor gebruikers die zelf een pagina liken. 

Bij gesponsorde berichten bevelen gebruikers met een like of een check-in echter een bedrijf of product aan. Die berichten kunnen bovendien foto’s bevatten van die ‘aanbevelers’, iets waar heel wat gebruikers bij de introductie van de functie niet mee konden lachen omdat Facebook volgens hen geen toelating had gevraagd daarvoor. Het leidde zelfs tot een rechtszaak, die de sociaalnetwerksite in augustus vorig jaar afkocht voor 20 miljoen dollar, ongeveer 1/5000ste van de toenmalige waarde van het bedrijf.

Na 9 april gebruikt Facebook nog wel ‘sociale context’ in reclame, waarmee de site bedoelt dat je op pagina’s van bijvoorbeeld bedrijven nog activiteiten van vrienden zal zien, zoals een reactie of een like. Voor die pagina’s kunnen de beheerders dan reclame maken.

De grootste missers

Facebook voerde sinds de lancering in 2004 al veel veranderingen door zonder dat gebruikers daar veel inspraak in hadden. Dit zijn wat ons betreft de grootste missers:

1. Vindbaarheid

Facebook verwijderde vorige herfst de optie om je profiel ‘onvindbaar’ te maken in zoekmachines, inclusief die van Facebook. Vervelend voor mensen die hun aanwezigheid op de site slechts kenbaar wilden maken aan een paar ‘echte’ vrienden. Bovendien verplicht Facebook je in principe je echte naam te gebruiken, zodat mensen steeds kunnen opzoeken wat je post op openbare pagina’s.

2. Zichtbaarheid

Facebook verwijderde de optie om je profielfoto onzichtbaar te maken voor niet-vrienden.

3. Gezichtsherkenning

De site voerde in juni 2011 plots gezichtsherkenning in, waardoor gebruikers bij het opladen van foto’s tags kregen voorgesteld. Want op basis van oudere foto’s weet Facebook perfect wie op jouw foto’s staat, wat dus ook betekent dat die data wordt bijgehouden. Onder meer door toedoen van procureur-generaal George Jespen van de Amerikaanse staat Connecticut startte Facebook met een campagne over de functie, en liet het gebruikers toe zich uit te schrijven uit de standaard ingeschakelde nieuwigheid.

4. Hashtags

Facebook introduceerde vorig jaar hashtags, maar die worden amper gebruikt.

5. Privacy aankopen

In 2007 kreeg Facebook ook al bakken kritiek toen het een advertentiesysteem introduceerde dat vrienden van gebruikers toonde welke aankopen ze deden bij bepaalde bedrijven. Ook met hun foto. De zaak leidde tot een rechtszaak en een schikking. In 2009 stopte het bedrijf met de dienst Beacon.

6. Verwijdering profiel

In juli 2009 werd Facebook op de vingers getikt door de Canadese privacywaakhond omdat een profiel verwijderen te ingewikkeld was. Bovendien bewaarde Facebook gegevens van ‘gewiste’ profielen te lang, in casu voor onbepaalde tijd.

7. Stalking

 In april 2011 bracht Arnold Roosendaal, een deskundige op het gebied van privacy en internet van de Universiteit Tilburg, naar buiten dat Facebook niet alleen kan volgen welke sites de gebruikers allemaal bezoeken, maar ook het surfgedrag van andere computergebruikers. Facebook kan zien welke leden een website bezoeken waar het ‘vind ik leuk-plaatje’ op staat, ook als zij dat niet aanklikken. Ook hacker Nik Cubrilovic stelde in september 2011 dat Facebook gebruikers blijft volgen nadat ze zijn uitgelogd. De site ontkende, maar paste toch het cookiebeleid aan.

8. Privacylek

In mei 2011 lekte uit dat Facebook derde partijen, zoals reclamebedrijven, per ongeluk toegang had gegeven tot privégegevens van gebruikers. Volgens computerbeveiliger Symantec gaven bepaalde toepassingen op Facebook paswoorden vrij, waarmee derde partijen toegang konden krijgen tot profielen, foto’s, gesprekken en andere privégegevens van gebruikers van de sociaalnetwerksite. 

9. Ongewenste tags

Wanneer je werd getagd in een foto, kon je aanvankelijk niet instellen dat je die tag eerst moest goedkeuren voor hij op je profiel verscheen. Zo konden vrienden bijvoorbeeld genante foto’s op je profiel zetten, iets wat pas werd aangepast in de tweede helft van 2011. Bij de overschakeling naar de Tijdlijn-overzichtspagina’s kwam later ook naar boven dat gebruikers overledenen konden taggen.

10. Auteursrechten

De grootste Facebookblunder dateert van begin 2009, toen de site de privacyinstellingen zo aanpaste dat ze eigenaar zou worden van àlles wat de gebruiker online zette, inclusief alle foto’s en filmpjes. Facebookers protesteerden zo massaal dat het bedrijf de privacyommezwaai annuleerde en grote baas Mark Zuckerberg zijn excuses aanbood.