Matthew en Marilla Cuthbert zijn broer en zus en wonen al sinds jaar en dag samen op Green Gables. Samen adopteren ze de kleine Anne, die haar jeugd heeft doorgebracht in een weeshuis, en als huishoudhulp. Haar ouders stierven aan koorts toen ze drie maanden oud was. Al snel blijkt Anne een bijzonder meisje en blijkt ze vol verrassingen te zitten.

“Fantaseren is leuker dan herinneren” is één van de leuzen waarmee Anne door het leven loopt. Ze heeft er haar redenen voor, want bij haar vorige gezin werd ze geslagen en gekleineerd. Anne loopt niet hoog op met zichzelf, houdt niet van de kleur van haar haar en houdt niet van haar naam, die ze te gewoon vindt. Maar wanneer Marilla haar aanvankelijk wil inruilen voor een jongen (“we hebben een boerderijknecht nodig, aan een meisje hebben we niks”) bijt ze wel meteen van zich af en dat zal ze doorheen heel de reeks blijven doen. Meisjes kunnen alles wat jongens doen, en meer, meent ze, en dus slaat het op niks dat zij geen boerderijknecht zou kunnen zijn, simpelweg omdat het niet zo hoort volgens de geldende normen en waarden.

Matthew, van zijn kant, wil Anne graag houden, want hoewel zij misschien niet meteen van nut kan zijn voor hen, kunnen Matthew en Marilla wel van nut zijn voor haar. Matthew wil haar graag een thuis geven, maar Marilla blijft halsstarrig weigeren, tot Anne weer een huisslaaf dreigt te worden bij een vrouw die niet het minste greintje vriendelijkheid in zich lijkt te dragen. Marilla houdt Anne op proef en lijkt dan toch zachtjes te ontdooien, tot ze Anne meteen van diefstal verdenkt als er een kostbare broche verdwijnt.

Over de zoektocht naar een manier om geaccepteerd te worden

En daar raakt Marilla een pijnpunt, want Anne With An E speelt zich af in een tijd waarin weeskinderen als het afval van de maatschappij werden bekeken, ze waren nog net goed als een soort van handelswaar. Anne heeft het geluk om bij de Cuthberths terecht te komen en ze is zich goed bewust van haar geluk omdat ze de schaduwzijde van het leven ook al gezien heeft.

Toch bijft Anne worstelen met het dagdagelijkse leven. Er worden zoveel dingen als gewoon en vanzelfsprekend gezien die dat voor haar niet zijn. Als Anne naar school begint te gaan, wordt ze in een slangenkuil geworpen van ongeschreven sociale regels waar zij geen weet van heeft en wordt ze al snel geconfronteerd met haar weeszijn door haar klasgenoten. Ook de leraar spreekt haar in de klas met “wees” aan in plaats van met haar naam en voornaam.

Anne krijgt dus een stempel van alles en iedereen, – met hier en daar een uitzondering – zonder dat haar een eerlijke kans is gegeven. Moira Walley-Beckett die de reeks gebaseerd op de roman Anne of Green Gables van Lucy Maud Montogemery (1908) omzette in een reeks zei over haar best donkere adaptatie van het boek dat het in onze tijd belangrijk is om stil te staan bij identiteit, bij hoe we snel klaarstaan met vooroordelen of met pesterijen.

Anne With An E gaat voor haar – en daar kunnen we het alleen maar eens mee zijn – over het zoeken naar een manier om als ‘outsider’ (wat dat dan ook moge zijn) geaccepteerd te worden in een maatschappij die oorspronkelijk de jouwe niet was, maar waarin je jezelf graag wil thuis voelen.

Drie personages om te zien:

1. Anne (Amybeth McNulty)

Amybeth McNulty is gekozen uit meer dan 1600 meisjes die auditie komen doen. Amybeth was het meisje die het best gestalte kon geven aan de vele, de soms complexe en de uiteenlopende emoties die Anne doormaakt. Anne ziet er een beetje uit als Pippi Langkous, maar daar stopt iedere gelijkenis tussen de twee reeksen.

Anne is een intelligent meisje, dat is al snel duidelijk. Ze tatert en tatert en tatert, heeft een levendige verbeelding en ze houdt van lezen en van grootse liefdesverhalen. Ze kan uit het hoofd citeren uit Jane Eyre en ze heeft een uitgebreide woordenkennis die zo ver gaat dat ze kan praten zodat geen van haar klasgenootjes begrijpen waar ze het over heeft.

