Deze week houden de Verenigde Naties in New York een vergadering over de legaliteit van wat fully autonomous killer machines heet: robotsoldaten. De leden van de VN lijken echter niet van plan een ban op te leggen: amper vijf landen zien dat meteen zitten.
Het klinkt misschien een beetje alsof de VN zich met rariteiten bezig houdt, robotsoldaten bestaan immers alleen nog maar in films. Alleen: drones, die geclassificeerd zijn als half-autonome wapens, eisen nu al jaarlijks honderden of zelfs duizenden doden. De Verenigde Staten werken intussen ook volop aan drones die aan de hand van berekeningen zelf een beslissing kunnen nemen over het al dan niet afvuren van wapens. Ook Rusland kondigde vorige maand een nieuwe robot aan die inbrekers in de ballistische raketbasissen zo maar kan neermaaien, zonder daar eerst menselijke toestemming voor te vragen.
Het werd dan ook hoog tijd dat de Verenigde Naties eindelijk eens gingen vergaderen over die zogenaamde killer robots. 87 landen namen er deze week aan deel, en amper vijf van hen zagen zo’n verbod wel zitten: Cuba, Pakistan, Egypte, Ecuador en het Vaticaan. Vooral Pakistan liet zijn standpunt duidelijk merken, waarschijnlijk wegens de geschiedenis met de Amerikaanse drones in het Pakistaanse luchtruim. Al de rest was niet zeker of zich wel aan zo’n ban wilden verbinden.
Autonoom versus volledig autonoom
De meeste andere landen belichten het belang van menselijke input, en waar die eindigt. Zo spitste een groot deel van het debat zich toe op autonoom versus volledig autonoom. Bijvoorbeeld: een drone die geprogrammeerd wordt om zelf naar een doelwit te vliegen, en vervolgens zonder bijkomende menselijke input daar ook bommen dropt: is die autonoom of volledig autonoom? Of ligt de grens veel verder, en kunnen we de drones enkel als autonoom zien, en de eerder vermelde Russische robots als volledig autonoom?
Voorstanders van killer robots geven aan dat er minder menselijke slachtoffers op het slagveld zullen vallen, al geldt dat uiteraard enkel als beide kampen ze ter beschikking hebben. Robots kunnen ook meer risico’s nemen, waardoor ze dieper in vijandelijk gebied kunnen of durven doordringen alvorens tot dodelijke actie te kunnen overgaan. Tot slot zouden robots ook accurater met wapens moeten kunnen omgaan.
Ethisch?
Tegenstanders van autonome gevechtsrobots halen dan weer vooral ethische redenen aan. Wie is verantwoordelijk wanneer een robot per ongeluk een burgerslachtoffer maakt? En is het überhaupt wel ethisch om de beslissing over leven en dood aan een robot over te laten? Volgens vredesactivisten kennen robots enkel het verschil tussen wit en zwart, en hebben ze geen gevoelens die ervoor kunnen zorgen dat vijanden gespaard kunnen worden.