De kwaliteit van democratie en bestuur is wereldwijd tot het laagste niveau in twaalf jaar tijd teruggevallen. De sterkste achteruitgang moest worden geregistreerd in vrije landen waar het beleid van de overheden steeds meer arbitrair is geworden. Dat beklemtoont een studie van de Duitse denktank Bertelsmann Stiftung. De sterkste achteruitgang werd volgens de onderzoekers de voorbije periode geregistreerd in Turkije.

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan is overgegaan tot een reeks repressieve maatregelen na de mislukte staatsgreep. Die maatregelen ondermijnen de vrijheid van meningsuiting, pers en vergadering sterk.

Bakens van democratisering

De Bertelsmann Stiftung benadrukt dat er wereldwijd zo’n 3,3 miljard mensen onder druk staan van autocratische politieke systemen. “Sinds de start van het onderzoek twaalf jaar geleden is dat het grootste aantal.

In totaal werden er 129 landen bestudeerd en daarbij werden 71 democratieën en 58 autocratieën geregistreerd. Twee jaar geleden toonde de enquête 74 democratieën en 55 autocratieën. Die lichte toename in het aantal autocratieën is niet het probleem. Wel het feit dat burgerrechten worden ingeperkt en ook de rechtsstaat in het toenemende aantal democratieën wordt ondermijnd is problematisch.

Er zijn vijf landen die niet meer aan de minimumnormen voor democratie voldoen, namelijk Bangladesh, Libanon, Mozambique, Nicaragua en Oeganda. Ook de gebrekkige democratieën van Honduras, Hongarije, Moldavië, Niger, de Filipijnen en Turkije naderen zijn op weg om de drempel te overschrijden.

Niet overal negatieve geluiden

Steeds meer regeringsleiders ondermijnen opzettelijk de controlemogelijkheden die de verantwoordelijkheid van de leidinggevenden konden behouden. Op die manier ervaart de wereld steeds meer politieke instabiliteit en worden er minder democratische instellingen geaccepteerd.

Het rapport is echter niet alleen maar negatief nieuws. Argentinië, Mauritius en Uruguay zijn bijvoorbeeld wel succesverhalen. Botswana, Chili, Estland en Taiwan zijn er net in gelukt om de fundamenten van democratie te versterken. Daarnaast worden Burkina Faso en Sri Lanka voortaan als defecte democratieën geregistreerd terwijl ze twee jaar geleden nog als gematigde autocratieën werden bestempeld.