In Groot-Brittannië klagen verplegers steen en been over een teveel aan dronken patiënten die op spoedafdelingen belanden, een probleem dat ook in ons land voorkomt. Terwijl het ‘binge drinking’ blijft toenemen, gaan aan de overkant van het Kanaal heel wat stemmen op om aparte opvangplaatsen te voorzien voor zatlappen. Want niet alleen in het weekend, maar elke dag van de week worden stomdronken patiënten binnengerold.

Dronken patiënten zijn echt een probleem. Ze leiden om te beginnen tot een verspilling van middelen, aangezien het personeel de tijd die het aan hen besteedt, niet kan aanwenden voor de verzorging van echte zieken. Daarnaast is de aanwezigheid van dronken mensen belastend voor andere patiënten. 

Ook in ons land is het fenomeen bekend, met enkel spraakmakende uitwassen die het nationale nieuws haalden. Zo stak in oktober 2009 een dronken patiënt een matras in brand in het Brusselse ziekenhuis Sint-Jan, waardoor twaalf mensen gewond raakten. In juli 2007 moest het Klinaziekenhuis in Brasschaat worden ontruimd nadat een dronken patiënt brand stichtte in een kamer bij de spoedgevallen, en in juni 2010 sloeg een dronken man dan weer een isoleerbox kort en klein in het Heilig Hartziekenhuis in Leuven.

Op een jaarlijks congres voor verplegend personeel werd in Groot-Brittannië daarom geopperd of opvang in speciale alcohol recovery centres en zogenaamde drunk tanks en booze buses niet beter zou zijn. Anderen stellen dan weer dat alcoholisme een ziekte is en zo ook zou moeten behandeld worden.

“Zat zijn is geen ongeluk”

Uwem Otong van de verplegersorganisatie Royal College of Nursing (RCN) is het ermee eens dat geïntoxiceerde mensen hulp moeten krijgen. “Maar de waarheid blijft dat alcoholintoxicatie geen ongeluk is”, vindt hij. Otong stelt dat de spoeddiensten onder zware (financiële) druk staan, en vindt het belangrijk dat de diensten efficiënt kunnen werken.

Dronken mensen behandelen op de spoedafdeling vindt hij een verspilling van middelen, en hij maakt de analogie met patiënten die niet naar de spoed moeten met aandoeningen die hun huisarts kan behandelen. “Ik vind dat iemand die alcohol drinkt, exact weet wat hij of zij aan het doen is”, zegt Otong, die dronken patiënten dus liever naar een andere plaats ziet gaan zodat mensen die echte ongelukken hebben beter behandeld kunnen worden.

Binge drinking neemt toe

Het binge drinking of comazuipen, het snel naar binnen gieten van erg veel alchol, neemt in het Verenigd Koninkrijk nog steeds toe, zegt Nykoma Hamilton, ook van het RCN. Zij denkt aan een ruimte voor dronkaards die grenst aan de spoedafdeling, maar er wel apart van staat. Die kan dan op drukke momenten, bijvoorbeeld in het weekend, worden bemand door ziekenhuispersoneel dat niet op de spoedafdeling werkt. Ze verwijst nog naar een nieuwsbericht uit Nieuw-Zeeland dat stelt dat tijdens het weekend alcohol de oorzaak is van het meeste geweld tegen ziekenhuispersoneel. Het verhoogt de werkdruk, verlengt wachttijden en verhoogt de spanning bij andere patiënten. “Dat moet afmattend zijn voor het moreel van de personeelsleden”, zegt ze. “Die zijn niet op de spoed gaan werken alleen om elk weekend een hoop dronken mensen te behandelen die zijn omgevallen en hun gezicht hebben bezeerd.”

Ook RCN-voorzitter Peter Carter erkent dat het probleem met dronken mensen de afgelopen jaren zonder twijfel is toegenomen. “Er was een tijd dat het een fenomeen was van vrijdag- en zaterdagnacht maar verpleegsters zeggen dat het nu de hele week lang is. Er is amper een moment dat op de spoed niemand met een alcoholgerelateerd probleem ligt. Het is een hedendaags fenomeen dat meer en meer mensen, niet enkel jonge mensen maar mensen van alle leeftijden, te veel drinken.”

Wat is de oplossing?

Maar is een aparte opvang dan de oplossing? Tegenstanders menen dat dronken mensen misschien te snel in die nieuwe opvangplaatsen worden gestopt terwijl ze misschien ernstige verwondingen aan het hoofd hebben die kunnen worden afgedaan als het gevolg van de alcoholintoxicatie. En dat kan dan verschrikkelijke gevolgen hebben, stelt Carter. “Wanneer iemand beneveld is, gewoon denken: ‘Ze zijn dronken, laten we hen in een bus of zo stoppen’, houdt het risico in dat die persoon misschien een subduraal hematoom of een andere aandoening heeft opgelopen bij een val. En dan kan die persoon misschien sterven. Ik denk dat je veel meer nodig hebt dan gewoon een plaats om mensen af te zetten wanneer ze onder invloed zijn.” Hij vindt dat de mensen een goede diagnose moeten krijgen wanneer ze opgepikt worden, en dat met inbegrip van een neurologische. “En dan zou je nog zien dat veel mensen, hoewel ze onder invloed zijn, nog altijd naar de spoed moeten komen.” 

Toch steunt hij het idee van pilootprojecten om te zien of mensen toch buiten de spoedafdeling zouden kunnen behandeld worden. Maar die faciliteiten moeten dan wel beschikken over alle benodigde diagnostische middelen om mogelijke fysieke problemen uit te sluiten. “Wanneer je manieren kan vinden om mensen veilig te verzorgen buiten de spoedafdeling zal dat een goede zaak zijn”, zegt hij.