Ze is ook iemand die de dingen graag in vraag stelt. Waarom zou zij niet kunnen doen wat een jongen kan? En waarom nemen mensen zoveel kinderen als ze ze alleen maar als een last beschouwen? En waarom knielen mensen eigenlijk als ze bidden? Ze denkt na over de wereld, maar kan er ook nog de schoonheid van inzien. Een meer, een boom of een straaltje zonlicht: ze bezit het vermogen om overal verliefd op te worden en het bijzondere in te zien van wie of wat in andermans ogen doodnormaal is.

Ze vindt een thuis in Green Gables, maar doorheen de zeven afleveringen heeft ze het best moeilijk om ook door de anderen geaccepteerd te worden. Er wordt over haar geroddeld, dat gekke weesmeisje, en aanvankelijk wordt ze gemeden als de pest. Maar de dappere Anne slaat zich overal door en gelooft heilig dat een mens maar een bepaald aantal fouten kan maken in het leven en dat ze dus ooit haar aandeel fouten achter de rug zal hebben. Ook als ze een rotdag had heeft ze één talent: ze begint met een schone lei de dag erop.

2. Marilla (Geraldine James)

Het personage van Marilla maakt de grootste evolutie door doorheen de eerste reeks van Anne With An E. Waar ze eerst koel en kil blijkt te zijn, blijkt ze later eerder streng en rechtvaardig en eens ze Anne aanvaardt heeft als dochter springt ze meer dan eens voor haar in de bres.

Op haar manier is Marilla een erg vrijgevochten vrouw. Ze is nooit getrouwd, is thuis gebleven om voor haar moeder te zorgen toen die er niet bovenop kwam na het overlijden van haar broer. Marilla vindt het moeilijk om emoties te tonen, houdt ze nog liever verborgen voor iedereen behalve voor zichzelf, maar op die kleine momentjes dat ze zich dan toch kwetsbaar toont, is Anne With An E prachtige televisie.

3. Matthew (R.H. Thomson)

Hoewel ze broer en zus zijn verschillen Marilla en Matthew dag en nacht in aanpak en karakter en doen ze denken aan een vader en een moeder in een opvoedingspatroon. Waar Marilla de strenge moeder speelt, kiest Matthew voor de zachte aanpak. Waar Marilla meer als vijand gezien wil worden – als je kinderen angst aanjaagt, dan heb je het gezag over hen – wil Matthew liever praten en om begrip vragen. Zij is de gezagsdragende, hij de gezagsondermijnende.

Het is hij die Anne meteen in zijn armen sluit, ondanks al haar eigenaardigheden. Het is hij die Anne alles wil geven, ook al leidt at bijna tot zijn eigen ondergang.

Waarom kijken?

Naast de dingen die hierboven al aangehaald zijn, is Anne With An E ook belangrijk in een tijd waarin het gelijktrekken van de rechten van man en vrouw in de televisie- en filmwereld een belangrijk werkpunt is. Anne With An E heeft namelijk meer vrouwelijke personages dan mannelijke, voor en achter de schermen. De showrunner is een vrouw, de executive producer is een vrouw en verschillende afleveringen zijn geregisseerd door vrouwen. Het is een koers die Moira Walley-Beckett in het tweede seizoen nog sterker wil doorzetten. Ze heeft al een team van vrouwelijke schrijvers om zich verzameld om samen aan het volgende seizoen te werken.

De positie van de vrouw ongeveer 100 jaar geleden is dan ook een belangrijk punt in Anne With An E. Er zitten heel wat belangrijke en sterke vrouwelijke personages in de reeks en zelfs het onderwerp feminisme wordt eventjes aangeraakt. En wanneer de nieuwsgierige en conservatieve buurvrouw Rachel aan Matthew vraagt wat hij daar allemaal van vindt, van die gekke vrouwen met hun moderne ideeën, antwoordt hij met de wijze woorden: “Alle nieuwe dingen waren ooit ongewoon. Tot ze dat niet meer waren.”

Anne With An E kreeg opvallend goeie kritieken voor een in wezen traditionele reeks die er een behoorlijk gezapig tempo op nahoudt. Het moet zijn dat we eraan toe waren.

Want naast een verbinding met onze tijd zet Anne With An E zich er ook tegen af en neemt de reeks ons mee naar een tijd waarin alles noodgedwongen trager moest gaan. Naar een tijd waarin het niet zo makkelijk was om elkaar te bereiken, naar een tijd waar je soms niet meer kon doen dan wachten en zelfs een reis naar de dichtstbijzijnde stad een onderneming werd.

Tot slot: de reeks tovert al een glimlach op onze lippen van bij de begingeneriek. Dan weerklinkt immers The Tragically Hip met Ahead By A Century, een klein grapje van de makers, nemen we aan.